Thứ tư 15/05/2024 21:09

Đặt tên đường Gia Long và vai trò của nhà Nguyễn

Cà phê tối - PHẠM XUÂN DŨNG

Mấy ngày qua nhiều tờ báo đưa tin Hội đồng trị sự Nguyễn Phước tộc (con cháu vua Gia Long) đã có tọa đàm khoa học "Công lao và những dấu ấn tích cực về lịch sử và văn hóa của Hoàng đế Gia Long" tại Huế nhân 220 năm vị vua khai sáng triều Nguyễn lên ngôi hoàng đế (1802-2022).
Đặt tên đường Gia Long và vai trò của nhà Nguyễn
Nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Hoa trình bày tham luận tại tọa đàm khoa học "Công lao và những dấu ấn tích cực về lịch sử và văn hóa của Hoàng đế Gia Long". Ảnh: B.N (Dân Việt)

PGS.TS Nguyễn Phước Bửu Nam, Chủ tịch Hội đồng trị sự Nguyễn Phước tộc đã có ý kiến cần nhìn nhận đúng mức cống hiến quan trọng của vua Gia Long và cần đặt tên đường phố mang tên vua Gia Long, trước hết là ở ngay thành phố Huế. Ý kiến này đã nhận được sự đồng tình của các nhà nghiên cứu văn hóa, lịch sử như Nguyễn Xuân Hoa, Nguyễn Quang Trung Tiến...

Xin nhắc lại vấn đề này đã được một số nhà văn, nhà nghiên cứu đã từng trăn trở từ cách đây ít nhất vài chục năm. Còn nhớ trong bài viết "Vương triều Nguyễn trên đường phố Huế" của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường vào năm 1995, tác giả đã điểm lại công trạng của triều Nguyễn, minh oan một số điều do nhiều người định kiến hoặc ngộ nhận. Một số luận cứ, luận chứng được đưa ra trong bài viết này từ góc nhìn lịch sử:

Vào thời điểm đó, cả Đông Nam Á, cả châu Á (trừ Nhật Bản), đã không chống nổi ách thống trị của thực dân xâm lược phương Tây. Đâu phải chỉ riêng Việt Nam và nhà Nguyễn?

Pháp đánh Đà Nẵng năm 1858, đến năm 1888 vua Hàm Nghi mới bị bắt. Vậy nhà Nguyễn cũng đã "chịu khó" chiến đấu suốt 30 năm, dễ chi đầu hàng?

Cả sau khi đất nước đã rơi vào ách đô hộ, quân đội bị giải giới, triều đình chỉ còn là bù nhìn, thì hai ông vua kế tiếp là Thành Thái và Duy Tân vẫn tiếp tục mưu đồ khởi nghĩa để bị lưu đày. Có thể nào gộp chung họ với các vị vua bán nước?

Vua Minh Mạng: nhà văn hóa lớn, người xây dựng kinh thành Huế như hiện nay để thành "Di sản văn hóa thế giới"...

Như vậy thứ nhất thì việc nhìn nhận lại vai trò của vua Gia Long cũng cả vương triều Nguyễn (tức là kể cả các chúa Nguyễn như Nguyễn Hoàng, Nguyễn Phúc Nguyên, Nguyễn Phúc Lan...) là một vấn đề quan trọng và cấp thiết, trước hết từ tư duy đổi mới ngày càng khách quan của khoa học lịch sử.

Thứ hai là việc nhìn nhận toàn diện, khách quan và cởi mở để không phủ nhận nhà Nguyễn một cách cực đoan như trước đây và cũng tránh việc đề cao quá mức, không đúng với sự thật lịch sử, việc đánh giá công, tội phải rõ ràng, cụ thể và sòng phẵng.

Thứ ba, việc đề xuất đặt tên đường Gia Long sẽ mở đầu và góp phần khai thông những "điểm nghẽn" lịch sử từng bị phong bế; tiến đến việc thay đổi trong các sử liệu chính thống và cả trong sách giáo khoa trong tương lai, hy vọng là không phải chờ đợi lâu những điều mới mẻ được chính thức công nhận.

Trong một bài viết cách đây ít lâu, chúng tôi có đề cập đến công lao quan trọng của vua Gia Long, tựu trung ở những điểm cơ bản như thống nhất đất nước, mở đầu việc tạo dựng kinh thành Huế, sau này trở thành di sản thế giới và xác lập chủ quyền của Việt Nam ở Biền Đông, đặc biệt với hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa.

Tuy nhiên từ việc thừa nhận đóng góp to lớn của vua Gia Long đến việc chính thức tôn vinh như đặt tên đường phố, mà phải là đường phố bề thế cho tương xứng là một khoảng cách không nhỏ, dư luận đang chờ một bước tiến cần có trong nhận thức lịch sử một cách chính thống và cần phải được thể hiện cụ thể, thuyết phục.

Đây là công việc không đơn giản, đòi hỏi sự chung tay tâm huyết của các nhà khoa học, của các nhà quản trị xã hội, các ngành liên quan và sự đồng thuận hưởng ứng của xã hội. Đã có một khởi đầu tốt đẹp, hy vọng mọi chuyện sẽ hanh thông.

Nếu bạn thấy bài viết hay, bổ ích, có thể ủng hộ Phạm Xuân Dũng một "ly cà phê" để tác giả viết nhiều bài hay hơn nữa phục vụ bạn đọc.

Để mời tác giả "ly cà phê" qua MoMo, bạn đọc ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR của MoMo. Để đăng ký và sử dụng ví MoMo, xem chi tiết hướng dẫn tại đây.

"Buy me a coffee"

Đặt tên đường Gia Long và vai trò của nhà Nguyễn

Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả Phạm Xuân Dũng bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội.

Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả Phạm Xuân Dũng".

Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD).
Du lịch sự kiện: Một góc nhìn từ Huế Du lịch sự kiện: Một góc nhìn từ Huế

Sáng nay (11/5), tại thành phố Huế (Thừa Thiên-Huế) có một hội thảo khoa học mang tên: "Xây dựng Thừa Thiên-Huế trở thành trung tâm ...

Huế sẽ “cất cánh” bằng nội lực văn hóa Huế sẽ “cất cánh” bằng nội lực văn hóa

“Thừa Thiên Huế sẽ “cất cánh” bằng nội lực văn hóa”, ông Nguyễn Văn Phương, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế khẳng định với ...

Chân lý lịch sử là sự thật khách quan Chân lý lịch sử là sự thật khách quan

Tỉnh Thừa Thiên - Huế vừa tổ chức một sự kiện thu hút quan tâm của dư luận, đó là kỷ niệm 200 năm ngày ...

Chia sẻ
In bài viết

Tin cùng chuyên mục

Lễ hội hoa bằng lăng, tại sao không?

Cà phê tối -

Lễ hội hoa bằng lăng, tại sao không?

Các con đường ở Hà Nội đang bừng sắc bởi màu tím của hoa bằng lăng. Thành phố dường như được khoác áo mới dịu dàng, thiết tha với những chùm bằng lăng giăng mắc mọi nẻo. Và, chúng ta hoàn toàn có quyền lạc quan về việc khai thác du lịch từ mùa đẹp nhất trong năm này của Thủ đô.

Chấn hưng văn hóa từ trái tim với làng nghề

Cà phê tối -

Chấn hưng văn hóa từ trái tim với làng nghề

Trong khi người ta tiếp tục đề xuất những đề án nhiều trăm nghìn tỉ để chấn hưng văn hóa quốc gia, có những nơi, người dân và các chuyên gia đã âm thầm nỗ lực để làm khai tỏ nét đẹp văn hóa làng nghề. Đáng nói, họ sẵn sàng bỏ tiền túi để “làng ta cùng làm du lịch văn hóa” và “làng ta làm điểm cho các làng nghề cả nước”.

Mọi ngả đường đều dẫn về Điện Biên Phủ

Cà phê tối -

Mọi ngả đường đều dẫn về Điện Biên Phủ

Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, bên cạnh lễ diễu binh, diễu hành và kỷ niệm, chúng ta còn chứng kiến sự bùng nổ của du lịch nhân sự kiện lịch sử.

Chẳng lẽ bất lực với giá vàng nhảy múa thách thức?

Cà phê tối -

Chẳng lẽ bất lực với giá vàng nhảy múa thách thức?

Bất chấp hàng loạt chỉ đạo của Chính phủ, can thiệp của Ngân hàng Nhà nước và nỗ lực của nhiều mệnh lệnh hành chính, chiều nay 6/5, giá vàng miếng SJC có lúc đã vượt trên 86 triệu đồng/lượng. Đây là mức cao nhất trong lịch sử và dường như nằm ngoài tầm kiểm soát của cơ quan quản lý!

Liều vaccine đề kháng tin giả

Cà phê tối -

Liều vaccine đề kháng tin giả

Vừa qua, thông tin AstraZeneca thừa nhận vaccine Covid-19 của hãng có thể gây đông máu trong một số trường hợp hiếm gặp gây hoang mang dư luận. Đáng nói, cách đưa tin của các trang mạng xã hội đã cắt xén thông tin khiến dư luận hiểu nhầm tạo những hệ lụy rất lớn.

Tăng trưởng thật và kỹ thuật số… ảo!

Cà phê tối -

Tăng trưởng thật và kỹ thuật số… ảo!

Trong Đại hội cổ đông cuối tuần qua, Chủ tịch VietinBank Trần Minh Bình cho hay ngân hàng của ông tăng trưởng 'thật', chứ không phải 'kỹ thuật"! Lời thẳng mất lòng nhưng sự thật đó từ lâu đã là tồn tại nhức nhối.

Kinh tế - Chính sách

Cổ phiếu VFS sau ngày đầu hứng khởi

Sau phiên đầu tràn đầy hứng khởi trên sàn Nasdaq, cổ phiếu VinFast (VFS) quay đầu giảm gần 19% trong ngày 16/8, giá trị công ty xuống dưới 70 tỷ đô so với 85 tỷ của ngày đầu tiên. Chuyện trên bình thường và chẳng có gì lạ trên thị trường chứng khoán quốc tế nhưng phần nào giúp chúng ta hiểu rằng sân chơi ấy không dễ chịu như nhiều người tưởng trong lúc phấn khích.
Mỹ Anh

Giữ quận Hoàn Kiếm và tinh thần của Hà Nội

Bí thư Hà Nội Đinh Tiến Dũng vừa chia sẻ quan điểm về việc sắp xếp các đơn vị hành chính. Theo đó, tinh thần của thành phố sẽ “giữ ổn định” quận Hoàn Kiếm
Hà Phan

Không thừa thế xông lên để “gậy ông đập lưng ông”

Giá gạo thế giới tăng, không ít doanh nghiệp đã “thừa thắng xông lên” đẩy nhanh xuất khẩu. Bộ trưởng Bộ Công thương khuyến cáo coi chừng “gậy ông đâp lưng ông”!
Quốc Thắng

Ba con số thiếu chủ ngữ

Giữa lúc đang thiếu giáo viên trầm trọng thì nhiều cử nhân sư phạm diện cử tuyển vẫn chưa được bố trí việc làm, hàng trăm sinh viên tốt nghiệp ngành sư phạm vẫn thất nghiệp và hàng nghìn giáo viên rời khỏi ngành.
Hà Phan

Khi công nhân “bàn luận” với Chủ tịch Quốc hội

Đời công nhân cạo mủ chúng em vất vả lắm! Dậy từ nửa đêm, lúc 1-2 giờ sáng, có khi sớm hơn. Cái mủ cao su lạ lắm, trời càng lạnh, càng có sương thì mủ càng ra nhiều. Cho nên người mình lạnh cỡ nào thì mình càng mừng cỡ đó. Sản phẩm nhiều thì được nhiều tiền công anh ạ! Nếu được phát biểu trước bác Huệ, em sẽ nói về đời công nhân cạo mủ cao su. Công việc cực nhọc nhưng lương thấp quá!

Văn hóa - Xã hội

Mỹ Anh

Mong ước đầu năm học

Một năm học mới bắt đầu với nhiều niềm tin kỳ vọng cùng bộn bề vấn đề đối với thầy cô, học sinh, phụ huynh và những người làm giáo dục.
Hà Phan

Tính cách của Nguyễn Thanh Long và số phận của ông Nguyễn Trường Sơn 1

Giữa tháng 9/2021, khi TP.HCM đã qua đỉnh dịch và chuẩn bị “mở cửa” thì bà con lại nháo nhác khi Nguyễn Thanh Long - Bộ trưởng Y tế lúc đó - người sắp ra tòa
An Vinh

Nghĩ về một ngày lễ lớn của lực lượng Công an Nhân dân

Hôm nay, 19/8/2023, kỷ niệm 78 năm Ngày truyền thống của lực lượng Công an Nhân dân Việt Nam. Trước hết, tôi xin trân trọng gửi tới toàn thể cán bộ, chiến sĩ đang và đã từng công tác trong lực lượng những lời chúc mừng chân thành, tốt đẹp nhất từ đáy lòng mình.
Mỹ Anh

Oppenheimer và cách kể một câu chuyện lịch sử

Bộ phim Oppenheimer thuộc thể loại tiểu sử, kể câu chuyện về một nhân vật lịch sử với những biến động của lịch sử nước Mỹ và thế giới.
Hà Phan

300 ngàn thí sinh và lựa chọn không vào đại học

Vừa tốt nghiệp THPT, Trung Hiếu tại Thái Bình lập tức nộp hồ sơ vào trường nghề công nghệ ô tô, bỏ xét tuyển đại học.

Môi trường - Sức khỏe

Quốc Thắng

Ai đã đặt tên cho dòng sông?

Tin dồn dập về dòng Mekong sạt lở mấy ngày qua khiến cho bất cứ ai quan tâm đến môi trường đều cảm thấy lo ngại. Lo ngại vì nguyên nhân được phân tích
Mỹ Anh

Vụ bắt cóc 20 giây

Một vụ bắt cóc trẻ em diễn ra giữa ban ngày, tại khu đô thị Việt Hưng (Hà Nội) vừa diễn ra hôm qua. Sáng nay, con tin đã được giải cứu an toàn, nghi phạm đã bị lực lượng cảnh sát bắt. Tuy nhiên, các clip ghi lại tình tiết gây án khiến người xem không khỏi lạnh gáy.
Mỹ Anh

Tang thương Phố Núi

Tai nạn thảm khốc đã gây chấn động với giới bóng đá và tạo nên một không khí tang thương Phố Núi - khi những nạn nhân vắn số đều là gương mặt thân quen của làng bóng đá.
Quốc Thắng

Bằng chứng F

Trên khắp đất nước Việt Nam này, có biết bao nhiêu mảnh đất, bao nhiêu con người mang nỗi đau chất độc màu da cam. Nhưng bằng chứng về mối liên hệ vẫn là thứ đi
Mỹ Anh

Vụ sạt lở do… “nhân tai”

Trong khi câu chuyện về vụ sạt lở ở vườn sầu riêng tại Lâm Đồng vẫn còn nóng hổi, một vụ sạt nhỏ, với dòng nước nhấn chìm hàng loạt xế sang đã xảy ra ở Sóc Sơn (Hà Nội). Sau vụ việc, hình ảnh trên các mặt báo được chụp tại địa bàn mới thấy, hàng loạt homestay mọc lên như nấm, ngay giữa rừng phòng hộ.
Có được hưởng trợ cấp tai nạn lao động khi mới đóng BHXH? Tôi công nhân

Có được hưởng trợ cấp tai nạn lao động khi mới đóng BHXH?

Pháp luật không đặt ra điều kiện phải đóng BHXH bao lâu mới được hưởng. Vì vậy, dù mới đi làm, mới tham gia BHXH thì người lao động vẫn được hưởng trợ cấp tai nạn lao động như những người làm việc lâu năm.

Còn thừa ngày phép khi nghỉ việc, người lao động được thanh toán thế nào? Tôi công nhân

Còn thừa ngày phép khi nghỉ việc, người lao động được thanh toán thế nào?

Tiền phép thừa sẽ được người sử dụng lao động thanh toán cho NLĐ cùng với tiền lương và các khoản trợ cấp (nếu có) khi nghỉ việc.

Talk Công đoàn: Để tai nạn lao động không còn là nỗi đau dai dẳng Talk Công đoàn

Talk Công đoàn: Để tai nạn lao động không còn là nỗi đau dai dẳng

Talk Công đoàn là cuộc trò chuyện với đồng chí Hồ Thị Kim Ngân, Phó Trưởng ban Quan hệ Lao động, Tổng LĐLĐ Việt Nam về vấn đề an toàn vệ sinh lao động.

6 hoạt động trọng tâm của Công đoàn Việt Nam trong tháng 5/2024 Infographic

6 hoạt động trọng tâm của Công đoàn Việt Nam trong tháng 5/2024

Công đoàn Việt Nam xác định 6 nhiệm vụ trọng tâm trong tháng 5/2024
Bản tin công nhân: Công nhân tăng ca để có thêm thu nhập, giảm giờ làm lương sao đủ sống? Bản tin công nhân

Bản tin công nhân: Công nhân tăng ca để có thêm thu nhập, giảm giờ làm lương sao đủ sống?

Bản tin công nhân ngày 6/5 gồm những nội dung: Nhiều người lao động muốn nghỉ việc để “chạy luật” bảo hiểm xã hội; Công nhân tăng ca để có thêm thu nhập, giảm giờ làm lương sao đủ sống? Đại diện công nhân TP HCM: "Nhà ở xã hội chỉ thấy trên tivi";35 bệnh nghề nghiệp được đề xuất hưởng BHXH...

3 bước dễ dàng để tham gia Cuộc thi tìm hiểu công tác an toàn, vệ sinh lao động Video

3 bước dễ dàng để tham gia Cuộc thi tìm hiểu công tác an toàn, vệ sinh lao động

Cuộc thi "CNVCLĐ tìm hiểu về công tác an toàn, vệ sinh lao động" được tổ chức theo hình thức thi trực tuyến trên Tạp chí điện tử Lao động và Công đoàn (laodongcongdoan.vn).

Đọc thêm

Khi những “lang băm” chữa lành

Cà phê tối -

Khi những “lang băm” chữa lành

Chữa lành là hoạt động cần thiết với xã hội gấp gáp và đầy rẫy tổn thương hiện tại. Tuy nhiên, việc khóa học chữa lành nở rộ mà không cần bất cứ chứng chỉ hành nghề hay giấy phép kinh doanh nào đã khiến hoạt động này xuất hiện nhiều mặt trái.

Đi tìm kho báu của U23 Việt Nam

Cà phê tối -

Đi tìm kho báu của U23 Việt Nam

Sau hai chiến thắng, người hâm mộ có quyền mơ ước về tấm vé cho U23 dự Thế vận hội 2024 tại Paris. Đó là kho báu, là phần thưởng lớn vô vàn với đội quân của ông Hoàng Anh Tuấn cũng như bóng đá Việt Nam.

Vàng, chứng khoán và tiền trong dân

Cà phê tối -

Vàng, chứng khoán và tiền trong dân

Trước cơn sốt giá vàng vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, Ngân hàng Nhà nước đã tung ra đấu thầu hơn 11 tấn vàng nhưng phải hủy vì không đủ doanh nghiệp dự thầu!

“Thay tướng, đổi vận”

Cà phê tối -

“Thay tướng, đổi vận”

Không phải câu chuyện phong thủy, nhân tướng, đó là những gì đang diễn ra với U23 Việt Nam khi “thay tướng” tại vòng Chung kết U23 Châu Á. Vào hôm qua, thầy trò ông Hoàng Anh Tuấn đã chính thức góp mặt tại vòng bán kết giải đấu sau 2 trận toàn thắng.

Tim Cook, cà phê trứng và Rap

Cà phê tối -

Tim Cook, cà phê trứng và Rap

Sự xuất hiện của CEO Apple tại Hà Nội gây sốt tại các cộng đồng công nghệ trong hai ngày hôm nay. Thú vị, lịch trình công việc của Tim Cook nhẹ nhàng, thanh cảnh như một chuyến đi chơi.

Lên TV mua cũng không có nhà giá rẻ!

Cà phê tối -

Lên TV mua cũng không có nhà giá rẻ!

Hàng loạt chủ trương đã được công bố; rất nhiều quyết tâm đã được đưa ra và không ít chính sách hỗ trợ công nhân, viên chức và người lao động thu nhập chưa cao mua nhà xã hội - giá rẻ nhưng thực tế thì nhiều nơi có lên TV mua cũng chưa có nhà!

Tên gọi nào không có tính lịch sử?

Cà phê tối -

Tên gọi nào không có tính lịch sử?

Việc sáp nhập phường xã diễn ra trên cả nước đang gây tranh cãi rất lớn về tên gọi các phường xã mới. Và có lẽ, công cuộc sáp nhập phường xã đang lấy ý kiến từ đông đảo cử tri gặp nhiều khó khăn hơn việc chỉ đong đếm dân cư, địa giới như dự định.

Sống chung với hạn mặn

Cà phê tối -

Sống chung với hạn mặn

Hạn mặn đang diễn ra ở các tỉnh miền Tây. Hàng ngàn hecta lúa bị ảnh hưởng, nhiều con đường sụt lún, nhiều vuông tôm bị ảnh hưởng… Và nghiêm trọng hơn, ở một số nơi, người dân miền Tây thiếu nước sinh hoạt.

Tiền bắt đầu chảy…

Cà phê tối -

Tiền bắt đầu chảy…

Trong vòng một tuần qua, ít nhất 6 ngân hàng thương mại đã tăng lãi suất trở lại sau gần 1 năm các nhà băng đồng loạt giảm lãi xuống đến mức hiếm thấy!

Thanh âm AI

Cà phê tối -

Thanh âm AI

Chat GPT cùng hàng loạt ứng dụng sử dụng trí tuệ nhân tạo AI đã thay đổi rất nhiều cách con người tiếp nhận thông tin. Dù muốn hay không, chúng ta đã và đang chứng kiến sự thay đổi, soán chỗ âm thầm của AI trong mọi lĩnh vực của đời sống hàng ngày - ngay từ quán phở đầu ngõ.