Sàng lọc tài khoản "ảo": Uốn tay bảy lần trước khi gõ phím

Cụ thể, theo Nghị định 147, từ ngày 25-12, các tài khoản mạng xã hội tại Việt Nam phải xác thực bằng số điện thoại di động hoặc mã số định danh cá nhân để được phép hoạt động, đăng bài, bình luận, livestream và chia sẻ thông tin.

Trong 90 ngày tới, các tổ chức, doanh nghiệp nước ngoài cung cấp thông tin xuyên biên giới và các nền tảng mạng xã hội tại Việt Nam phải xác thực tài khoản người dùng. Tài khoản được xác thực bằng số điện thoại di động, hoặc bằng số định danh cá nhân nếu người dùng không có số điện thoại tại Việt Nam.

Đồng nghĩa, nếu các giải pháp kỹ thuật thực hiện tốt mọi tài khoản đều có dấu vết để lực lượng chức năng truy lần. Và, không ai còn có thể “núp lùm”, “ném đá giấu tay” với những phát ngôn tăng thù hận, lan truyền thông tin giả hay bắt nạt trên mạng.

Về lý, môi trường mạng sẽ trong sạch và có kiểm soát hơn khi bên cạnh những thuật toán từ nền tảng, lực lượng chức năng cũng tham gia giám sát và thực thi pháp luật trên không gian mạng.

Chúng ta nhìn sâu hơn về vấn đề kỹ thuật, rằng điều này có khả thi không?

Với kinh nghiệm nhiều năm làm việc trong không gian mạng, tôi khẳng định điều này làm được. Sở dĩ các nền tảng mạng xã hội xác thực người dùng dễ dãi bởi họ có động cơ để làm điều này. Họ muốn mọi người dễ dàng tiếp cận để tăng lượng người dùng và tăng cả nội dung bất chấp những hệ lụy xảy ra.

Còn nếu họ có động cơ để xác thực nghiêm ngặt, họ cũng làm được. Đơn cử, tôi có lập tài khoản bán hàng trên Amazon (nền tảng bán hàng trực tuyến lớn nhất ở Mỹ).

Các bước xác thực sẽ là: Đăng ký toàn bộ thông tin cá nhân từ địa chỉ nhà, thẻ ngân hàng, tên tuổi, giấy tờ định danh.

Và, việc định danh cũng không chỉ nhập là xong, tôi phải xác thực khuôn mặt cùng với việc cầm giấy tờ định danh di chuyển trước camera để đảm bảo trùng khớp giữa mặt tôi trên căn cước công dân và ngoài đời.

Thẻ ngân hàng có tiền để trừ tượng trưng 1 USD cũng không đủ, tôi phải cung cấp sao kê ngân hàng 3 tháng cho thấy tài khoản ngân hàng hoạt động bình thường chứ không phải tài khoản tôi dùng của ai đó.

Chưa hết, để đảm bảo tính “chính chủ” của tài khoản của tôi, họ cũng gửi một bức thư qua đường bưu điện từ Nhật Bản về thẳng địa chỉ tôi đăng ký. Bên trong có đoạn mã số để tôi nhập trực tiếp cho đảm bảo địa chỉ là thực.

Tức là, Amazon có nhu cầu chống lừa đảo trên nền tảng và họ đã dùng mọi cách để đảm bảo “thực thể” đăng ký là người thật. Trong quá trình “hành tẩu” trên các nền tảng quốc tế, tôi thấy, tính thực thể là điều vô cùng quan trọng.

Đa số các nền tảng sẽ ưu tiên hỗ trợ những tài khoản mà họ sàng lọc bằng thuật toán và tin chắc là thực thể có thực ngoài đời chứ không phải những kẻ ẩn danh, lập cả ngàn tài khoản với “trang trại điện thoại” (phone farm) để tạo nội dung kiếm tiền, bán tương tác, bán theo dõi…

Quay lại câu chuyện tài khoản mạng xã hội định danh theo luật mới, một điều chắc chắn là làm quyết liệt, những vấn đề kỹ thuật sẽ đảm bảo được. Về mặt chủ trương, việc ngăn chặn tin giả, tin lừa đảo, lời lẽ thù ghét, bắt nạt trên mạng cũng là cần thiết.

Nhất là trong bối cảnh AI ngôn ngữ lớn đang bùng nổ, một tài khoản ảo có thể tạo cả ngàn tin giả, tin thiếu kiểm chứng một ngày thông qua công nghệ trí tuệ nhân tạo.

Điều cần nhất là lực lượng chức năng làm quyết liệt đồng thời tạo những sức ép cần thiết cho các nền tảng mạng xã hội buộc phải thực thi theo pháp luật sở tại. Điều này đảm bảo môi trường mạng lành mạnh cũng như sự tự chủ lâu dài về thông tin của quốc gia.

Và với những người sử dụng mạng xã hội, qua rồi thời kỳ “còm dạo”, nói láo ăn tiền mà không chịu trách nhiệm với những tài khoản ảo. Giờ là lúc uốn tay bảy lần trước khi gõ phím với trách nhiệm trước pháp luật và tự trọng với danh tính bản thân.

Nếu đồng tình với góc nhận định trong bài viết “Uốn tay bảy lần trước khi gõ phím" bạn có thể mời tác giả Mỹ Anh một "ly cà phê" thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR. “Buy me a coffee” Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả Mỹ Anh bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội. Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả Mỹ Anh". Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD).