Phức cảm nữ giới - lực cản nữ quyền?
Văn hóa - Xã hội - 20/10/2022 19:56 QUỐC THẮNG
Mẹ tôi là công nhân. Hơn nửa đời người bà gắn liền với nhà máy, phân xưởng. Trong nhiều lần chuyển chỗ làm, bà luôn ý thức lựa chọn một công việc phù hợp với nữ giới, trái lại, trong nhà máy, bà luôn muốn làm những công việc để phát triển bản thân mà theo lẽ thường phù hợp hơn cho nam giới. Ở nhà, những việc mặc định hằng ngày của bà đã xóa nhòa ranh giới công việc phù hợp với giới; điều đó cũng khiến cho bà có thể làm bất cứ công việc gì. Trái lại, không ít lần, bà than phiền về sự cần thiết phải chia sẻ công việc nhưng lại giữ vững nguyên tắc “thiên chức nữ” trong gia đình.
Ảnh minh họa. Nguồn: IT |
Nhiều năm qua, chúng ta thường bàn đến “tính nữ độc hại” (bên cạnh “nam tính độc hại”). “Tính nữ độc hại” được hiểu là những chuẩn mực được áp đặt theo khuôn mẫu, như phụ nữ phải dịu dàng, biết chấp nhận, cam chịu, hi sinh, … Điều này dễ dẫn đến việc phái nữ buộc phải bỏ qua các nhu cầu về tình cảm hoặc thể chất để giữ được kết nối với những người xung quanh. Nữ tính độc hại như một căn bệnh văn hóa và thể hiện sự thiếu linh hoạt trong vai trò giới nhưng chứa đầy mâu thuẫn dưới dạng các tình huống phức cảm.
Tình huống đó đang biểu hiện hằng ngày: phụ nữ đấu tranh cho bản thân họ và giới của mình về quyền lợi, bình đẳng từ những việc lớn lao của luật pháp đến những việc nhỏ bé hằng ngày, từ trong môi trường gia đình ra môi trường xã hội, từ những công việc cụ thể đến những cái vô hình hơn mà ta gọi là cảm quan, nhận thức, thái độ nhưng chính họ lại muốn giữ những căn tính của mình như một giá trị bản ngã, hiện hữu, muốn thể hiện vai trò của mình trong những nề nếp tề gia. Phụ nữ yêu thích sự độc lập, tự do hơn và ít phụ thuộc hơn vào nam giới nhưng vẫn luôn thích nhận về mình những "đặc quyền" của phái yếu.
Nhiều bà mẹ đang gánh vác các công việc nhà, được xem là thiên chức của mình nhưng họ vẫn phải lo kinh tế cho gia đình. Nhiều bà mẹ vẫn ở trong vòng luẩn quẩn giữa mong muốn được phát triển sự nghiệp với thiên chức của một người mẹ, người vợ hoàn hảo.
Có thể, bà mẹ nào cũng phản đối tư tưởng trọng nam khinh nữ, nhưng thử hỏi, có bao nhiêu phần trăm bà mẹ không ủng hộ việc thích con trai cùng các hành vi can thiệp lựa chọn giới tính khi sinh dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới tính? Tỷ số 111,5 trẻ sơ sinh nam/100 trẻ sơ sinh nữ theo thống kê của năm 2019 ở Việt Nam vẫn không khá lên được bao nhiêu chứng minh cho điều đó. Chừng nào chúng ta còn cần những chiến lược quốc gia về bình đẳng giới là lúc đó hành trình bình đẳng giới còn xa.
Luật pháp, một lĩnh vực mà ta tưởng mọi yếu tố đều được xây dựng trên cơ sở khoa học và thực tiễn khách quan cũng đã từng gặp phải những mâu thuẫn này. Một số quy định riêng đối với lao động nữ được đề xuất nhằm mục tiêu bảo vệ họ nhưng trên thực tế lại đưa lại tác động bất lợi. Mâu thuẫn của tình huống phức cảm tạo nên “con dao hai lưỡi”: mục tiêu bảo vệ bản thân/đối tượng đôi khi phản lại bản thân/đối tượng; mục tiêu tạo ra bình đẳng giới nhưng lại đang tô đậm thêm ranh giới giữa nam giới và nữ giới.
Bộ Luật Lao động cũng đã từng chứa nhiều quy định mang tính có lợi hơn cho lao động nữ so với lao động nam đã làm xuất hiện tình trạng doanh nghiệp hạn chế sử dụng lao động nữ vì làm tăng chi phí doanh nghiệp do phải thực hiện các chế độ chính sách đối với lao động nữ.
Những quy định hạn chế quyền làm việc của lao động nữ trong một số công việc dù là với mục đích bảo vệ sức khỏe sinh sản đã cắt đứt cơ hội phát triển bản thân và thái độ của nam giới khi nghĩ về khả năng của họ. Họ chẳng bao giờ có vai trò thể hiện ở những lĩnh vực mà nam giới thành công và như vậy chúng ta đang giữ họ lại trên con đường bất bình đẳng giới.
Số liệu thống kê của Cơ quan Phát triển Quốc tế (USAID - United States Agency for International Development) cho biết, thế giới có 98 triệu trẻ em gái không được đi học, 1/7 cô gái kết hôn dưới tuổi 15, mỗi năm có khoảng 300 nghìn phụ nữ ở các nước đang phát triển tử vong liên quan đến tai biến thai nghén. Tại Việt Nam, theo số liệu thống kê năm 2019, tỷ lệ nữ giới tham gia lực lượng lao động là 71,8% thấp hơn của nam giới là 81,9%. Và trong đó, phụ nữ có nguy cơ trở thành lao động gia đình cao hơn gấp đôi so với nam giới. Năm 2019, 2/3 lao động gia đình ở Việt Nam là phụ nữ. Điều đó kéo theo thu nhập bình quân của phụ nữ luôn thấp hơn nam giới, đặc biệt là lao động nữ tại khu vực nông thôn.
Chúng ta không thể phát triển, nâng cao chất lượng cuộc sống nếu quá bận rộn với những mâu thuẫn trong bản thân chính mình. Món quà ý nghĩa nhất dành cho phụ nữ không chỉ đến từ những người đàn ông, mà trước hết đến từ chính họ. Câu chuyện về bình đẳng giới chỉ giải quyết được khi chúng ta ý thức rõ rệt về những mâu thuẫn và phức cảm nói trên. Bình đẳng và hạnh phúc thực sự đến từ giá trị bên trong của mỗi cá nhân. Theo nghĩa đó, nữ quyền chỉ đạt được ý nghĩa đích thực khi chúng ta giải quyết được cả những mâu thuẫn trong phức cảm và xã hội.
Nếu đồng tình với góc nhận định trong bài viết "Phức cảm nữ giới - Lực cản nữ quyền?" bạn có thể mời tác giả Quốc Thắng một "ly cà phê" thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR. "Buy me a coffee" Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả Quốc Thắng bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội. Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả Quốc Thắng". Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD). |
Quan tâm đến công tác phụ nữ thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước Mới đây, tại trụ sở Chính phủ ở Thủ đô Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì một Hội nghị quan trọng ... |
Ai thấu cảm nỗi khổ tìm xăng của người lao động? Chiều tối 10/10, Bộ Công thương phát thông tin khẳng định, hiện tượng một số doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đóng cửa tại TP.HCM, ... |
Tin dữ còn nằm trong lòng mỏ titan Nam Suối Nhum Ai cũng mong nhanh chóng tìm thấy 3 công nhân mất tích. Số phận của ba người này chưa biết sống chết thế nào, nhưng ... |
Tin cùng chuyên mục
Cà phê tối - 26/03/2024 14:22
Đến sân vì màu cờ
Câu chuyện bản hợp đồng của ông Troussier đã khiến niềm tin của người hâm mộ xuống thấp kỷ lục trước trận đấu trên sân Mỹ Đình tối nay. Tuy nhiên, chúng ta cũng nên rạch ròi giữa đội tuyển Quốc gia với niềm yêu - ghét vị HLV trưởng.
Cà phê tối - 24/03/2024 15:15
Đừng để người hâm mộ chán không buồn giận!
Trận thua bạc nhược trước Indonesia của tuyển Việt Nam tại vòng loại 2 World Cup khiến cổ động viên hướng mọi sự giận dữ vào ông Troussier. Nhưng, quan sát kỹ hơn, có nhiều dấu hiệu cho thấy, cơn giận ấy không đáng quan ngại bằng sự thờ ơ với tuyển nhà.
Cà phê tối - 19/03/2024 14:17
Khi trường quốc tế nợ lương giáo viên
Trường Quốc tế Mỹ Việt Nam (AISVN) tại TP. HCM đã thông báo cho 1.400 học sinh nghỉ học ngày 18/3 vì không có giáo viên giảng dạy. Lý do giáo viên đồng loạt không đứng lớp là họ bị… nợ lương.
Cà phê tối - 17/03/2024 18:28
Tiêu trước, trả sau
Khoản nợ tiêu dùng của một người từ hơn 8 triệu lên tới hơn 8 tỷ đồng sau 11 năm đã khiến dư luận đổ dồn ánh nhìn về thẻ tín dụng.
Cà phê tối - 12/03/2024 17:00
Tách trà trên đỉnh Bàn Cờ
Việc tỉ phú Bill Gates cùng bạn gái thưởng trà trên đỉnh Bàn Cờ (Đà Nẵng) gây bão mạng xã hội. “Bão” vì tỉ phú hàng đầu thế giới tìm kiếm thú chơi thanh tao ở một xứ sở xa lạ. “Bão” cũng bởi những tranh cãi trái chiều về cuộc thiền trà được mô tả chi tiết với nhiều điều lạ lùng.
Cà phê tối - 10/03/2024 15:07
Bỏ trường chuyên, nên hay không?
Việc hệ THCS ở chuyên Hà Nội - Amsterdam có khả năng phải ngừng tuyển sinh lớp 6 khiến nhiều phụ huynh xôn xao.
Kinh tế - Chính sách
Cổ phiếu VFS sau ngày đầu hứng khởi
Giữ quận Hoàn Kiếm và tinh thần của Hà Nội
Không thừa thế xông lên để “gậy ông đập lưng ông”
Ba con số thiếu chủ ngữ
Khi công nhân “bàn luận” với Chủ tịch Quốc hội
Văn hóa - Xã hội
Mong ước đầu năm học
Tính cách của Nguyễn Thanh Long và số phận của ông Nguyễn Trường Sơn 1
Nghĩ về một ngày lễ lớn của lực lượng Công an Nhân dân
Oppenheimer và cách kể một câu chuyện lịch sử
300 ngàn thí sinh và lựa chọn không vào đại học
Môi trường - Sức khỏe
Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Vụ bắt cóc 20 giây
Tang thương Phố Núi
Bằng chứng F
Vụ sạt lở do… “nhân tai”
- Chàng trai 14 năm tình nguyện vá đường
- Vinhomes Ocean Park 2 có trung tâm chăm sóc sức khỏe người cao tuổi đầu tiên ở Việt Nam
- “Mái ấm Công đoàn” là niềm tin và hy vọng
- Góp ý về Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội để tăng quyền lợi cho lao động nữ
- PVcomBank mang yêu thương đến các hoàn cảnh khó khăn tại tỉnh Lào Cai