Người thầy đầu tiên

Ngày 20/11 hàng năm là dịp để xã hội tôn vinh các nhà giáo. Mỗi chúng ta, dù làm công nhân hay nghề gì đi nữa cũng đều được dẫn dắt bởi những người thầy; trong đó quan trọng nhất là người thầy đầu tiên. Ảnh của thethaovanhoa.vn

Hồi tôi đi học i tờ, cô giáo dạy tôi là thím tôi. Thím dạy ăn công điểm của hợp tác xã. Đó là một giai đoạn đặc biệt của nền giáo dục nước nhà.

Lớn lên tôi mới biết, ở vùng trung du, miền núi phía Bắc quê tôi, khi phổ cập giáo dục, giáo viên chính quy lớp vỡ lòng rất thiếu, thậm chí là không có. Trong điều kiện ấy, không biết ai có sáng kiến trưng dụng những người đã học hết cấp hai, đọc thông viết thạo, có khả năng truyền thụ kiến thức abc và có lòng yêu trẻ đi dạy i tờ (tương đương lớp 1 hiện nay). Vì thế, các anh tôi học mấy bác trong xóm, còn tôi thì học thím. Hết buổi học, các bác, các thím lại ra đồng.

Đầu thập kỷ 70 của thế kỷ XX, cuộc chiến tranh chống Mỹ đang bước vào giai đoạn ác liệt nhất. Lớp i tờ của tôi có mấy anh cao to. Học buổi đực buổi cái mà cũng lên lớp. Một số anh học đến lớp hai lớp ba gì đấy thì đi bộ đội, đi làm công nhân.

Người thầy đầu tiên là người dạy chúng ta con chữ đầu tiên, bài học đạo lý đầu tiên. Đó là những người "chèo đò" vĩ đại. Trong ảnh, một bà giáo già miệt mài dạy trẻ em khuyết tật. Ảnh vietnamplus.vn

Chồng thím - cô giáo tôi - đi bộ đội vào Nam. Thím hay buồn bã ngóng tin chiến trường. Thím có cô con gái nhỏ ốm yếu quặt quẹo, hay bò lê la trên chiếc chiếu trải trong lớp. Thỉnh thoảng nó khóc ré lên thì thím lại cho ăn một viên thuốc bổ gì đấy màu vàng. Nhiều buổi, chúng tôi nghịch quá khiến thím phát khóc.

Dạy bán chuyên nhưng về thời gian thím rất chuyên nghiệp. Tôi vẫn nhớ như in những bài học đầu đời, những chữ cái thím nắn nót viết lên bảng rồi dùng thước chỉ từng chữ đọc mẫu cho chúng tôi. Mưa nắng thế nào thím cũng có mặt đúng giờ, say mê truyền dạy.

Tuy vậy, cũng có buổi thím bận cấy gặt hay có công việc không đừng được, thím dạy bài trước cho tôi và bảo tôi dạy lại bạn bè. Tôi cố gắng làm theo lời thím, viết chữ lên bảng và đọc mẫu cho lớp đánh vần. Những buổi học “tự do” hiếm hoi ấy thường khá lộn xộn nhưng vui.

Trẻ em nhiều nơi ở vùng cao vẫn chịu nhiều thiệt thòi. Người thầy đầu tiên sẽ mang đến cho các em ánh sáng của văn minh. Trong ảnh, lớp học đơn sơ của các em học sinh trường Trung học cơ sở Nà Khoa, xã Nà Khoa, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên. Ảnh vnexpress.net

Một số anh chị lớn đã bắt đầu biết trêu ghẹo gán ghép nhau. Các anh chị lấy dao cắt, khắc lên mặt bàn - những chiếc bàn vốn đã sứt sẹo, tàn tạ - ghép đôi người nọ với người kia. Hôm sau thím bực lắm, mắng tôi - người được thím giao trông coi lớp học - và các anh chị đầu têu chuyện trên một trận ra trò.

Thấm thoắt năm học kỳ lạ ấy cũng trôi qua. Ngày chúng tôi thi vào cấp Một, có cô giáo chính quy đến coi thi. Mấy hôm sau thì có điểm. Chúng tôi chính thức được bước vào học chương trình và giáo viên chuẩn, sau khi được trang bị nền tảng hai mươi bốn chữ cái và những bài học vỡ lòng từ thím.

Sau chiến tranh, chồng thím giải ngũ, đi làm công nhân một xí nghiệp quốc phòng. Khi có giáo viên chính quy, thím không dạy học nữa mà về làm ruộng.

Các thầy giáo Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học và Trung học cơ sở xã Krong, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai băng rừng, vượt suối vào bản cõng các em nhỏ đi học. Ảnh danviet.vn

Các lứa học sinh học thím, trong đó có tôi, nhiều người đã trưởng thành. Đông đảo nhất là đi bộ đội, làm công nhân và ở tại quê.

Một lần, dịp gần ngày 20/11, tôi về thăm thím cùng một anh bạn công nhân. Từ ngõ tôi đã nhận ra bóng thím đang băm bèo ở góc sân. Thím đã già, tóc nhiều sợi bạc. Lòng tôi bỗng dâng lên một nỗi xúc động, bùi ngùi. Người phụ nữ trông có vẻ xoàng xĩnh này từng là người thầy đầu tiên trao cho chúng tôi chùm chìa khóa vàng tiếng Việt, để chúng tôi mở kho tàng tri thức.

Anh bạn công nhân bên tôi không kìm lòng được, bật khóc.

Cảm ơn thím nghìn lần, người thầy đầu tiên vĩ đại của tôi!

"Tìm nhà trọ khó như mò kim đáy bể" Đã có những tín hiệu tích cực từ nền sản xuất, khi hàng chục ngàn việc làm được các doanh nghiệp tuyển dụng. Đi cùng ...

"Người lái đò" và những ước mong bé nhỏ Để cùng học sinh vượt qua trận mưa lũ lịch sử tháng 10 vừa rồi, thầy cô Trường PTDT Nội trú Bố Trạch (Quảng ...

Quy định mới khi xây dựng thang lương, bảng lương cho NLĐ bắt đầu từ năm 2021 Doanh nghiệp xây dựng thang, bảng lương làm căn cứ trả lương cho người lao động. Tuy nhiên bắt đầu từ 01/01/2021 tới đây, khi ...