Khi trường học “bị thương”, “chữa lành” bằng cách nào?

Môi trường - Sức khỏe - QUỐC THẮNG

Quốc Thắng

Quốc Thắng

Biên tập viên
Con số 55% học sinh có biểu hiện “em cảm thấy cô đơn” và 69% có biểu hiện “em cảm thấy thất vọng, buồn rầu và trầm cảm” được công bố trong một hội thảo khoa học ở TP.HCM vào tuần trước làm cho chúng ta không khỏi giật mình, lo lắng và đặt ra nhiều câu hỏi.

Câu hỏi thứ nhất là về tính hiệu quả của chiến lược “trường học hạnh phúc”, “trường học an vui” bấy lâu nay. Câu hỏi thứ hai là chúng ta đã làm được gì cho sức khỏe tâm thần của học sinh, ai có trách nhiệm về tình trạng này. Câu hỏi thứ ba là làm gì để “chữa lành” khi trường học “bị thương”.

Khi trường học “bị thương”, “chữa lành” bằng cách nào?

Sức khỏe tâm thần của học sinh cần sự vào cuộc của nhiều bên. Ảnh minh họa: daidoanket.vn

Đành rằng, phổ của nghiên cứu trên chưa đủ rộng vì chỉ khảo sát hơn 1.000 học sinh ở bậc THPT. Nhưng chỉ chừng đó thôi cũng đã có giá trị cảnh báo. Mà không chỉ thế, mới đây, qua khảo sát 1.700 học sinh THCS tại Hà Nội, Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) cho biết có tới gần 1/4 trẻ vị thành niên có những biểu hiện rối loạn tâm thần. Và đặc biệt, tỷ lệ học sinh đi khám sức khỏe tâm thần có xu hướng tăng từ 15 - 20% trong tháng đầu tiên của năm học mới.

Rõ ràng, áp lực, kỳ vọng về tri thức, thành tích học tập của chúng ta đặt vào các em lớn bao nhiêu thì tỷ lệ đó càng tăng bấy nhiêu! Và vậy, trường học được xem là một trong những môi trường lý tưởng để thực hiện và triển khai hiệu quả các chương trình chăm sóc sức khỏe tâm thần cho giới trẻ lại trở thành nơi tạo ra “vết thương” cho các em.

Những “vết thương” ấy cần phải được chữa lành sớm nhất có thể.

Quyết định 85/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chương trình y tế trường học gắn với y tế cơ sở được xem là một chính sách tốt để nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe học sinh. Nhưng “nước xa khó cứu lửa gần”, đặc biệt lại là đối với sức khỏe tâm thần. Không ở bên cạnh các em nhiều nhất có thể, không phối hợp thật chặt chẽ với giáo viên và phụ huynh, kết quả của những chiến lược của chúng ta sẽ khó đạt được như kỳ vọng.

Trước đó, chúng ta đã nhiều lần nhìn thẳng vào thực trạng yếu kém của y tế học đường. Và rồi, với đề án “sắp xếp, tinh giản bộ máy biên chế”, nhân viên y tế học đường được chuyển đến các cơ sở y tế. Không chần chừ gì nữa, việc tinh giản nhân viên y tế học đường phải được bù lại bằng sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ sở y tế trên địa bàn và trường học chứ không phải là các chức danh kiêm nhiệm, “y tá thế vai”.

Dù muộn so với thế giới, nhưng Thông tư 33/2018/TT-BGDĐT đã cho thấy sức khỏe tâm thần cho học sinh là một trong những mảng hoạt động quan trọng của công tác xã hội trong trường học. Nhưng thử hỏi, cả nước có được bao nhiêu cơ sở giáo dục phổ thông đã hình thành được cấp độ đánh giá, sàng lọc các vấn đề sức khỏe tâm thần cho tất cả các học sinh? Thử hỏi, cả nước còn bao nhiêu trường học phải tự cử và thành lập ban tư vấn/tham vấn tâm lý? Để đến khi những triệu chứng của học sinh biểu hiện rõ rệt, chỉ có thầy/cô là người trực tiếp làm việc, trao đổi. Trong lúc, những “vết thương” đó không thể được “chữa lành” sau một vài cuộc nói chuyện hay trong ngày một ngày hai.

Và hãy quan sát xem, có bao nhiêu tỷ lệ phần trăm tri thức và kỹ năng tham vấn tâm lý trong thời lượng chương trình đào tạo cử nhân sư phạm? Trong lúc, thế giới học sinh ngoài kia có biết bao nhiêu điều đặt gánh nặng lên đôi vai kỹ năng của thầy/cô. Trong lúc, chúng ta đều công nhận rằng, giáo viên được đào tạo về sức khỏe tâm thần sẽ cứu mạng sống nhiều trẻ em. Và trong lúc, chúng ta thừa biết rằng, “kháng thể” cho sức khỏe tâm thần không thể được tạo ra như các đợt “tiêm vaccine”.

Ở các cơ sở giáo dục cũng vậy, chúng ta có đánh giá kết quả học tập nhưng bỏ quên đánh giá sức khỏe tâm thần học sinh? Việc nhầm lẫn dẫn đến đánh đồng giữa hạnh kiểm và vấn đề tâm thần của học sinh trở nên rất đáng lo ngại. Ai cứu các em trong những trường hợp này? Ở các bậc phụ huynh cũng vậy, quan tâm đến thành tích, tri thức, đẳng cấp quốc tế khi chọn trường mà tuyệt nhiên bỏ qua giáo dục cảm xúc, tham vấn tâm lý, kỷ luật tích cực, …

Quyết định 2138/QĐ-BGDĐT về Kế hoạch giáo dục sức khỏe tâm thần cho trẻ em, học sinh giai đoạn 2022-2025 mới đây mang lại cho chúng ta nhiều kỳ vọng. Mối quan tâm đến vấn đề này của chúng ta rất lớn nhưng phải làm gì để những kế hoạch như thế không phải là đặt thêm gánh nặng lên đôi vai giáo viên? Khi chúng ta biết rằng, chính giáo viên cũng đang là đối tượng cần được đồng hành và “chữa lành”: Một nghiên cứu về tình trạng sức khỏe tâm thần của giáo viên THCS tại Quảng Trị, Huế và TP.HCM mới đây cho thấy có 41,1% số giáo viên bắt đầu có những dấu hiệu đáng lưu ý, 22% giáo viên có nguy cơ tổn thương sức khỏe tâm thần cao và khoảng 6,1% giáo viên có sức khỏe tâm thần không tốt.

Nhìn hình ảnh đám học sinh chạy nhảy, vui đùa trên sân trường hay những bức hình trên internet về môi trường hoạt động của các em làm cho chúng ta yên tâm về đời sống học đường. Nhưng hình ảnh đó lại làm cho chúng ta quên đi rằng: đang có rất nhiều học sinh cô đơn ngay giữa đám đông.

Giáo dục đang đứng trước một loạt thách thức. Nhưng sức khỏe tâm thần của những chủ thể trong đó phải được ưu tiên trên hết. Giáo dục tri thức, thể chất là quan trọng nhưng không có nghĩa là chúng ta chỉ biết đứng nhìn, không biết hoặc biết mà không đến gần những em học sinh “im lặng và khóc”, “ngồi trong bóng tối” hay “ở một mình”… và những giáo viên nghĩ đến rời khỏi ngành như con số 16.000 giáo viên đã nghỉ việc trong năm 2022.

QUỐC THẮNG

Nếu đồng tình với góc nhận định trong bài viết bạn có thể mời tác giả Quốc Thắng một "ly cà phê" thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR.

"Buy me a coffee"

Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả Quốc Thắng bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội.

Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả Quốc Thắng".

Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD).

“Nhà thơ thế giới” và giải Nobel văn học “Nhà thơ thế giới” và giải Nobel văn học

Hình ảnh một phụ nữ xuất hiện trên bục vinh danh kèm hàng loạt danh xưng, trong đó có “nhà thơ thế giới” khiến dư ...

Chính sách trên trời, nhu cầu đưới đất Chính sách trên trời, nhu cầu đưới đất

Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa kiến nghị cho người mua nhà ở thương mại có mức giá 1,8 - 2 tỷ đồng ...

Đừng để sân vận động quốc gia biến thành sân khấu hài Đừng để sân vận động quốc gia biến thành sân khấu hài

Sự cuốn hút của World Cup 2022 diễn ra ở Qatar xa xôi khiến những người hâm mộ thể thao Việt Nam dường như thờ ...

Chia sẻ
In bài viết

Tin cùng chuyên mục

“Siết” quảng cáo của nghệ sĩ

Cà phê tối -

“Siết” quảng cáo của nghệ sĩ

Việc người nổi tiếng, nghệ sĩ, KOL quảng cáo thái quá về công dụng của nhiều loại thực phẩm chức năng làm “nóng” nghị trường. Bộ trưởng Bộ Y tế cũng như Bộ VH-TT&DL cũng đều lên tiếng về vấn đề trên.

San đất nông nghiệp, làm sân pickleball

Cà phê tối -

San đất nông nghiệp, làm sân pickleball

Hàng loạt lô đất thuộc dự án bỏ hoang, đất kho bãi, thậm chí đất nông nghiệp đã bị san lấp làm sân pickleball - một môn thể thao mới du nhập vào Việt Nam.

“Cuộc đại phẫu” di tích

Cà phê tối -

“Cuộc đại phẫu” di tích

Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đề xuất mục tiêu tu bổ 100% di tích Quốc gia Đặc biệt và 80% Di tích Quốc gia.

Công nhân bỏ phố về quê - Đâu có gì mà hốt hoảng!

Cà phê tối -

Công nhân bỏ phố về quê - Đâu có gì mà hốt hoảng!

Thúy, công nhân một nhà máy da giày ở Đồng Nai quyết định về quê làm việc và sinh sống sau gần 10 năm lang bạt từ Bình Dương qua Đồng Nai rồi TP HCM.

"Giá bất động sản hư hư ảo ảo"

Cà phê tối -

"Giá bất động sản hư hư ảo ảo"

"Thị trường bất động sản hư hư ảo ảo, khó mà định giá, hôm nay giá này ngày mai lại giá khác", đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) chia sẻ.

Eximbank nên minh bạch thông tin hay là truy tìm động cơ xấu?

Cà phê tối -

Eximbank nên minh bạch thông tin hay là truy tìm động cơ xấu?

Ngân hàng Eximbank vừa phát thông cáo phản bác luận điệu từ nội dung văn bản phát tán trên mạng xã hội và thông tin nhạy cảm liên quan, đồng thời nhờ cơ quan chức năng truy tìm động cơ, nguồn gốc phát tán tài liệu ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của Eximbank.

Kinh tế - Chính sách

Cổ phiếu VFS sau ngày đầu hứng khởi

Sau phiên đầu tràn đầy hứng khởi trên sàn Nasdaq, cổ phiếu VinFast (VFS) quay đầu giảm gần 19% trong ngày 16/8, giá trị công ty xuống dưới 70 tỷ đô so với 85 tỷ của ngày đầu tiên. Chuyện trên bình thường và chẳng có gì lạ trên thị trường chứng khoán quốc tế nhưng phần nào giúp chúng ta hiểu rằng sân chơi ấy không dễ chịu như nhiều người tưởng trong lúc phấn khích.
Mỹ Anh

Giữ quận Hoàn Kiếm và tinh thần của Hà Nội

Bí thư Hà Nội Đinh Tiến Dũng vừa chia sẻ quan điểm về việc sắp xếp các đơn vị hành chính. Theo đó, tinh thần của thành phố sẽ “giữ ổn định” quận Hoàn Kiếm
Hà Phan

Không thừa thế xông lên để “gậy ông đập lưng ông”

Giá gạo thế giới tăng, không ít doanh nghiệp đã “thừa thắng xông lên” đẩy nhanh xuất khẩu. Bộ trưởng Bộ Công thương khuyến cáo coi chừng “gậy ông đâp lưng ông”!
Quốc Thắng

Ba con số thiếu chủ ngữ

Giữa lúc đang thiếu giáo viên trầm trọng thì nhiều cử nhân sư phạm diện cử tuyển vẫn chưa được bố trí việc làm, hàng trăm sinh viên tốt nghiệp ngành sư phạm vẫn thất nghiệp và hàng nghìn giáo viên rời khỏi ngành.
Hà Phan

Khi công nhân “bàn luận” với Chủ tịch Quốc hội

Đời công nhân cạo mủ chúng em vất vả lắm! Dậy từ nửa đêm, lúc 1-2 giờ sáng, có khi sớm hơn. Cái mủ cao su lạ lắm, trời càng lạnh, càng có sương thì mủ càng ra nhiều. Cho nên người mình lạnh cỡ nào thì mình càng mừng cỡ đó. Sản phẩm nhiều thì được nhiều tiền công anh ạ! Nếu được phát biểu trước bác Huệ, em sẽ nói về đời công nhân cạo mủ cao su. Công việc cực nhọc nhưng lương thấp quá!

Văn hóa - Xã hội

Mỹ Anh

Mong ước đầu năm học

Một năm học mới bắt đầu với nhiều niềm tin kỳ vọng cùng bộn bề vấn đề đối với thầy cô, học sinh, phụ huynh và những người làm giáo dục.
Hà Phan

Tính cách của Nguyễn Thanh Long và số phận của ông Nguyễn Trường Sơn 1

Giữa tháng 9/2021, khi TP.HCM đã qua đỉnh dịch và chuẩn bị “mở cửa” thì bà con lại nháo nhác khi Nguyễn Thanh Long - Bộ trưởng Y tế lúc đó - người sắp ra tòa
An Vinh

Nghĩ về một ngày lễ lớn của lực lượng Công an Nhân dân

Hôm nay, 19/8/2023, kỷ niệm 78 năm Ngày truyền thống của lực lượng Công an Nhân dân Việt Nam. Trước hết, tôi xin trân trọng gửi tới toàn thể cán bộ, chiến sĩ đang và đã từng công tác trong lực lượng những lời chúc mừng chân thành, tốt đẹp nhất từ đáy lòng mình.
Mỹ Anh

Oppenheimer và cách kể một câu chuyện lịch sử

Bộ phim Oppenheimer thuộc thể loại tiểu sử, kể câu chuyện về một nhân vật lịch sử với những biến động của lịch sử nước Mỹ và thế giới.
Hà Phan

300 ngàn thí sinh và lựa chọn không vào đại học

Vừa tốt nghiệp THPT, Trung Hiếu tại Thái Bình lập tức nộp hồ sơ vào trường nghề công nghệ ô tô, bỏ xét tuyển đại học.

Môi trường - Sức khỏe

Quốc Thắng

Ai đã đặt tên cho dòng sông?

Tin dồn dập về dòng Mekong sạt lở mấy ngày qua khiến cho bất cứ ai quan tâm đến môi trường đều cảm thấy lo ngại. Lo ngại vì nguyên nhân được phân tích
Mỹ Anh

Vụ bắt cóc 20 giây

Một vụ bắt cóc trẻ em diễn ra giữa ban ngày, tại khu đô thị Việt Hưng (Hà Nội) vừa diễn ra hôm qua. Sáng nay, con tin đã được giải cứu an toàn, nghi phạm đã bị lực lượng cảnh sát bắt. Tuy nhiên, các clip ghi lại tình tiết gây án khiến người xem không khỏi lạnh gáy.
Mỹ Anh

Tang thương Phố Núi

Tai nạn thảm khốc đã gây chấn động với giới bóng đá và tạo nên một không khí tang thương Phố Núi - khi những nạn nhân vắn số đều là gương mặt thân quen của làng bóng đá.
Quốc Thắng

Bằng chứng F

Trên khắp đất nước Việt Nam này, có biết bao nhiêu mảnh đất, bao nhiêu con người mang nỗi đau chất độc màu da cam. Nhưng bằng chứng về mối liên hệ vẫn là thứ đi
Mỹ Anh

Vụ sạt lở do… “nhân tai”

Trong khi câu chuyện về vụ sạt lở ở vườn sầu riêng tại Lâm Đồng vẫn còn nóng hổi, một vụ sạt nhỏ, với dòng nước nhấn chìm hàng loạt xế sang đã xảy ra ở Sóc Sơn (Hà Nội). Sau vụ việc, hình ảnh trên các mặt báo được chụp tại địa bàn mới thấy, hàng loạt homestay mọc lên như nấm, ngay giữa rừng phòng hộ.
Talk Công đoàn: Sửa đổi Luật Công đoàn: Trách nhiệm với đoàn viên, người lao động Talk Công đoàn

Talk Công đoàn: Sửa đổi Luật Công đoàn: Trách nhiệm với đoàn viên, người lao động

Đồng chí Lê Đình Quảng - Phó Trưởng Ban Chính sách - Pháp luật, Tổng LĐLĐ Việt Nam chia sẻ về Luật Công đoàn (sửa đổi).

“Siết” quảng cáo của nghệ sĩ Cà phê tối

“Siết” quảng cáo của nghệ sĩ

Việc người nổi tiếng, nghệ sĩ, KOL quảng cáo thái quá về công dụng của nhiều loại thực phẩm chức năng làm “nóng” nghị trường. Bộ trưởng Bộ Y tế cũng như Bộ Văn hóa- Thể thao & Du lịch cũng đều lên tiếng về vấn đề trên.

Đón xem Talk Công đoàn: Sửa đổi Luật Công đoàn: Trách nhiệm với đoàn viên, người lao động Talk Công đoàn

Đón xem Talk Công đoàn: Sửa đổi Luật Công đoàn: Trách nhiệm với đoàn viên, người lao động

Talk Công đoàn 20 giờ, ngày 9/11/2024 là cuộc trò chuyện với đồng chí Lê Đình Quảng, Phó Trưởng Ban Chính sách - Pháp luật, Tổng LĐLĐ Việt Nam về Dự thảo Luật Công đoàn (sửa đổi).

Kết nạp 51.580 đoàn viên Công đoàn trong tháng 10/2024 Infographic

Kết nạp 51.580 đoàn viên Công đoàn trong tháng 10/2024

Trong số đó, Bình Dương phát triển mới số lượng nhiều nhất với 9.346 đoàn viên công đoàn.
Muôn nẻo yêu thương số 8: Tìm lại sức khỏe cho con: Hành trình không đơn độc Muôn nẻo yêu thương

Muôn nẻo yêu thương số 8: Tìm lại sức khỏe cho con: Hành trình không đơn độc

Thông qua Công trình "Con nuôi Công đoàn", chị Nguyễn Thị Huyền Thanh, cán bộ cấp dưỡng Công an quận Hải An, TP Hải Phòng đã luôn được công đoàn cơ sở quan tâm, động viên, hỗ trợ trong quá trình chăm sóc và điều trị bệnh cho con gái trong suốt 6 năm qua.

“Thủ lĩnh” tuyên giáo công đoàn phải có tư duy và tầm nhìn đổi mới Video

“Thủ lĩnh” tuyên giáo công đoàn phải có tư duy và tầm nhìn đổi mới

Sáng 8/11, tại TP. Vinh, Tổng LĐLĐ Việt Nam đã tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực cho các Trưởng ban Tuyên giáo Công đoàn.

Đọc thêm

Cháy một ngôi chùa

Cà phê tối -

Cháy một ngôi chùa

Chùa Phổ Quang (thuộc xã Xuân Lũng, huyện Lâm Thao, Phú Thọ) bốc cháy vào ngày 23/10 vừa qua. Ngôi chùa 800 tuổi là Di sản Văn hóa Cấp Quốc gia. Nơi đây cũng sở hữu Bảo vật Quốc gia Bàn thờ Phật bằng đá.

Bảo hiểm y tế và nỗi khổ của người dân

Cà phê tối -

Bảo hiểm y tế và nỗi khổ của người dân

Sau hàng năm trời với bao kêu than vật vã của người bệnh có bảo hiểm y tế nhưng vẫn phải mua thuốc, vật tư, thiết bị… bên ngoài thì Bộ Y tế mới ban hành thông tư đồng ý cho bệnh nhân được bảo hiểm y tế thanh toán trực tiếp nếu vẫn phải như vậy! Nghe thì tưởng hay nhưng mọi việc không dễ như người dân mong mỏi.

“Mua sắm như tỷ phú”

Cà phê tối -

“Mua sắm như tỷ phú”

Sàn thương mại điện tử Temu của Trung Quốc đã có mặt trên thị trường Việt Nam. Giá rẻ choáng váng, miễn phí ship, thời gian vận chuyển nhanh như các sàn đã có mặt ở thị trường nội địa là những điểm nhấn nổi bật sau những ngày Temu xuất hiện ở Việt Nam. Cơn choáng ngợp về việc "mua sắm như tỷ phú" sẽ để lại hệ lụy...

AI với giáo dục

Cà phê tối -

AI với giáo dục

Các quốc gia đang trong cuộc chạy đua đưa công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) vào giáo dục. Ở Việt Nam, liên tiếp các hội thảo, tọa đàm, lớp học về việc dùng AI cho thầy cô giáo.

Giá điện tăng và cơm áo gạo tiền

Cà phê tối -

Giá điện tăng và cơm áo gạo tiền

Đại diện EVN cho rằng, việc tăng giá điện lên 2.103,11 đồng/kWh, tương ứng 4,8% không làm ảnh hưởng đến đời sống nhân dân! Tập đoàn này cũng tính ra những con số mà thoạt nhìn thì việc giá điện tăng không tác động nhiều. Nhưng thực tế có “dễ chịu” như người ta tưởng?

Vòng nguyệt quế của thầy

Cà phê tối -

Vòng nguyệt quế của thầy

Hay tin thầy Nguyễn Ngọc Duy chuyển công tác, hàng trăm học sinh Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học và Trung học cơ sở Sơn Liên (tỉnh Quảng Ngãi) đã tới vây quanh thầy khóc nức nở.

Những suất ăn sinh viên có “dị vật”

Cà phê tối -

Những suất ăn sinh viên có “dị vật”

Sinh viên Đại học Bách Khoa Hà Nội đã lên tiếng tố cáo bữa ăn nhà trường trong tuần Giáo dục Quốc Phòng có dùng cơm canh thừa của người trước cho người sau. Đặc biệt, sinh viên cũng chia sẻ hình ảnh những “dị vật” xuất hiện trong các phần ăn.

Nhớ về một trong những người Hà Nội ưu tú nhất

Cà phê tối -

Nhớ về một trong những người Hà Nội ưu tú nhất

Những ngày tháng Mười này, như hàng năm, tôi lại thường nhớ tới một người Hà Nội rất đặc biệt, một công dân Hà Nội vô cùng ưu tú. Đó là bác sĩ Trần Duy Hưng.

Miễn học phí con nhà giáo, còn con nhà khác thì sao?

Cà phê tối -

Miễn học phí con nhà giáo, còn con nhà khác thì sao?

Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa đề xuất miễn học phí cho con giáo viên, từ mầm non đến đại học! Ưu đãi tưởng như nhân văn này đang vấp những ý kiến trái chiều bởi đâu chỉ con nhà giáo cần miễn học phí và con nhà khác thì sao?

Học tài, thi rủi

Cà phê tối -

Học tài, thi rủi

Bộ Giáo dục & Đào tạo vừa ra thông báo lấy ý kiến, kỳ thi vào lớp 10 tới đây sẽ diễn ra với 3 môn học: Văn, Toán và một môn bốc thăm ngẫu nhiên. Điều này khiến hàng chục vạn phụ huynh hoang mang cùng áp lực quá lớn lên vai những em học sinh năm tới sẽ thi.