Cắt điện luân phiên

Tuần vừa qua, thông tin về việc TP.HCM yêu cầu công chức hạn chế mặc áo vest đến văn phòng để tiết kiệm điện gây dậy sóng dư luận. Nếu chỉ nhìn vào tít bài báo, người ta rất dễ ngộ nhận rằng đó là những ý tưởng viển vông. Song, khi đọc cả nội dung thông báo của Thành phố, người ta sẽ thấy sự nghiêm túc của chính quyền Thành phố và chừng mức nghiêm trọng của vấn đề.

Cụ thể, TP.HCM khuyến nghị: Các đơn vị khác như trường học, cơ sở đào tạo, cơ sở sản xuất, cơ sở công nghiệp, trung tâm thương mại cũng được đề nghị hạn chế sử dụng 50% thang máy. Đối với máy lạnh cần để ở mức 26 độ C, mở trễ hơn giờ làm việc 1 tiếng và tắt sớm hơn 1 tiếng. Tắt và hạn chế đèn hành lang, đèn bãi xe.

Hệ thống đèn chiếu sáng giao thông sẽ mở trễ hơn 30 phút và tắt sớm hơn 30 phút so với hiện nay. Thành phố sẽ giảm 50% chiếu sáng sau 22 giờ tại các tuyến đường ít người qua lại. Đèn quảng cáo được yêu cầu giảm 50% sau 22 giờ, tắt toàn bộ đèn trang trí sau 22 giờ.

Và ngay khi việc hạn chế mặc áo vest chưa lắng xuống, hàng loạt thông tin khá tiêu cực được các ban, ngành công bố. Cụ thể như lượng nước ở các hồ thủy điện đang thấp kỷ lục. Nhiều hồ đã chạm mực nước chết; nhiều hồ có mực nước thấp nhất 100 năm qua.

Nguyên nhân được lý giải là do hiện tượng El Nino gây nên tình trạng mưa ít. Ngoài việc thiếu nước hồ thủy điện dẫn tới thiếu điện, hạn mặn năm nay cũng một lần nữa được cảnh báo là kỷ lục.

Cả nước đang đứng trước nguy cơ thiếu điện ngắn hạn. Đáng nói, nó xảy ra đúng lúc này, khi nhiệt độ các thành phố lớn đang có thể “rán trứng” từ nhiệt mặt đường. Và lịch cắt điện bắt đầu xuất hiện. Một số khu vực ở các thành phố lớn bắt đầu cắt điện.

Người ta đã nhắc nhiều đến điện gió, điện mặt trời đang bị “bỏ phí”. Người ta cũng tranh cãi về cơ chế giá và các vật cản để những dự án này hòa vào lưới điện quốc gia, “cứu cánh” tạm thời thủy điện, nhiệt điện. Thực tế, các dự án này cùng ngành Điện đã có những tiến triển trong việc tìm tiếng nói chung. Song, vấn đề này là một câu chuyện phức tạp từ kỹ thuật tới kinh tế mà không phải người dân nào cũng có thể hiểu.

Điều người dân nhận thấy rõ nhất là điện đã bị cắt vào những ngày nóng kỷ lục! Điều người dân thắc mắc nữa là El Nino năm nay không phải bất ngờ xuất hiện. Hiện tượng này đã được dự báo trước. Tuy nhiên, tại sao nắng nóng kỷ lục, các hồ thủy điện cạn kiệt, ngành Điện mới nháo nhào tuyên truyền tiết kiệm điện và cắt điện.

Điều người dân hoang mang là lịch cắt điện cũng chỉ thông báo từng ngày, việc sắp xếp công việc, “di tản” trẻ em, người già, người dễ bị tổn thương sức khỏe do nắng nóng rất khó khăn và bị động. Cần hiểu, trong tình cảnh này, vấn đề không còn đơn thuần là cái khổ do nóng nữa mà còn là sức khỏe của người dân - những khách hàng đều đều đóng phí cho ngành Điện.

Tất nhiên, lúc này, việc tiết kiệm điện là điều cần thiết. Nó không chỉ tiết kiệm chi phí, đảm bảo môi trường mà còn chung tay cùng ngành Điện đảm bảo số khu vực bị cắt điện ít nhất có thể, thời gian ngắn nhất có thể.

Nhưng, bên cạnh đòi hỏi đồng hành của người dân, ngành Điện, sau khi qua giai đoạn khó khăn này cũng cần nghiêm khắc rút ra những bài học về dự liệu các phương án cấp điện. Ngành Điện không thể đổ cho ông trời khi những dự báo đã cảnh báo trước cả năm. Rồi mọi khó khăn, mệt mỏi lại đổ hết lên đầu người dân.

MỸ ANH