Thứ sáu 29/03/2024 13:14

Từ những cuộc gặp sặc mùi khói

Môi trường - Sức khỏe - QUỐC THẮNG

Trước, trong và sau Tết, người ta bàn nhiều đến tác hại của rượu bia mà ít nói về thuốc lá. Cũng đúng, hiểm hoạ của rượu bia thì thấy rõ ngay tức khắc: tai nạn giao thông, đánh nhau, nhập viện, ly tán, tàn tật, …

Cũng đúng, gặp gỡ dịp Tết, những người ngày thường không bia rượu, sẽ uống, những người ngày thường uống ít, sẽ uống nhiều hơn. Thuốc lá, những người ngày thường không hút, thường sẽ không.

Nhưng chúng ta quên mất rằng, những cuộc gặp sặc mùi khói sẽ làm cho những người không hút cũng chẳng khác gì hút, vì ai cũng biết, hút thuốc lá thụ động gây nguy hiểm hơn so với hút thuốc lá chủ động.

Gần hai mươi năm làm nghề giáo, khi dạy môn Tư duy phản biện, lớp học nào tôi cũng cố gắng làm sao để tích hợp những nội dung có lợi cho nhận thức về sức khỏe của giới trẻ, trong đó, tiêu biểu là xu hướng sử dụng các chất kích thích. Với việc đưa ra mệnh đề “Mọi người được phép hút thuốc lá ở bất cứ chỗ nào. Hút thuốc lá không phải là việc làm phi pháp, và hàng triệu người cảm thấy thích thú khi hút thuốc lá”, tôi yêu cầu sinh viên phân tích nỗ lực thuyết phục, phản biện bằng luận cứ trong liên hệ với thực tế và tất cả đều thống nhất: tính logic của mệnh đề này cũng như việc hút thuốc lá trong đời sống có thể bị bẻ gãy trong tích tắc.

Từ những cuộc gặp sặc mùi khói
Ảnh minh họa: tuoitre.vn

Nhưng, ngay sau giờ học đó, những góc khuất trong hành lang của giảng đường lại sặc mùi khói. Những sinh viên ngành Báo chí phản biện hay nhất về tác hại của thuốc lá hay những sinh viên ngành Kinh tế phản biện thuyết phục nhất bài toán cải cách cấu trúc thuế cho ngành “công nghiệp tạo khói” này lại phì phèo điếu thuốc ngay nơi dán biển cấm hút thuốc. Cho thấy, nói là một chuyện và làm lại là một chuyện khác.

Cũng vậy, luật là một chuyện và thực thi lại là một chuyện khác. Cho đến nay, sau 10 năm triển khai Luật Phòng chống tác hại thuốc lá, tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở nam giới chỉ giảm được 5% và vẫn nằm trong nhóm 15 nước có tỷ lệ sử dụng thuốc lá cao nhất thế giới.

Nghị định 117/2020 tăng cường mức xử phạt với hành vi hút thuốc lá nơi bị cấm từ 300 ngàn lên 500 ngàn đồng; phạt một đến ba triệu đồng; phạt ba đến năm triệu đồng nếu bán hoặc cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi. Một khảo sát nhỏ của tôi vừa qua cho thấy, không có ai trong số đó bị phạt. Thực tế cũng nói rõ, trong giai đoạn 2019-2021, tổng số tiền phạt vi phạm về thuốc lá chỉ 563,9 triệu đồng, quá ít so với thực tế.

Và cũng vậy, ai cũng biết rằng, thuế đánh vào thuốc lá mang lại lợi ích kép, vừa làm giảm tiêu dùng thuốc lá, cải thiện sức khỏe, giảm áp lực lên ngành Y tế và làm tăng nguồn thu ngân sách nhưng hiện nay mức thuế cho thuốc lá theo giá xuất xưởng chỉ tương đương với 36,7% tính theo giá bán lẻ, chưa bằng một nửa mức tối thiểu được WHO khuyến nghị là 75%.

Ngành công nghiệp thuốc lá là mối đe dọa lớn hơn nhiều so với những gì chúng ta biết. Nó làm mất khoảng 600 triệu cây mỗi năm, trồng và sản xuất thuốc lá sử dụng 200.000 ha đất, 22 tỉ tấn nước hằng năm và thải ra khoảng 84 triệu tấn carbon dioxide. Hút một điếu thuốc, quẳng một cái đầu lọc, bạn đang là tác nhân gây ô nhiễm khoảng 100 lít nước. Và nên nhớ, điếu thuốc của bạn nằm trong khoảng 4,5 nghìn tỉ đầu lọc thuốc lá thải ra đại dương, sông ngòi, vỉa hè và bãi biển mỗi năm, theo thống kê của WHO. Ấy vậy mà, thuốc lá đang không bị đánh thuế môi trường.

Khi bạn nhìn vào những con số cảnh báo đại loại như “Với hơn 15 triệu người hút thuốc, hằng năm có đến hơn 40.000 người chết vì các bệnh liên quan đến hút thuốc lá”, bạn không tin và cho rằng người ta bịa ra để hù dọa. Khi quên mất rằng, trong sức khỏe, có khái niệm “cá thể hóa”, cơ thể của bạn không như cơ thể của người khác, bạn lại có thể ngụy biện, ông A, chị B hút thuốc nhưng vẫn khỏe mạnh. Nhưng nếu bạn thử bỏ thuốc lá trong 1 năm, quan sát sức khỏe của mình, bạn sẽ tin ngay điều đó.

Không những thế, bạn có thể nghĩ, số tiền chi tiêu cho thuốc lá trong tổng ngân sách của gia đình là không bao nhiêu, nhưng ai cũng thừa nhận “hiệu ứng lấn át” (cách dùng từ của một nghiên cứu về tiêu dùng thuốc lá ở Việt Nam, công bố trên tạp chí Tobacco control, năm 2020) của tiêu thụ thuốc lá đối với đời sống. Thuốc lá đang lãng phí nguồn ngân sách eo hẹp của hộ nghèo và làm gia tăng tỷ lệ nghèo đói. Thay vì mua sách vở, đầu tư cho giáo dục hay mua lương thực, chúng ta đang đốt tiền vào những điếu thuốc rồi “hứng” lấy các hệ lụy sức khỏe.

Ai cũng biết nhưng không ai nghĩ, điếu thuốc “làm đầu câu chuyện” đang cản trở chiến lược giảm nghèo của chúng ta và gây ra những hậu quả cho quyền lợi, sự phát triển của trẻ em - những “nạn nhân toàn diện” của người lớn hút thuốc lá.

Và hãy nhìn vào những con số sau, chúng ta sẽ rõ điếu thuốc mà bạn ngậm trên môi đang tăng gánh nặng cho kinh tế quốc gia như thế nào. Thị phần của Vinataba là 64,4 % toàn ngành; năm 2022, nộp ngân sách 13,7 nghìn tỷ đồng. Cứ cho 35,6% thị phần còn lại nộp ngân sách nhà nước tương đương Vinataba thì tổng ngân sách thu được từ ngành công nghiệp này là khoảng 18 nghìn tỷ đồng. 18 nghìn tỷ đó không đủ để bù cho 23 nghìn tỷ đồng chi phí chữa trị các căn bệnh liên quan đến thuốc lá theo ước tính của WHO. Chưa kể các hệ lụy khác.

Đừng để ngành Y tế, vốn đang muôn vàn khó khăn phải “còng lưng” thêm vì từ những cuộc gặp sặc mùi khói.

QUỐC THẮNG

Nếu đồng tình với góc nhận định trong bài viết bạn có thể mời tác giả Quốc Thắng một "ly cà phê" thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR.

"Buy me a coffee"

Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả Quốc Thắng bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội.

Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả Quốc Thắng".

Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD).

Chương trình Táo quân và “bánh chưng” nghệ thuật Chương trình Táo quân và “bánh chưng” nghệ thuật

Trong mấy hôm nay, Chương trình "Táo quân" phát sóng vào đêm giao thừa của VTV thu hút sự quan tâm của dư luận. Bên ...

Cảm xúc đầu xuân Cảm xúc đầu xuân

Mong mãi thì xuân cũng tới. Bắt đầu là pháo hoa. Rồi đến lời chúc của Bác Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Phần chúc ...

Vòng tay tin cậy, yêu thương Vòng tay tin cậy, yêu thương

Trong phong trào rộng lớn của tổ chức Công đoàn đại diện bảo vệ, chăm lo cho người lao động thời gian qua, Tạp chí ...

Chia sẻ
In bài viết

Tin cùng chuyên mục

Đến sân vì màu cờ

Cà phê tối -

Đến sân vì màu cờ

Câu chuyện bản hợp đồng của ông Troussier đã khiến niềm tin của người hâm mộ xuống thấp kỷ lục trước trận đấu trên sân Mỹ Đình tối nay. Tuy nhiên, chúng ta cũng nên rạch ròi giữa đội tuyển Quốc gia với niềm yêu - ghét vị HLV trưởng.

Đừng để người hâm mộ chán không buồn giận!

Cà phê tối -

Đừng để người hâm mộ chán không buồn giận!

Trận thua bạc nhược trước Indonesia của tuyển Việt Nam tại vòng loại 2 World Cup khiến cổ động viên hướng mọi sự giận dữ vào ông Troussier. Nhưng, quan sát kỹ hơn, có nhiều dấu hiệu cho thấy, cơn giận ấy không đáng quan ngại bằng sự thờ ơ với tuyển nhà.

Khi trường quốc tế nợ lương giáo viên

Cà phê tối -

Khi trường quốc tế nợ lương giáo viên

Trường Quốc tế Mỹ Việt Nam (AISVN) tại TP. HCM đã thông báo cho 1.400 học sinh nghỉ học ngày 18/3 vì không có giáo viên giảng dạy. Lý do giáo viên đồng loạt không đứng lớp là họ bị… nợ lương.

Tiêu trước, trả sau

Cà phê tối -

Tiêu trước, trả sau

Khoản nợ tiêu dùng của một người từ hơn 8 triệu lên tới hơn 8 tỷ đồng sau 11 năm đã khiến dư luận đổ dồn ánh nhìn về thẻ tín dụng.

Tách trà trên đỉnh Bàn Cờ

Cà phê tối -

Tách trà trên đỉnh Bàn Cờ

Việc tỉ phú Bill Gates cùng bạn gái thưởng trà trên đỉnh Bàn Cờ (Đà Nẵng) gây bão mạng xã hội. “Bão” vì tỉ phú hàng đầu thế giới tìm kiếm thú chơi thanh tao ở một xứ sở xa lạ. “Bão” cũng bởi những tranh cãi trái chiều về cuộc thiền trà được mô tả chi tiết với nhiều điều lạ lùng.

Bỏ trường chuyên, nên hay không?

Cà phê tối -

Bỏ trường chuyên, nên hay không?

Việc hệ THCS ở chuyên Hà Nội - Amsterdam có khả năng phải ngừng tuyển sinh lớp 6 khiến nhiều phụ huynh xôn xao.

Kinh tế - Chính sách

Cổ phiếu VFS sau ngày đầu hứng khởi

Sau phiên đầu tràn đầy hứng khởi trên sàn Nasdaq, cổ phiếu VinFast (VFS) quay đầu giảm gần 19% trong ngày 16/8, giá trị công ty xuống dưới 70 tỷ đô so với 85 tỷ của ngày đầu tiên. Chuyện trên bình thường và chẳng có gì lạ trên thị trường chứng khoán quốc tế nhưng phần nào giúp chúng ta hiểu rằng sân chơi ấy không dễ chịu như nhiều người tưởng trong lúc phấn khích.

Giữ quận Hoàn Kiếm và tinh thần của Hà Nội

Bí thư Hà Nội Đinh Tiến Dũng vừa chia sẻ quan điểm về việc sắp xếp các đơn vị hành chính. Theo đó, tinh thần của thành phố sẽ “giữ ổn định” quận Hoàn Kiếm

Không thừa thế xông lên để “gậy ông đập lưng ông”

Giá gạo thế giới tăng, không ít doanh nghiệp đã “thừa thắng xông lên” đẩy nhanh xuất khẩu. Bộ trưởng Bộ Công thương khuyến cáo coi chừng “gậy ông đâp lưng ông”!

Ba con số thiếu chủ ngữ

Giữa lúc đang thiếu giáo viên trầm trọng thì nhiều cử nhân sư phạm diện cử tuyển vẫn chưa được bố trí việc làm, hàng trăm sinh viên tốt nghiệp ngành sư phạm vẫn thất nghiệp và hàng nghìn giáo viên rời khỏi ngành.

Khi công nhân “bàn luận” với Chủ tịch Quốc hội

Đời công nhân cạo mủ chúng em vất vả lắm! Dậy từ nửa đêm, lúc 1-2 giờ sáng, có khi sớm hơn. Cái mủ cao su lạ lắm, trời càng lạnh, càng có sương thì mủ càng ra nhiều. Cho nên người mình lạnh cỡ nào thì mình càng mừng cỡ đó. Sản phẩm nhiều thì được nhiều tiền công anh ạ! Nếu được phát biểu trước bác Huệ, em sẽ nói về đời công nhân cạo mủ cao su. Công việc cực nhọc nhưng lương thấp quá!

Văn hóa - Xã hội

Mong ước đầu năm học

Một năm học mới bắt đầu với nhiều niềm tin kỳ vọng cùng bộn bề vấn đề đối với thầy cô, học sinh, phụ huynh và những người làm giáo dục.

Tính cách của Nguyễn Thanh Long và số phận của ông Nguyễn Trường Sơn 1

Giữa tháng 9/2021, khi TP.HCM đã qua đỉnh dịch và chuẩn bị “mở cửa” thì bà con lại nháo nhác khi Nguyễn Thanh Long - Bộ trưởng Y tế lúc đó - người sắp ra tòa

Nghĩ về một ngày lễ lớn của lực lượng Công an Nhân dân

Hôm nay, 19/8/2023, kỷ niệm 78 năm Ngày truyền thống của lực lượng Công an Nhân dân Việt Nam. Trước hết, tôi xin trân trọng gửi tới toàn thể cán bộ, chiến sĩ đang và đã từng công tác trong lực lượng những lời chúc mừng chân thành, tốt đẹp nhất từ đáy lòng mình.

Oppenheimer và cách kể một câu chuyện lịch sử

Bộ phim Oppenheimer thuộc thể loại tiểu sử, kể câu chuyện về một nhân vật lịch sử với những biến động của lịch sử nước Mỹ và thế giới.

300 ngàn thí sinh và lựa chọn không vào đại học

Vừa tốt nghiệp THPT, Trung Hiếu tại Thái Bình lập tức nộp hồ sơ vào trường nghề công nghệ ô tô, bỏ xét tuyển đại học.

Môi trường - Sức khỏe

Ai đã đặt tên cho dòng sông?

Tin dồn dập về dòng Mekong sạt lở mấy ngày qua khiến cho bất cứ ai quan tâm đến môi trường đều cảm thấy lo ngại. Lo ngại vì nguyên nhân được phân tích

Vụ bắt cóc 20 giây

Một vụ bắt cóc trẻ em diễn ra giữa ban ngày, tại khu đô thị Việt Hưng (Hà Nội) vừa diễn ra hôm qua. Sáng nay, con tin đã được giải cứu an toàn, nghi phạm đã bị lực lượng cảnh sát bắt. Tuy nhiên, các clip ghi lại tình tiết gây án khiến người xem không khỏi lạnh gáy.

Tang thương Phố Núi

Tai nạn thảm khốc đã gây chấn động với giới bóng đá và tạo nên một không khí tang thương Phố Núi - khi những nạn nhân vắn số đều là gương mặt thân quen của làng bóng đá.

Bằng chứng F

Trên khắp đất nước Việt Nam này, có biết bao nhiêu mảnh đất, bao nhiêu con người mang nỗi đau chất độc màu da cam. Nhưng bằng chứng về mối liên hệ vẫn là thứ đi

Vụ sạt lở do… “nhân tai”

Trong khi câu chuyện về vụ sạt lở ở vườn sầu riêng tại Lâm Đồng vẫn còn nóng hổi, một vụ sạt nhỏ, với dòng nước nhấn chìm hàng loạt xế sang đã xảy ra ở Sóc Sơn (Hà Nội). Sau vụ việc, hình ảnh trên các mặt báo được chụp tại địa bàn mới thấy, hàng loạt homestay mọc lên như nấm, ngay giữa rừng phòng hộ.
Bản tin công nhân: Hàng hoá đua nhau tăng giá trước tăng lương Bản tin công nhân

Bản tin công nhân: Hàng hoá đua nhau tăng giá trước tăng lương

Bản tin công nhân ngày 28/3/2024 gồm những nội dung chính sau: Hàng hoá đua nhau tăng giá trước tăng lương; Nhà trọ công nhân - người ưu tiên giá rẻ, người chọn an ninh; Hòa Bình: Thêm khu công nghiệp, cơ hội việc làm cho hành nghìn người...

Đề xuất hai phương án mới nhất về rút bảo hiểm xã hội một lần Tôi công nhân

Đề xuất hai phương án mới nhất về rút bảo hiểm xã hội một lần

Thường trực Ủy ban Xã hội của Quốc hội đã có báo cáo một số vấn đề lớn trong tiếp thu, giải trình, chỉnh lý Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) (sửa đổi), sẽ cho ý kiến tại hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách. Trong đó đưa ra 2 phương án về rút BHXH một lần.

Talk Công đoàn: Kêu gọi nguồn lực chăm lo đoàn viên thì không có gì ngại Talk Công đoàn

Talk Công đoàn: Kêu gọi nguồn lực chăm lo đoàn viên thì không có gì ngại

Đồng chí Vàng A Lả - Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Sơn La chia sẻ trên Talk Công đoàn về việc kêu gọi các nguồn lực để chăm lo cho đoàn viên và người lao động.

Thể lệ cuộc thi về Fanpage công đoàn cơ sở ngành Dệt May Việt Nam Infographic

Thể lệ cuộc thi về Fanpage công đoàn cơ sở ngành Dệt May Việt Nam

Công đoàn Dệt May Việt Nam vừa ban hành Kế hoạch tổ chức Cuộc thi xây dựng và quản trị Fanpage Công đoàn cơ sở năm 2024.
Bản tin công nhân: Hà Nội dừng giải quyết bảo hiểm thất nghiệp trực tiếp tại 13 sàn vệ tinh Bản tin công nhân

Bản tin công nhân: Hà Nội dừng giải quyết bảo hiểm thất nghiệp trực tiếp tại 13 sàn vệ tinh

Bản tin công nhân ngày 27/3 gồm những nội dung chính sau: Hà Nội dừng giải quyết bảo hiểm thất nghiệp trực tiếp tại 13 sàn vệ tinh; Vì sao thẻ BHYT mẫu mới không ghi ngày hết hạn sử dụng? Trả lương “chín chữ số” mỗi tháng, doanh nghiệp vẫn “đỏ mắt” tìm nhân lực...

Tổng LĐLĐ Việt Nam và Tổng Công đoàn Mông Cổ thúc đẩy hợp tác vì người lao động Video

Tổng LĐLĐ Việt Nam và Tổng Công đoàn Mông Cổ thúc đẩy hợp tác vì người lao động

Chiều ngày (19/3), tại trụ sở Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam, đã diễn ra Hội đàm giữa Tổng LĐLĐ Việt Nam và Tổng Công đoàn Mông Cổ nhằm thúc đẩy hợp tác vì người lao động.

Đọc thêm

EVN đổi ngày chốt số điện, cả Hà Nội cùng làm toán

Cà phê tối -

EVN đổi ngày chốt số điện, cả Hà Nội cùng làm toán

Việc EVN Hà Nội ghi gộp hơn 50 ngày sử dụng điện của người dân khiến hóa đơn tiền điện của nhiều hộ gia đình Hà Nội tăng vọt. Sau đó, EVN đã đưa ra bảng tính cụ thể, những thắc mắc trong lòng khách hàng vẫn chưa thể thỏa mãn.

Từ việc Bộ trưởng Singapore sang Mỹ mời Taylor Swift về diễn

Cà phê tối -

Từ việc Bộ trưởng Singapore sang Mỹ mời Taylor Swift về diễn

Chuỗi đêm nhạc The Eras Tour của Taylor Swift đang diễn ra từ 2-4/3 và 7-9/3 tại Singapore gây sốt toàn khu vực. Và mới nhất, Bộ trưởng Văn hóa, Cộng đồng và Thanh thiếu niên Singapore - ông Edwin Tong - đã tiết lộ, để đưa ca sĩ hàng đầu thế giới về diễn, ông cùng phái đoàn đã sang Mỹ để mời chào và đàm phán hợp đồng với ekip của nữ ca sĩ.

Khi ông Park muốn dẫn dắt Hàn Quốc

Cà phê tối -

Khi ông Park muốn dẫn dắt Hàn Quốc

Không còn là đồn đoán, người đại diện của HLV Park Hang-seo đã chính thức xác nhận với báo giới Hàn Quốc và Việt Nam về ý định thân chủ muốn về dẫn dắt tuyển Quốc gia Hàn Quốc.

Hai mặt của “dâng sao giải hạn”

Cà phê tối -

Hai mặt của “dâng sao giải hạn”

Rằm tháng Giêng hàng năm, câu chuyện dâng sao giải hạn tại các chùa, tổ đình… luôn thành tâm điểm truyền thông.

Khi phim Nhà nước “cháy vé”

Cà phê tối -

Khi phim Nhà nước “cháy vé”

“Đào, phở và piano” - bộ phim Nhà nước đặt hàng đang trở thành cơn sốt phòng vé.

“Uống với bác, một ly thôi”

Cà phê tối -

“Uống với bác, một ly thôi”

Xuân năm nay có rất nhiều thay đổi với công cuộc hạn chế tác hại của uống rượu bia với đời sống người dân. Nghị định 100 được thực thi nghiêm ngặt đã đả phá mạnh vào những thành trì thói quen tưởng như không thể.

Nhớ cái Tết Sum vầy đầu tiên

Cà phê tối -

Nhớ cái Tết Sum vầy đầu tiên

Hồi đấy anh Trần Thanh Hải mới đi dự Đại hội Công đoàn ở Pháp về. Anh bảo Đại hội bên đó vui lắm, đông mà ấm cúng, người lao động nào cũng có thể đến dự, sẻ chia.

Mưu cầu hạnh phúc ngày cuối năm

Cà phê tối -

Mưu cầu hạnh phúc ngày cuối năm

Ai cũng muốn mình và gia đình có một cái Tết no đủ. Song không phải ai cũng có thể làm việc đó. Tuy nhiên, với thời buổi kết nối, để kiếm một cái Tết có bánh chưng, cành mai, cành đào cùng vài bộ quần áo mới cho con không phải là ngoài tầm với của tất cả mọi người.

Điều tử tế, ngày cuối năm

Cà phê tối -

Điều tử tế, ngày cuối năm

Một người đàn ông Ê Đê với thu nhập 250 ngàn đồng/ ngày đã đứng đợi chủ xe ô tô cả tiếng đồng hồ trên quãng đường vắng vì anh lỡ làm hỏng đèn chiếu hậu xe. Hành động đáp lại của người chủ xe khiến câu chuyện không vui trở nên ấm áp diệu kỳ.

VFF ủng hộ ông Troussier và kỳ vọng của người hâm mộ

Cà phê tối -

VFF ủng hộ ông Troussier và kỳ vọng của người hâm mộ

Vừa qua, Tổng thư ký VFF Dương Nghiệp Khôi nói trước truyền thông về vấn đề hợp đồng với ông Troussier. Lần hiếm hoi, VFF đã không tảng lờ hoặc phát biểu nước đôi đối với các vấn đề tranh cãi mà thể hiện rõ sự tin tưởng và ủng hộ với HLV người Pháp.