Tàu cá không dầu: an nguy không chỉ của ngư dân

Những ai biết được tin này đều có chung suy nghĩ: Việc ngư dân ra khơi lao động sản xuất không chỉ vì đảm bảo sinh kế, mà còn có ý nghĩa quan trọng trong khẳng định chủ quyền lãnh thổ, bảo vệ biển, đảo của Tổ quốc. Nhưng những ai quan tâm đến ngư dân đều không khỏi băn khoăn: Ngư dân lấy gì để ra khơi đều đặn, giương cao ngọn cờ Tổ quốc khi cả mấy tháng nay, giá dầu hết tăng đột biến, đến khan hiếm rồi nay vượt lên cả giá xăng.

Tàu cá nằm bờ do giá dầu tăng cao và nguồn cung khan hiếm. Ảnh: dangcongsan.vn

Mỗi sáng, ngư dân Nguyễn Khơ, chuyên nghề lưới vây đánh bắt xa bờ, ở tổ dân phố An Hải, phường Thuận An, thành phố Huế ra thăm tàu cá của mình, đăm chiêu nhìn rạng đông ở khơi xa với ánh mắt buồn rồi trở về nhà. Đã hai tháng nay tàu cá của ông nằm bờ. Ông Khơ là một trong nhiều ngư dân lão luyện, không sợ nắng, gió; xem biển thân thuộc như khu vườn nhà mình; nhưng từ hai tháng nay, ra “vườn” một lần cũng khó. 3 đến 4 ngày cho một lần ra khơi, tiêu tốn khoảng 1.000 lít dầu nhưng chạy ngược, chạy xuôi thì may ra chỉ gom được 300 lít. Ở phường Thuận An, cứ 10 chiếc tàu thì chỉ 2 tàu có đủ dầu ra khơi, còn lại phải nằm bờ. Thường thì ngư dân mua dầu trước, trả tiền sau. Nhưng nay, lần đầu tiên chúng ta thấy ngư dân đi mua dầu mà phải đặt cọc, mà đến đặt cọc cũng không được, hầu hết các cửa hàng đều không dám nhận vì sợ không đủ nguồn cung!

Khi dầu lên giá, chúng ta đã đề xuất Trung ương sớm có chủ trương hỗ trợ giá dầu cho tàu đánh bắt xa bờ ra khơi bám biển.

Người đồng tình cho rằng, chủ trương này rất thiết thực, bởi lẽ, chỉ một phần nhỏ trong hơn 90 nghìn tàu cá ở nước ta hiện nay nằm bờ thì sự thiệt hại đã vô cùng lớn. Nhiên liệu chiếm đến 50 - 60% chi phí đầu vào phục vụ sản xuất cho tàu cá, hỗ trợ giá dầu được xem như là giải pháp cơ bản để giảm chi phí đầu vào. Đó là chưa nói đến việc hơn 600.000 ngư dân trực tiếp tham gia khai thác thủy sản trên biển và gần 4 triệu lao động làm các nghề dịch vụ thủy sản ven biển bị ảnh hưởng thu nhập, đời sống và an sinh xã hội.

Người không đồng tình cho rằng, chỉ hỗ trợ cho ngư dân là mất công bằng; việc hỗ trợ thiếu đồng bộ thì khó có thể hạ nhiệt áp lực đầu vào của tàu cá. Đó là chưa nói đến việc làm gì để khỏi rối loạn thị trường nếu trường hợp các chủ tàu sau khi mua dầu giá rẻ rồi đem bán cho người không làm nghề cá.

Vậy là, câu chuyện hỗ trợ tức thời này xem ra chưa được thật sự rõ ràng về tính hiệu quả.

“Phao cứu sinh” cho ngư dân lúc này không là gì ngoài Quyết định số 48/2010/QĐ-TTg ngày 13/7/2010 của Thủ tướng Chính phủ về một số chính sách khuyến khích, hỗ trợ khai thác, nuôi trồng hải sản, dịch vụ khai thác hải sản trên các vùng biển xa và Quỹ Bình ổn giá xăng dầu.

Quyết định số 48/2010/QĐ-TTg thực sự là một chính sách thiết thực giúp ngư dân bám biển, ổn định đời sống trong nhiều năm qua. Nhưng, Quyết định ra đời cách đây hơn 1 thập niên. Giá dầu cho ngư dân đi biển đã tăng gần gấp đôi so với 10 năm trước đây nhưng mức hỗ trợ vẫn giữ nguyên.

Quỹ Bình ổn giá xăng dầu đã có vai trò lịch sử quan trọng. Nhưng, trong Dự thảo sửa đổi Luật Giá mới đây, Bộ Tài chính đã đề xuất bỏ Quỹ Bình ổn vì tính chất lỗi thời, làm “méo mó” thị trường của nó. Rõ ràng nhất là khi xăng dầu thế giới tăng thì giá xăng dầu trong nước tăng nhanh hoặc sẽ tăng chậm theo mong muốn của nhà điều hành; khi giá xăng dầu thế giới giảm, người tiêu dùng không được mua giá thấp hơn ngay vì cơ quan điều hành còn phải trích vào quỹ, bù đắp cho phần âm trước đó và phần dư để chi cho những lúc giá tăng cao.

Vậy là, đã đến lúc, xăng dầu cũng như lương thực, cần phải có kho dự trữ quốc gia riêng. Chừng nào chưa có cơ chế tách bạch giữa dự trữ quốc gia bằng những tổng kho do Nhà nước quản lý với dự trữ doanh nghiệp bằng những kho do doanh nghiệp quản lý thì còn có nguy cơ “lẫn lộn” giữa dự trữ quốc gia với dự trữ lưu thông của doanh nghiệp. Chừng nào chúng ta còn ở trong tình trạng “dùng chung” kho dự trữ với doanh nghiệp, nguồn dự trữ vừa làm dự trữ lưu thông vừa làm dự trữ quốc gia thì chắc chắn sẽ có nhiều vấn đề khi nguồn cung gặp sự cố.

An toàn năng lượng cũng như an toàn lương thực, bởi, mục đích của nó là để bảo đảm sự ổn định xã hội, phòng ngừa, khắc phục hậu quả và phục vụ an ninh, quốc phòng. Với ý nghĩa đó, dầu cho ngư dân không chỉ đơn thuần là nhiên liệu để họ kiếm kế sinh nhai trước mắt.

Nếu đồng tình với góc nhận định trong bài viết, bạn có thể mời tác giả Quốc Thắng một "ly cà phê" thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR. "Buy me a coffee" Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả Quốc Thắng bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội. Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả Quốc Thắng". Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD).

Giá xăng có thể về 23.000 đồng/lít, nếu… Một năm trước đây, trong những ngày ít ai được ra đường chúng ta cũng từng được hưởng mức giá nhẹ nhàng như vậy. Nhưng ...

Tình và lý từ khoản lãi hàng chục ngàn tỷ đồng của doanh nghiệp xăng dầu Doanh nghiệp (DN) ăn nên làm ra, lời lớn, lãi khủng là điều đáng mừng cho tất cả. Nhưng trong lúc dân chúng khốn đốn ...

Điều hành phân phối xăng dầu - lúng túng và “giật cục” Sau hơn nửa năm lộ rõ những lúng túng, bất cập và cả bất nhất trong điều hành xăng dầu, hầu hết những điều khiến ...