Một số vấn đề then chốt để xây chắc nền móng tổ chức Công đoàn

Phó Chủ tịch Thường trực Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Trần Thanh Hải thăm khu khám bệnh, tư vấn sức khỏe miễn phí cho công nhân lao động tại Điểm sinh hoạt văn hoá công nhân (Ảnh chụp ngày 24/4/2021)

Trong những năm qua, nhiều Công đoàn cơ sở (CĐCS) thực hành tốt vai trò, nhiệm vụ; nhiều Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở quan tâm kết hợp xây dựng với củng cố Công đoàn cơ sở nên tạo được niềm tin của đoàn viên, nhưng còn không ít nơi, nhiều đoàn viên chỉ có nghĩa vụ đóng đoàn phí và được thụ hưởng các chăm lo của tổ chức Công đoàn. Thậm chí, nhiều CĐCS hoạt động quần chúng còn yếu; Công đoàn chưa hiểu hết hoàn cảnh, tâm trạng, nguyện vọng bức thiết của đoàn viên; sinh hoạt Công đoàn lỏng lẻo; hoạt động của cán bộ công đoàn là chủ yếu... Vì thế, cần nhận thức sâu sắc, phát huy vai trò then chốt của đoàn viên trong hoạt động Công đoàn, xây dựng CĐCS vững mạnh thực chất và thực hiện nhuần nhuyễn, tổng hợp các nhiệm vụ, giải pháp, tập trung vào những vấn đề sau:

1. Đề cao tinh thần trách nhiệm của đoàn viên đối với tổ chức và hoạt động Công đoàn

Đến Đại hội XII công đoàn Việt Nam (năm 2018), Điều lệ Công đoàn đã quy định khá toàn diện và cơ bản các quyền của đoàn viên, bao gồm quyền tham gia thành lập CĐCS, nghiệp đoàn cơ sở và hoạt động Công đoàn; quyền được thông tin, thảo luận, đề xuất và biểu quyết công việc của tổ chức Công đoàn; quyền ứng cử, đề cử, bầu cử cơ quan lãnh đạo của tổ chức Công đoàn, chất vấn cán bộ Công đoàn, kiến nghị xử lý kỷ luật cán bộ Công đoàn có sai phạm; quyền được yêu cầu Công đoàn đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng khi bị xâm phạm, được hướng dẫn, tư vấn, trợ giúp pháp lý miễn phí về pháp luật lao động, Công đoàn, được Công đoàn đại diện tham gia tố tụng trong các vụ án lao động, được Công đoàn thăm hỏi, giúp đỡ khi ốm đau, khó khăn, hoạn nạn, được tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao, giải trí, du lịch do Công đoàn tổ chức; đoàn viên ưu tú được giới thiệu để Đảng xem xét kết nạp, ưu tiên xét vào học tại các trường, lớp do Công đoàn tổ chức, được Công đoàn hướng dẫn, giúp đỡ tìm việc làm, học nghề…

Trong thời gian tới, bên cạnh việc tiếp tục nâng cao nhận thức về quyền của đoàn viên thì cần quy định cụ thể việc thực hiện, đảm bảo đoàn viên có thực quyền trong mọi hoạt động của CĐCS, cũng là thể hiện trách nhiệm của đoàn viên với tổ chức Công đoàn. Đồng thời, nghiên cứu bổ sung quyền kiểm tra, giám sát và quyền được tham gia đánh giá của đoàn viên đối với cán bộ và hoạt động Công đoàn ở cơ sở, trong đó, đặc biệt quan tâm nguyên tắc thông tin là của đoàn viên, bao gồm báo cáo cho Ban Chấp hành CĐCS cũng như báo cáo lên cấp trên là theo ý kiến của đoàn viên chứ không phải là ý kiến của cá nhân cán bộ Công đoàn; kết thúc họp Ban Chấp hành CĐCS cũng như tham dự hội họp của Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở phải báo cáo lại cho đoàn viên.

Liên đoàn Lao động thành phố Đà Nẵng tổ chức Hội nghị tập huấn và hướng dẫn thi hành Điều lệ Công đoàn Việt Nam cho cán bộ Công đoàn các cấp.

Đồng thời, Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở chủ động phối hợp với trung tâm chính trị tổ chức các đợt bồi dưỡng lý luận chính trị ngắn ngày, kết hợp tập huấn nâng cao kiến thức, bản lĩnh chính trị cho đoàn viên ưu tú, cán bộ CĐCS. Để nâng cao năng lực tự quyết về quyền của đoàn viên, quyền của người lao động, cần tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền của tổ chức CĐCS. Do điều kiện làm việc và sinh sống của người lao động, đòi hỏi tổ chức Công đoàn phải có những cách thức thông tin tuyên truyền phù hợp, quan trọng nhất là làm thế nào những thông tin ấy phải được triển khai chủ động, đến được nhiều đoàn viên, người lao động nhất, để họ hiểu rõ và đúng đắn nhất, từ đó nâng cao ý thức trong việc thực hiện nhiệm vụ của mình. Mỗi cơ quan, đơn vị với quy mô lao động khác nhau, mô hình tổ chức lao động cũng khác nhau nên bên cạnh những kênh thông tin truyền thống đã được sử dụng lâu nay, Công đoàn phải mạnh dạn áp dụng những tiến bộ khoa học công nghệ để sử dụng các kênh thông tin mới, tiếp cận nhanh hơn, hiệu quả hơn.

Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở là điểm tựa cho CĐCS

Trong sinh hoạt Công đoàn, cần lưu tâm hình thức quần chúng giáo dục quần chúng, phê bình và tự phê bình. Một khi đoàn viên chủ động và tích cực, trách nhiệm với tổ chức Công đoàn, nhất là việc tham gia bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình với tổ chức Công đoàn sẽ mang lại kết quả kịp thời, tốt hơn.

Cán bộ công đoàn tỉnh Bình Dương tiếp nhận, phân phát hàng nhu yếu phẩm cho người lao động bị cách ly bởi dịch Covid-19.

2. Tăng cường quyền chủ động và tự chủ của CĐCS

Chức năng và phương thức hoạt động Công đoàn đòi hỏi phải thể hiện được đầy đủ tính độc lập về tổ chức. Đây là điều kiện để Công đoàn phát huy hơn nữa vai trò và hiệu lực công tác của mình trong hệ thống chính trị. Tính độc lập về tổ chức khác với đối lập về tổ chức, đó là vai trò đối trọng của Công đoàn với người sử dụng lao động trên cơ sở quy định pháp luật, điều lệ Công đoàn, lực lượng đoàn viên được tổ chức chặt chẽ và nguyên tắc hợp tác cùng phát triển: Cuộc sống người lao động phát triển, doanh nghiệp phát triển và đất nước phát triển.

Hiện nay, cần tăng cường giao quyền tự chủ cho CĐCS, nhất là các vấn đề then chốt như: Nhân sự, tài chính và hoạt động. Lực lượng đoàn viên phong phú, đa dạng vì trình độ, hoàn cảnh khác nhau và có sự vận động mạnh mẽ của lực lượng lao động trong quá trình phát triển của cơ quan, đơn vị nên chỉ cần quy định khung và giao quyền quyết định về số lượng, cơ cấu Ban Chấp hành CĐCS, tổ Công đoàn cho Đại hội CĐCS.

Mặt khác, lại bổ sung quy định điều kiện tham gia Ban Chấp hành phải trải qua thực tiễn tham gia tổ Công đoàn hoặc lãnh đạo nhóm nòng cốt… để phát huy các nhân tố tích cực qua hoạt động Công đoàn.

Về tài chính Công đoàn, bên cạnh việc thực hiện lộ trình tăng dần kinh phí, đoàn phí cho CĐCS, chủ yếu chi ở cơ sở thì cần đổi mới theo hướng quy định khung chi tiêu và giao quyền quyết định cho Ban Chấp hành CĐCS để sát hợp nhu cầu thực tế và thứ tự ưu tiên vào những nhiệm vụ cốt lõi, cơ bản, sao cho đoàn viên được hưởng thụ cụ thể và nhiều nhất.

Liên đoàn Lao động huyện Tân Phú (Đồng Nai) tổ chức Lễ công bố quyết định kết nạp đoàn viên và thành lập CĐCS Công ty TNHH SXTMDV Thiên Phát Đạt.

Về hoạt động cũng giao quyền quyết định cho CĐCS theo quy định pháp luật, điều lệ Công đoàn và định hướng của Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở.

Tăng cường tự chủ cho CĐCS phải gắn liền với việc đẩy mạnh công khai, dân chủ, tập hợp được trí tuệ và sức mạnh của đông đảo đoàn viên. Do vậy, cần hoàn thiện công tác đánh giá cán bộ và hoạt động CĐCS theo hướng lấy hiệu quả công việc làm thước đo, kết hợp sự nhận xét, đánh giá của người phụ trách, của tập thể và số đông đoàn viên với tự phê bình của cán bộ.

Quyền quyết định hoạt động được thể hiện tập trung vào việc xây dựng chất lượng, hiệu quả kế hoạch hoạt động hàng năm của CĐCS. Kế hoạch của CĐCS phải có mục tiêu cụ thể, lựa chọn được các hoạt động then chốt, thiết thực, hiệu quả; xác định rõ trách nhiệm của từng bộ phận, của từng người đối với từng việc cụ thể, quy định rõ thời gian hoàn thành, định kỳ kiểm tra, đánh giá kết quả, khen chê kịp thời; khắc phục tình trạng dàn trải, làm lướt, “đánh trống bỏ dùi”. CĐCS phải xuất phát từ nhu cầu và nguyện vọng của số đông đoàn viên, coi đây là việc làm rất cần thiết và đầu tiên của Ban Chấp hành khi xây dựng nội dung hoạt động.

Muốn vậy, Ban Chấp hành CĐCS lấy ý kiến của đoàn viên rồi phân tích, sắp xếp theo thứ tự ưu tiên và tổ chức cho đoàn viên bỏ phiếu, hoạt động nào số đông đoàn viên nhất trí thì trình Ban Chấp hành quyết định và thông báo cho người sử dụng lao động để biết.

Ở tầm quốc gia, Công đoàn tích cực tham gia xây dựng các chính sách, chế độ, tiền lương tối thiểu vùng làm nền tảng cho CĐCS thương lượng.

Cán bộ công đoàn tỉnh Bình Thuận tuyên truyền, vận động cài đặt Bluezone và phát tặng khẩu trang cho người dân

Nội dung hoạt động của CĐCS cũng phải sát hợp với thực tiễn của mỗi cơ quan, đơn vị, được người sử dụng lao động đồng tình, ủng hộ, từ đó tạo điều kiện bảo đảm quyền lợi của đoàn viên, người lao động năm sau tốt hơn năm trước.

Để có sự đồng tâm, cần phải xây dựng quy chế phối hợp giữa Ban Chấp hành CĐCS và người sử dụng lao động với những công việc phối hợp cụ thể, được thực hiện một cách thực chất, hiệu quả.

Một khi CĐCS xây dựng được những nội dung hoạt động xuất phát từ đoàn viên, thì sẽ tạo ra điều kiện đầu tiên nhưng vô cùng quan trọng là sự đồng thuận của đoàn viên. Kế hoạch hoạt động thực sự đáp ứng được nhu cầu, nguyện vọng của số đông còn làm cho đoàn viên nhận thấy Công đoàn Việt Nam là Công đoàn của người lao động, vì người lao động và do người lao động. Khi ấy, đánh giá Công đoàn tốt hay chưa tốt có phần trách nhiệm của đoàn viên, CĐCS.

(Mời bạn đọc đón đọc kỳ 3 tại số Tạp chí LĐ&CĐ tháng 9/2021)

Những vấn đề đặt ra đối với tổ chức và hoạt động công đoàn 92 năm ra đời và phát triển, tổ chức Công đoàn Việt Nam ngày càng khẳng định vị trí quan trọng trong hệ thống chính ...

Tiếp tục khẳng định vai trò, vị trí của Công đoàn Việt Nam Nghị quyết số 02-NQ/TW, ngày 12/06/2021 của Bộ Chính trị “Về đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam trong tình ...

Một số vấn đề then chốt để xây chắc nền móng tổ chức Công đoàn Kỷ niệm 92 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam (28/07/1929 - 28/07/2021) và nhân dịp Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương ...