Thứ sáu 01/12/2023 07:42

Tiền đổ xuống, cây phải mọc lên!

Cà phê tối - QUỐC THẮNG

Quốc Thắng

Quốc Thắng

Biên tập viên
Bất cứ ai cũng sẽ đặc biệt ấn tượng với cách lý giải của một vị lãnh đạo Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai trong trận ngập ở Đà Nẵng từ tuần trước.

Rằng ngập là do nước tràn từ khu công nghiệp và sân bay sang, và rằng, ngập là do người dân không kê cao đồ hay dùng bạt vít xuống nền nhà và xô chít mỡ bò!

Gạt ra một bên cách nói về việc ứng phó ngập tạo cảm giác hóm hỉnh này, câu hỏi đặt ra là nguyên nhân trực tiếp do nước tràn gây ngập có còn là vấn đề cần quan tâm, thậm chí, có phải là nguyên nhân.

Tôi còn nhớ, năm 2018, Đà Nẵng bàn cách chống ngập sau trận mưa kỷ lục. Lúc đó, Chủ tịch HĐND TP Đà Nẵng Nguyễn Nho Trung cho rằng, việc cần làm ngay là phải rà soát quy hoạch hệ thống nước thải, phân kỳ đầu tư đồng bộ và có giải pháp chống ngập hiệu quả. 5 năm sau, giải pháp của những cuộc bàn thảo rốt cuộc vẫn là ngập là do… nước tràn từ nơi này hoặc nơi kia!

Cũng theo dạng phương án trên, trong mấy năm qua, Đà Nẵng, cũng như Hà Nội, rồi TP.HCM, chi rất nhiều chục tỷ cho các dự án chống ngập. Nâng đường, thấy nguy cơ ngập úng cục bộ, lại phải bổ sung thêm hệ thống cống thoát nước. Mỗi năm, Đà Nẵng chi cho nạo vét kênh mương thoát nước 83 tỷ đồng nhưng ngập vẫn hoàn ngập.

Tiền đổ xuống mà nước vẫn dâng lên.

Cũng trong mấy năm qua, chúng ta bàn nhiều đến việc chống ngập bền vững. Nhưng chúng ta lại đang đi ngược lại với chiến lược này. Việc bê-tông hóa đã làm tăng bề mặt không thấm; phát triển nhanh các công trình xây dựng trên vùng đất yếu và khai thác nguồn nước ngầm quá mức dẫn đến sụt lún mặt đất. Thay vì mở rộng không gian dành cho nước hay hồ điều tiết, mặt phủ thấm nước và dòng chảy tự nhiên thì chúng ta lại đang thu hẹp chúng lại. Đất, đá kèm nước làm ngập nhà dân của dự án Cụm công nghiệp Cẩm Lệ ở Đà Nẵng là một ví dụ rất tiêu biểu. Thế nên, bàn thảo nhiều đến chống ngập bền vững nhưng ngập vẫn... bền vững!

Tiền đổ xuống, cây phải mọc lên!
Nhiều con đường ở thành phố Đà Nẵng ngập đến yên xe gắn máy do hệ thống cống rãnh yếu kém. Ảnh: TẤN LỰC (Báo Tuổi Trẻ)

Mùa hè năm ngoái, trong một hội thảo về chống ngập đô thị tại Québec (Canada), bà Hénault-Éthier - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu về nước, trái đất và môi trường (Centre Eau Terre Environnement - CETE) có một phát biểu rất đáng lưu ý.

Bà cho rằng, từ lâu, chúng ta muốn làm cho nước từ trên trời rơi xuống biến mất và sơ tán nó ra khỏi hệ thống. Con người đã sử dụng thiên tài của mình để phát triển cơ sở hạ tầng lớn màu xám để quản lý nước. Hàng ngàn đô-la đã được đầu tư để xử lý một mét khối nước mưa và chỉ để phục vụ một chức năng này. Hạ tầng xám (gray infrastructure) đang ngày càng lấn át hạ tầng xanh (green infrastructure).

Những thảm cỏ được mọc lên trong đô thị và những hàng cây xanh lâu nay được trồng cho cảnh quan, khí hậu cần được tiến xa hơn trong kết nối đầy đủ với thủy văn tự nhiên của các khu dân cư để đa dạng hóa rừng đô thị và giúp ứng phó với biến đổi khí hậu. Khi ở các đô thị như Hà Nội, TP.HCM hay Đà Nẵng, dòng chảy bề mặt hiện đang quá mức thì đây là một phương án cần lưu ý.

Thực vật rõ ràng mang lại những giá trị sinh thái hiệu quả cho việc chống ngập. Một nghiên cứu năm 2019 cho biết, 413.300 cây công cộng của thành phố Montréal giúp phục hồi dòng chảy 6,7 triệu mét khối nước mỗi năm. Những chiến lược sinh thái thực vật của thành phố này ước tính trị giá 4,3 triệu đô-la mỗi năm.

Đáng lưu ý hơn, nhiều thử nghiệm của chiến lược quản lý nước bền vững và so sánh chi phí của cơ sở hạ tầng xanh hoặc xám còn cho biết tính hiệu quả về mặt kinh tế. Nghiên cứu nội dung này dựa trên khuôn viên thực vật trong Công viên công nghệ Québec (Canada) cho kết luận: chi phí để giữ nước trong các cơ sở hạ tầng tự nhiên chỉ tốn gần một nửa so với việc cố gắng giải phóng chúng bằng cơ sở hạ tầng xám. Chỉ 70 đến 90 đô-la/m3 cho phương án hạ tầng xanh (hay nói cụ thể hơn là hạ tầng nước mưa xanh - green stormwater infrastructure) nhưng đến 140 đô-la/m3 cho phương án hạ tầng xám.

Phát triển hạ tầng xanh cho việc chống ngập ở đô thị không phải là công việc đơn giản. Nhưng trước mắt và về cả lâu dài, chính quyền và người dân cần chung sức hành động. Theo tôi, đầu tiên là cần nghiên cứu loài cây có những đặc điểm riêng để chống hạn hán và chống ngập.

Tiếp đến là một nhóm nghiên cứu xem xét các tài liệu và trường hợp cụ thể. Sau đó, mới có thể đề xuất các mục tiêu và chiến lược do các chuyên gia phát triển. Có thế, việc triển khai cơ sở hạ tầng tự nhiên và công nghệ thực vật ở khu vực thành thị mới hiệu quả.

Phát triển hạ tầng xanh chống ngập không giống như đúc một cống bê tông thoát nước, có thể hình thành ngay trong vài ngày, mà đòi hỏi tính kiên nhẫn. Nhưng hình ảnh người dân khóc nấc vì thác bùn tràn vào nhà hay bơi trên những dòng nước đục ngầu trong tuần qua sẽ đủ sức nặng trở thành động lực để giới chức Đà Nẵng cũng như các đô thị khác thực hiện những việc làm cụ thể, giải bài toán từ gốc bằng những biện pháp căn cơ.

“Ngập là do người dân không biết chủ động ứng phó, kê cao đồ”. Năm sau và năm sau nữa, nếu vẫn ngập, và nếu vẫn nhớ đến câu nói này, khi gặp những người dân mất mát sau những trận ngập, tôi tin rằng, những người có trách nhiệm sẽ không nói được gì hơn ngoài lời xin lỗi.

Nhưng 5 năm hay 10 năm sau, liệu chúng ta còn có thể xin lỗi được không nếu không hành động từ bây giờ?

QUỐC THẮNG

Nếu đồng tình với góc nhận định trong bài viết, bạn có thể mời tác giả Quốc Thắng một "ly cà phê" thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR.

"Buy me a coffee"

Tiền đổ xuống, cây phải mọc lên!

Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả Quốc Thắng bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội.

Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả Quốc Thắng".

Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD).

Chia sẻ
In bài viết

Tin cùng chuyên mục

“Tiến sĩ Cuội” và lỗ hổng hệ thống

Cà phê tối -

“Tiến sĩ Cuội” và lỗ hổng hệ thống

Trưởng khoa của Trường Cao đẳng Công thương Việt Nam vừa bị phát hiện dùng bằng thạc sĩ, tiến sĩ giả. Đáng nói, người này đã từng giảng dạy và thỉnh giảng ở nhiều trường đại học lớn của thành phố.

“Hơi bị... đẹp”

Cà phê tối -

“Hơi bị... đẹp”

Nguyễn Phan Linh Đan, sinh năm 1996, vừa vinh dự đoạt giải Quay phim xuất sắc tại Liên hoan phim Việt Nam 2023, trở thành nữ quay phim đầu tiên trong lịch sử các cuộc Liên hoan Điện ảnh Việt Nam nhận được giải thưởng này.

“Đánh thức” di sản, rồi sao nữa?

Cà phê tối -

“Đánh thức” di sản, rồi sao nữa?

Trong tháng tôn vinh “Thành phố sáng tạo”, tại Hà Nội đã diễn ra hàng loạt sự kiện văn hóa, di sản. Cả mấy chục điểm đến với cách tiếp cận mới mẻ từ những di sản đã được người dân Thành phố cùng khách du lịch trong nước và quốc tế đón nhận nhiệt thành. Đây là tín hiệu vô cùng tích cực trong cách tiếp cận, làm du lịch, làm văn hóa của Hà Nội.

“Canh bạc cuối” của ông Troussier

Cà phê tối -

“Canh bạc cuối” của ông Troussier

Thầy trò HLV Troussier đã có chiến thắng đầu tiên trước đội tuyển Phillipines trong vòng loại World Cup.

Cảm xúc 20 tháng 11

Cà phê tối -

Cảm xúc 20 tháng 11

Ngày 20/11 thuở xưa, thời tôi còn đi học phổ thông, thường được gọi là Ngày Quốc tế Hiến chương các Nhà giáo. Còn từ 1982 đến nay, được Chính phủ ta quyết định đổi ra tên gọi giản dị mà thân thương là Ngày Nhà giáo Việt Nam.

Khi thầy cô “tự vá” chính sách

Cà phê tối -

Khi thầy cô “tự vá” chính sách

Thầy Đinh Phú Cường, Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Văn Luông (Quận 6, TP. HCM) gửi bức thư ngỏ xin đổi hoa và bánh kem nhân dịp 20/11 cho các thầy cô trong nhà trường thành thẻ bảo hiểm y tế cho học sinh nghèo. Lập tức, hàng loạt trường học trên địa bàn cả nước đã ra thông báo với thông điệp tương tự.

Kinh tế - Chính sách

Cổ phiếu VFS sau ngày đầu hứng khởi

Sau phiên đầu tràn đầy hứng khởi trên sàn Nasdaq, cổ phiếu VinFast (VFS) quay đầu giảm gần 19% trong ngày 16/8, giá trị công ty xuống dưới 70 tỷ đô so với 85 tỷ của ngày đầu tiên. Chuyện trên bình thường và chẳng có gì lạ trên thị trường chứng khoán quốc tế nhưng phần nào giúp chúng ta hiểu rằng sân chơi ấy không dễ chịu như nhiều người tưởng trong lúc phấn khích.
Mỹ Anh

Giữ quận Hoàn Kiếm và tinh thần của Hà Nội

Bí thư Hà Nội Đinh Tiến Dũng vừa chia sẻ quan điểm về việc sắp xếp các đơn vị hành chính. Theo đó, tinh thần của thành phố sẽ “giữ ổn định” quận Hoàn Kiếm
Hà Phan

Không thừa thế xông lên để “gậy ông đập lưng ông”

Giá gạo thế giới tăng, không ít doanh nghiệp đã “thừa thắng xông lên” đẩy nhanh xuất khẩu. Bộ trưởng Bộ Công thương khuyến cáo coi chừng “gậy ông đâp lưng ông”!
Quốc Thắng

Ba con số thiếu chủ ngữ

Giữa lúc đang thiếu giáo viên trầm trọng thì nhiều cử nhân sư phạm diện cử tuyển vẫn chưa được bố trí việc làm, hàng trăm sinh viên tốt nghiệp ngành sư phạm vẫn thất nghiệp và hàng nghìn giáo viên rời khỏi ngành.
Hà Phan

Khi công nhân “bàn luận” với Chủ tịch Quốc hội

Đời công nhân cạo mủ chúng em vất vả lắm! Dậy từ nửa đêm, lúc 1-2 giờ sáng, có khi sớm hơn. Cái mủ cao su lạ lắm, trời càng lạnh, càng có sương thì mủ càng ra nhiều. Cho nên người mình lạnh cỡ nào thì mình càng mừng cỡ đó. Sản phẩm nhiều thì được nhiều tiền công anh ạ! Nếu được phát biểu trước bác Huệ, em sẽ nói về đời công nhân cạo mủ cao su. Công việc cực nhọc nhưng lương thấp quá!

Văn hóa - Xã hội

Mỹ Anh

Mong ước đầu năm học

Một năm học mới bắt đầu với nhiều niềm tin kỳ vọng cùng bộn bề vấn đề đối với thầy cô, học sinh, phụ huynh và những người làm giáo dục.
Hà Phan

Tính cách của Nguyễn Thanh Long và số phận của ông Nguyễn Trường Sơn 1

Giữa tháng 9/2021, khi TP.HCM đã qua đỉnh dịch và chuẩn bị “mở cửa” thì bà con lại nháo nhác khi Nguyễn Thanh Long - Bộ trưởng Y tế lúc đó - người sắp ra tòa
An Vinh

Nghĩ về một ngày lễ lớn của lực lượng Công an Nhân dân

Hôm nay, 19/8/2023, kỷ niệm 78 năm Ngày truyền thống của lực lượng Công an Nhân dân Việt Nam. Trước hết, tôi xin trân trọng gửi tới toàn thể cán bộ, chiến sĩ đang và đã từng công tác trong lực lượng những lời chúc mừng chân thành, tốt đẹp nhất từ đáy lòng mình.
Mỹ Anh

Oppenheimer và cách kể một câu chuyện lịch sử

Bộ phim Oppenheimer thuộc thể loại tiểu sử, kể câu chuyện về một nhân vật lịch sử với những biến động của lịch sử nước Mỹ và thế giới.
Hà Phan

300 ngàn thí sinh và lựa chọn không vào đại học

Vừa tốt nghiệp THPT, Trung Hiếu tại Thái Bình lập tức nộp hồ sơ vào trường nghề công nghệ ô tô, bỏ xét tuyển đại học.

Môi trường - Sức khỏe

Quốc Thắng

Ai đã đặt tên cho dòng sông?

Tin dồn dập về dòng Mekong sạt lở mấy ngày qua khiến cho bất cứ ai quan tâm đến môi trường đều cảm thấy lo ngại. Lo ngại vì nguyên nhân được phân tích
Mỹ Anh

Vụ bắt cóc 20 giây

Một vụ bắt cóc trẻ em diễn ra giữa ban ngày, tại khu đô thị Việt Hưng (Hà Nội) vừa diễn ra hôm qua. Sáng nay, con tin đã được giải cứu an toàn, nghi phạm đã bị lực lượng cảnh sát bắt. Tuy nhiên, các clip ghi lại tình tiết gây án khiến người xem không khỏi lạnh gáy.
Mỹ Anh

Tang thương Phố Núi

Tai nạn thảm khốc đã gây chấn động với giới bóng đá và tạo nên một không khí tang thương Phố Núi - khi những nạn nhân vắn số đều là gương mặt thân quen của làng bóng đá.
Quốc Thắng

Bằng chứng F

Trên khắp đất nước Việt Nam này, có biết bao nhiêu mảnh đất, bao nhiêu con người mang nỗi đau chất độc màu da cam. Nhưng bằng chứng về mối liên hệ vẫn là thứ đi
Mỹ Anh

Vụ sạt lở do… “nhân tai”

Trong khi câu chuyện về vụ sạt lở ở vườn sầu riêng tại Lâm Đồng vẫn còn nóng hổi, một vụ sạt nhỏ, với dòng nước nhấn chìm hàng loạt xế sang đã xảy ra ở Sóc Sơn (Hà Nội). Sau vụ việc, hình ảnh trên các mặt báo được chụp tại địa bàn mới thấy, hàng loạt homestay mọc lên như nấm, ngay giữa rừng phòng hộ.
Talk Công đoàn: "Niềm vui của người lao động là hạnh phúc của cán bộ công đoàn" Talk Công đoàn

Talk Công đoàn: "Niềm vui của người lao động là hạnh phúc của cán bộ công đoàn"

Talk Công đoàn tuần này là cuộc trò chuyện với đồng chí Đinh Sỹ Phúc - Chủ tịch Công đoàn Công ty Taekwang Vina.
Thêm cơ hội tiếp cận nhà ở xã hội cho công nhân lao động Tôi công nhân

Thêm cơ hội tiếp cận nhà ở xã hội cho công nhân lao động

Tại Kỳ họp thứ 6, sáng ngày 27/11, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Nhà ở (sửa đổi), trong đó cho phép Tổng LĐLĐ Việt Nam là cơ quan chủ quản dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội bằng nguồn tài chính công đoàn cho công nhân, người lao động thuộc đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội thuê.
10 nội dung chăm lo Tết của LĐLĐ TP Hà Nội Infographic

10 nội dung chăm lo Tết của LĐLĐ TP Hà Nội

LĐLĐ TP Hà Nội vừa ban hành kế hoạch tổ chức các hoạt động chăm lo cho đoàn viên, người lao động (ĐV, NLĐ) nhân dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.
Bản tin công nhân: Giải quyết quyền lợi bảo hiểm xã hội cho 200.000 lao động Bản tin công nhân

Bản tin công nhân: Giải quyết quyền lợi bảo hiểm xã hội cho 200.000 lao động

Bản tin công nhân ngày 30/11 gồm những nội dung chính sau đây: Giải quyết quyền lợi BHXH cho 200.000 lao động; công nhân xuyên đêm lắp đặt nhịp cuối cầu vượt Mai Dịch; công nhân khó khăn nhận “món quà từ Đại hội”
Talk Bàn Phúc lợi số 4: Chinh phục đoàn viên, NLĐ với cam kết về chất lượng sản phẩm Bàn Phúc lợi

Talk Bàn Phúc lợi số 4: Chinh phục đoàn viên, NLĐ với cam kết về chất lượng sản phẩm

Điều gì khiến doanh nghiệp chọn chấp nhận “lỗ” để đảm bảo cho đoàn viên, công nhân lao động được sử dụng những sản phẩm có chất lượng? Cùng lắng nghe chia sẻ của chính những người trong cuộc trong chương trình Bàn Phúc lợi số 4 với chủ đề: Chinh phục đoàn viên, NLĐ với cam kết về chất lượng sản phẩm.

Đọc thêm

Chơi golf không phải là xa dân

Cà phê tối -

Chơi golf không phải là xa dân

Chuyện cán bộ đi chơi golf vi phạm nguyên tắc đạo đức công vụ như trường hợp báo chí phản ánh của cán bộ tỉnh Bắc Ninh tuần qua không phải là lần đầu.

Khi dạy thêm trở thành trách nhiệm

Cà phê tối -

Khi dạy thêm trở thành trách nhiệm

Còn nhớ chuyện cách đây 10 năm, một số địa phương tổ chức “bắt quả tang” và lập biên bản giáo viên dạy thêm sai quy định, buộc nộp phạt ngay trước mặt học sinh.

Lương giáo viên sẽ không còn “món nợ chỉ thấy hứa”?

Cà phê tối -

Lương giáo viên sẽ không còn “món nợ chỉ thấy hứa”?

Nếu tính từ mốc năm 2006 - thời điểm Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân có lời hứa “nhà giáo sống được bằng lương”, đến nay, đã 15 năm trôi qua, với 4 thời bộ trưởng, lương giáo viên vẫn là món nợ khiến cho lãnh đạo day dứt, như lời nói của một bộ trưởng trước đây.

Những dấu hỏi đằng sau hơn 2.000 hộp ngủ

Cà phê tối -

Những dấu hỏi đằng sau hơn 2.000 hộp ngủ

Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh vừa giao các quận, huyện, thành phố xử lý 2.165 hộp ngủ (sleep box) thuộc 58 công trình trên địa bàn do các lo ngại liên quan tới phòng cháy, chữa cháy.

Đằng sau “cái chết” của chợ truyền thống?

Cà phê tối -

Đằng sau “cái chết” của chợ truyền thống?

Hàng loạt tiểu thương chợ truyền thống đăng đàn trên báo chí chia sẻ những khó khăn “chưa từng gặp phải” vì ế. Hình ảnh các báo đăng tải các ki ốt trống kèm lời rao sang nhượng xuất hiện khắp nơi trên địa bàn cả nước.

Để bảo hiểm qua ngân hàng không còn là “cái bắt tay bia kèm lạc”

Cà phê tối -

Để bảo hiểm qua ngân hàng không còn là “cái bắt tay bia kèm lạc”

Sau hàng loạt phản ánh của người dân cho biết bị ép mua kèm bảo hiểm nhân thọ khi đi vay ngân hàng như một “luật ngầm, tự hiểu”, Thông tư 67/2023/TT-BTC hướng dẫn Luật Kinh doanh bảo hiểm vừa được Bộ Tài chính ban hành nhằm cải thiện quy trình tư vấn bảo hiểm của đại lý cá nhân và tổ chức là cú đấm mạnh tay sau những “cái bắt tay bia kèm lạc”.

Sau phổ cập đại học là phổ cập bằng giỏi?

Cà phê tối -

Sau phổ cập đại học là phổ cập bằng giỏi?

“Những năm gần đây, tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp các loại khá, giỏi, xuất sắc rất cao, có khi lên đến 99%”. Phát biểu của một Đại biểu Quốc hội đang gây sốc dư luận. Đáng nói, hàng loạt các con số thống kê cho thấy, phát ngôn này có cơ sở.

Ngừng chạy ở hồ Hoàn Kiếm là đúng, không có nhưng!

Cà phê tối -

Ngừng chạy ở hồ Hoàn Kiếm là đúng, không có nhưng!

Quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) vừa gửi công văn lên Sở Văn hóa- Thể Thao Thành phố đề nghị không tổ chức các giải chạy bộ vào ban đêm ở khu vực Hồ Gươm. Quận cho rằng, việc ngừng các giải chạy là để không ảnh hưởng tới đời sống người dân.

Bảo hiểm xã hội - đừng để người lao động thiếu niềm tin

Cà phê tối -

Bảo hiểm xã hội - đừng để người lao động thiếu niềm tin

Khi bắt đầu ký hợp đồng lao động, bạn nộp quỹ bảo hiểm xã hội, như năm này là 32% thu nhập mỗi tháng (phía bạn là 10.5%, phía người sử dụng lao động là 21.5%).

Khi nhà trường mắc “bệnh thành tích” trên Facebook

Cà phê tối -

Khi nhà trường mắc “bệnh thành tích” trên Facebook

Trường THPT Bùi Thị Xuân đang khiến dư luận bức xúc vì chấm điểm học sinh dựa vào số lượng like, share trên Facebook và Zalo. Song, câu chuyện “đua like” trong các nhà trường không phải mới diễn ra trong ngành Giáo dục.