Tiền đổ xuống, cây phải mọc lên!
Cà phê tối

Tiền đổ xuống, cây phải mọc lên!

QUỐC THẮNG
Tác giả: QUỐC THẮNG
Bất cứ ai cũng sẽ đặc biệt ấn tượng với cách lý giải của một vị lãnh đạo Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai trong trận ngập ở Đà Nẵng từ tuần trước.

Rằng ngập là do nước tràn từ khu công nghiệp và sân bay sang, và rằng, ngập là do người dân không kê cao đồ hay dùng bạt vít xuống nền nhà và xô chít mỡ bò!

Gạt ra một bên cách nói về việc ứng phó ngập tạo cảm giác hóm hỉnh này, câu hỏi đặt ra là nguyên nhân trực tiếp do nước tràn gây ngập có còn là vấn đề cần quan tâm, thậm chí, có phải là nguyên nhân.

Tôi còn nhớ, năm 2018, Đà Nẵng bàn cách chống ngập sau trận mưa kỷ lục. Lúc đó, Chủ tịch HĐND TP Đà Nẵng Nguyễn Nho Trung cho rằng, việc cần làm ngay là phải rà soát quy hoạch hệ thống nước thải, phân kỳ đầu tư đồng bộ và có giải pháp chống ngập hiệu quả. 5 năm sau, giải pháp của những cuộc bàn thảo rốt cuộc vẫn là ngập là do… nước tràn từ nơi này hoặc nơi kia!

Cũng theo dạng phương án trên, trong mấy năm qua, Đà Nẵng, cũng như Hà Nội, rồi TP.HCM, chi rất nhiều chục tỷ cho các dự án chống ngập. Nâng đường, thấy nguy cơ ngập úng cục bộ, lại phải bổ sung thêm hệ thống cống thoát nước. Mỗi năm, Đà Nẵng chi cho nạo vét kênh mương thoát nước 83 tỷ đồng nhưng ngập vẫn hoàn ngập.

Tiền đổ xuống mà nước vẫn dâng lên.

Cũng trong mấy năm qua, chúng ta bàn nhiều đến việc chống ngập bền vững. Nhưng chúng ta lại đang đi ngược lại với chiến lược này. Việc bê-tông hóa đã làm tăng bề mặt không thấm; phát triển nhanh các công trình xây dựng trên vùng đất yếu và khai thác nguồn nước ngầm quá mức dẫn đến sụt lún mặt đất. Thay vì mở rộng không gian dành cho nước hay hồ điều tiết, mặt phủ thấm nước và dòng chảy tự nhiên thì chúng ta lại đang thu hẹp chúng lại. Đất, đá kèm nước làm ngập nhà dân của dự án Cụm công nghiệp Cẩm Lệ ở Đà Nẵng là một ví dụ rất tiêu biểu. Thế nên, bàn thảo nhiều đến chống ngập bền vững nhưng ngập vẫn... bền vững!

Tiền đổ xuống, cây phải mọc lên!
Nhiều con đường ở thành phố Đà Nẵng ngập đến yên xe gắn máy do hệ thống cống rãnh yếu kém. Ảnh: TẤN LỰC (Báo Tuổi Trẻ)

Mùa hè năm ngoái, trong một hội thảo về chống ngập đô thị tại Québec (Canada), bà Hénault-Éthier - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu về nước, trái đất và môi trường (Centre Eau Terre Environnement - CETE) có một phát biểu rất đáng lưu ý.

Bà cho rằng, từ lâu, chúng ta muốn làm cho nước từ trên trời rơi xuống biến mất và sơ tán nó ra khỏi hệ thống. Con người đã sử dụng thiên tài của mình để phát triển cơ sở hạ tầng lớn màu xám để quản lý nước. Hàng ngàn đô-la đã được đầu tư để xử lý một mét khối nước mưa và chỉ để phục vụ một chức năng này. Hạ tầng xám (gray infrastructure) đang ngày càng lấn át hạ tầng xanh (green infrastructure).

Những thảm cỏ được mọc lên trong đô thị và những hàng cây xanh lâu nay được trồng cho cảnh quan, khí hậu cần được tiến xa hơn trong kết nối đầy đủ với thủy văn tự nhiên của các khu dân cư để đa dạng hóa rừng đô thị và giúp ứng phó với biến đổi khí hậu. Khi ở các đô thị như Hà Nội, TP.HCM hay Đà Nẵng, dòng chảy bề mặt hiện đang quá mức thì đây là một phương án cần lưu ý.

Thực vật rõ ràng mang lại những giá trị sinh thái hiệu quả cho việc chống ngập. Một nghiên cứu năm 2019 cho biết, 413.300 cây công cộng của thành phố Montréal giúp phục hồi dòng chảy 6,7 triệu mét khối nước mỗi năm. Những chiến lược sinh thái thực vật của thành phố này ước tính trị giá 4,3 triệu đô-la mỗi năm.

Đáng lưu ý hơn, nhiều thử nghiệm của chiến lược quản lý nước bền vững và so sánh chi phí của cơ sở hạ tầng xanh hoặc xám còn cho biết tính hiệu quả về mặt kinh tế. Nghiên cứu nội dung này dựa trên khuôn viên thực vật trong Công viên công nghệ Québec (Canada) cho kết luận: chi phí để giữ nước trong các cơ sở hạ tầng tự nhiên chỉ tốn gần một nửa so với việc cố gắng giải phóng chúng bằng cơ sở hạ tầng xám. Chỉ 70 đến 90 đô-la/m3 cho phương án hạ tầng xanh (hay nói cụ thể hơn là hạ tầng nước mưa xanh - green stormwater infrastructure) nhưng đến 140 đô-la/m3 cho phương án hạ tầng xám.

Phát triển hạ tầng xanh cho việc chống ngập ở đô thị không phải là công việc đơn giản. Nhưng trước mắt và về cả lâu dài, chính quyền và người dân cần chung sức hành động. Theo tôi, đầu tiên là cần nghiên cứu loài cây có những đặc điểm riêng để chống hạn hán và chống ngập.

Tiếp đến là một nhóm nghiên cứu xem xét các tài liệu và trường hợp cụ thể. Sau đó, mới có thể đề xuất các mục tiêu và chiến lược do các chuyên gia phát triển. Có thế, việc triển khai cơ sở hạ tầng tự nhiên và công nghệ thực vật ở khu vực thành thị mới hiệu quả.

Phát triển hạ tầng xanh chống ngập không giống như đúc một cống bê tông thoát nước, có thể hình thành ngay trong vài ngày, mà đòi hỏi tính kiên nhẫn. Nhưng hình ảnh người dân khóc nấc vì thác bùn tràn vào nhà hay bơi trên những dòng nước đục ngầu trong tuần qua sẽ đủ sức nặng trở thành động lực để giới chức Đà Nẵng cũng như các đô thị khác thực hiện những việc làm cụ thể, giải bài toán từ gốc bằng những biện pháp căn cơ.

“Ngập là do người dân không biết chủ động ứng phó, kê cao đồ”. Năm sau và năm sau nữa, nếu vẫn ngập, và nếu vẫn nhớ đến câu nói này, khi gặp những người dân mất mát sau những trận ngập, tôi tin rằng, những người có trách nhiệm sẽ không nói được gì hơn ngoài lời xin lỗi.

Nhưng 5 năm hay 10 năm sau, liệu chúng ta còn có thể xin lỗi được không nếu không hành động từ bây giờ?

QUỐC THẮNG

Nếu đồng tình với góc nhận định trong bài viết, bạn có thể mời tác giả Quốc Thắng một "ly cà phê" thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR.

"Buy me a coffee"

Tiền đổ xuống, cây phải mọc lên!

Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả Quốc Thắng bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội.

Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả Quốc Thắng".

Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD).

Kinh tế - Chính sách

Cổ phiếu VFS sau ngày đầu hứng khởi

Sau phiên đầu tràn đầy hứng khởi trên sàn Nasdaq, cổ phiếu VinFast (VFS) quay đầu giảm gần 19% trong ngày 16/8, giá trị công ty xuống dưới 70 tỷ đô so với 85 tỷ của ngày đầu tiên. Chuyện trên bình thường và chẳng có gì lạ trên thị trường chứng khoán quốc tế nhưng phần nào giúp chúng ta hiểu rằng sân chơi ấy không dễ chịu như nhiều người tưởng trong lúc phấn khích.
Mỹ Anh

Giữ quận Hoàn Kiếm và tinh thần của Hà Nội

Bí thư Hà Nội Đinh Tiến Dũng vừa chia sẻ quan điểm về việc sắp xếp các đơn vị hành chính. Theo đó, tinh thần của thành phố sẽ “giữ ổn định” quận Hoàn Kiếm
Hà Phan

Không thừa thế xông lên để “gậy ông đập lưng ông”

Giá gạo thế giới tăng, không ít doanh nghiệp đã “thừa thắng xông lên” đẩy nhanh xuất khẩu. Bộ trưởng Bộ Công thương khuyến cáo coi chừng “gậy ông đâp lưng ông”!
Quốc Thắng

Ba con số thiếu chủ ngữ

Giữa lúc đang thiếu giáo viên trầm trọng thì nhiều cử nhân sư phạm diện cử tuyển vẫn chưa được bố trí việc làm, hàng trăm sinh viên tốt nghiệp ngành sư phạm vẫn thất nghiệp và hàng nghìn giáo viên rời khỏi ngành.
Hà Phan

Khi công nhân “bàn luận” với Chủ tịch Quốc hội

Đời công nhân cạo mủ chúng em vất vả lắm! Dậy từ nửa đêm, lúc 1-2 giờ sáng, có khi sớm hơn. Cái mủ cao su lạ lắm, trời càng lạnh, càng có sương thì mủ càng ra nhiều. Cho nên người mình lạnh cỡ nào thì mình càng mừng cỡ đó. Sản phẩm nhiều thì được nhiều tiền công anh ạ! Nếu được phát biểu trước bác Huệ, em sẽ nói về đời công nhân cạo mủ cao su. Công việc cực nhọc nhưng lương thấp quá!

Văn hóa - Xã hội

Mỹ Anh

Mong ước đầu năm học

Một năm học mới bắt đầu với nhiều niềm tin kỳ vọng cùng bộn bề vấn đề đối với thầy cô, học sinh, phụ huynh và những người làm giáo dục.
Hà Phan

Tính cách của Nguyễn Thanh Long và số phận của ông Nguyễn Trường Sơn 1

Giữa tháng 9/2021, khi TP.HCM đã qua đỉnh dịch và chuẩn bị “mở cửa” thì bà con lại nháo nhác khi Nguyễn Thanh Long - Bộ trưởng Y tế lúc đó - người sắp ra tòa
An Vinh

Nghĩ về một ngày lễ lớn của lực lượng Công an Nhân dân

Hôm nay, 19/8/2023, kỷ niệm 78 năm Ngày truyền thống của lực lượng Công an Nhân dân Việt Nam. Trước hết, tôi xin trân trọng gửi tới toàn thể cán bộ, chiến sĩ đang và đã từng công tác trong lực lượng những lời chúc mừng chân thành, tốt đẹp nhất từ đáy lòng mình.
Mỹ Anh

Oppenheimer và cách kể một câu chuyện lịch sử

Bộ phim Oppenheimer thuộc thể loại tiểu sử, kể câu chuyện về một nhân vật lịch sử với những biến động của lịch sử nước Mỹ và thế giới.
Hà Phan

300 ngàn thí sinh và lựa chọn không vào đại học

Vừa tốt nghiệp THPT, Trung Hiếu tại Thái Bình lập tức nộp hồ sơ vào trường nghề công nghệ ô tô, bỏ xét tuyển đại học.

Môi trường - Sức khỏe

Quốc Thắng

Ai đã đặt tên cho dòng sông?

Tin dồn dập về dòng Mekong sạt lở mấy ngày qua khiến cho bất cứ ai quan tâm đến môi trường đều cảm thấy lo ngại. Lo ngại vì nguyên nhân được phân tích
Mỹ Anh

Vụ bắt cóc 20 giây

Một vụ bắt cóc trẻ em diễn ra giữa ban ngày, tại khu đô thị Việt Hưng (Hà Nội) vừa diễn ra hôm qua. Sáng nay, con tin đã được giải cứu an toàn, nghi phạm đã bị lực lượng cảnh sát bắt. Tuy nhiên, các clip ghi lại tình tiết gây án khiến người xem không khỏi lạnh gáy.
Mỹ Anh

Tang thương Phố Núi

Tai nạn thảm khốc đã gây chấn động với giới bóng đá và tạo nên một không khí tang thương Phố Núi - khi những nạn nhân vắn số đều là gương mặt thân quen của làng bóng đá.
Quốc Thắng

Bằng chứng F

Trên khắp đất nước Việt Nam này, có biết bao nhiêu mảnh đất, bao nhiêu con người mang nỗi đau chất độc màu da cam. Nhưng bằng chứng về mối liên hệ vẫn là thứ đi
Mỹ Anh

Vụ sạt lở do… “nhân tai”

Trong khi câu chuyện về vụ sạt lở ở vườn sầu riêng tại Lâm Đồng vẫn còn nóng hổi, một vụ sạt nhỏ, với dòng nước nhấn chìm hàng loạt xế sang đã xảy ra ở Sóc Sơn (Hà Nội). Sau vụ việc, hình ảnh trên các mặt báo được chụp tại địa bàn mới thấy, hàng loạt homestay mọc lên như nấm, ngay giữa rừng phòng hộ.

Tin mới

“Có thi cũng không đậu!”

“Có thi cũng không đậu!”

Sự việc xảy ra tại một trường học ở tỉnh Đắk Lắk, đã thu hút sự chú ý của dư luận khi nhiều học sinh lớp 12 xin bảo lưu kết quả học tập. Đặc biệt, phát ngôn của hiệu trưởng nhà trường gây sốc với nhiều người.
Đằng sau khoảnh khắc cõng bạn lên nhận bằng

Đằng sau khoảnh khắc cõng bạn lên nhận bằng

Ngày 10/5, tại lễ tốt nghiệp Đại học Bách khoa Hà Nội, hình ảnh một nam sinh cõng bạn lên sân khấu nhận bằng đã khiến cả hội trường xúc động. Đó là Nguyễn Tất Minh - tân cử nhân ngành Khoa học máy tính được người bạn thân Ngô Văn Hiếu cõng lên nhận bằng.
“Áp KPI” cho công chức

“Áp KPI” cho công chức

Bộ Nội vụ chia sẻ, Bộ sẽ áp dụng công nghệ phân tích để áp KPI (Key Performance Indicator - chỉ số hiệu quả công việc) với công chức, viên chức. KPI không mới với nhân sự trong lĩnh vực tư nhân, song với cán bộ nhà nước, hình thức “áp KPI” được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều thay đổi tích cực.

Tin tức khác

Lòng se điếu và “cuộc thanh tra” của người tiêu dùng

Lòng se điếu và “cuộc thanh tra” của người tiêu dùng

Sau hàng loạt vụ việc hàng giả được lực lượng chức năng phanh phui, lần này, món khoái khẩu của nhiều người- lòng se điếu- đang bị cho là giả, và nghi vấn có can thiệp hóa chất. Thú vị, đây là lần hiếm hoi, người tiêu dùng tự đặt vấn đề với nguồn gốc thực phẩm với món đặc sản đã có từ rất lâu.
“Học gần nhà” và tư duy quản lý

“Học gần nhà” và tư duy quản lý

Hà Nội vừa công bố dự kiến sẽ ưu tiên cho các em học sinh được học gần nhà thay vì phân tuyến cứng nhắc như hiện tại. Một quyết định tưởng chừng nhỏ nhưng tác động tới hàng trăm ngàn học sinh theo hướng tích cực. Hơn cả, nó là chỉ dấu thay đổi tư duy quản lý của chính quyền Thành phố.
Cô giáo bị đánh, những đứa trẻ bị “hành hung”

Cô giáo bị đánh, những đứa trẻ bị “hành hung”

Sự việc đặc biệt nghiêm trọng xảy ra ở điểm trường Bắc Thắng (Nghệ An) khi cô giáo đã bị phụ huynh đánh vào mặt, túm tóc lôi ra giữa trời mưa. Đáng nói, sự việc diễn ra trước sự chứng kiến của các em học sinh.
“Niềm vui phút giây như đang long lanh”

“Niềm vui phút giây như đang long lanh”

Tôi sinh ngày 30/4, mười lăm năm sau ngày đất nước hoàn toàn thống nhất. Ngoài việc sinh nhật được nghỉ lễ, thế hệ sinh ra và lớn lên trong hòa bình như chúng tôi ít khi nghĩ về ngày 30/4 một cách sâu sắc mà ngoài những gì sách sử dạy.
Ôm bụng chịu đau, tiếp tục cấp cứu

Ôm bụng chịu đau, tiếp tục cấp cứu

Clip bác sĩ cấp cứu bệnh nhân trong tiếng la ó, miệt thị và cả cú đạp của người nhà bệnh nhân đang gây sốt trên truyền thông. Đáng nói, đây không phải là trường hợp cá biệt mà người nhà bệnh nhân trong cơn hoảng loạn đã tấn công bác sĩ và trực tiếp giảm cơ hội sống của bệnh nhân.
“Concert Quốc gia” và rung động thiêng liêng

“Concert Quốc gia” và rung động thiêng liêng

Không khí TP Hồ Chí Minh lúc này như một lễ hội. Người dân Thành phố cùng du khách khắp nơi tràn xuống phố xem sơ duyệt lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng Miền Nam- Thống nhất Đất nước tối qua. Trên mạng, giới trẻ ví von lễ diễu binh diễu hành là “concert Quốc gia”- nơi mà họ không muốn bỏ lỡ bất cứ khoảnh khắc nào.
Xem thêm