Phải làm gì với “kền kền youtuber”?
Văn hóa - Xã hội - 17/09/2022 14:47 QUỐC THẮNG
Nhìn cổ áo người thân của một nạn nhân xấu số trong vụ cháy karaoke An Phú sệ xuống vì cả chục chiếc micro của các "kền kền youtuber" cài vào để phỏng vấn trong đám tang rất dễ làm chúng ta liên tưởng đến hình ảnh loài chim ăn xác chết này. Trong những video đó, thi thoảng, chúng ta lại thấy một "kền kền youtuber" khom người cài thêm một chiếc micro khiến cho hình ảnh ẩn dụ liên tưởng trên càng sống động hơn.
Những video nguy hại liên quan cái chết của các nạn nhân có hàng chục nghìn lượt xem đang được phát trên Youtube. Ảnh cắt từ clip. |
Sau vụ cháy, gõ vào Google bằng từ khóa “cháy karaoke An Phú”, oái ăm thay không phải là thông tin từ các trang báo chính thức mà là những video dạng này được nổi lên đầu danh sách. Hiệu ứng dây chuyền của thuật toán không quan tâm nội dung, hễ có nhiều người xem, video đó được xếp lên đầu trong xu hướng tìm kiếm.
Một người anh, một người cậu, một người bạn, … của nạn nhân xấu số đều có thể trở thành nhân vật phỏng vấn trong video. Họ còn chĩa camera vào ngôi mộ của người cha, người ông của nạn nhân, … Không buông tha, họ còn ra tận nơi an nghỉ cuối cùng của nạn nhân để “trao tiền của mạnh thường quân làm mái che”, rồi tường thuật lễ 9 ngày, phơi bày kỷ vật của người đã khuất, … Những video dạng này đi ngược lại nguyên tắc cơ bản của truyền thông: hình đại diện hoặc treo “logo bắt mắt” (ảnh chân dung không bôi mờ mặt, ảnh các hoạt động khi còn sống của nạn nhân, …), tựa đề rất “ấn tượng” (em L. nhân viên 16 tuổi, bà chủ karaoke, chết lè lưỡi nhăn răng, khách hát VIP, …).
Trong lúc bối rối, người thân của nạn nhân có nhu cầu được chia sẻ để vơi đi nỗi lòng nên họ trở thành nhân vật chính trong video là điều dễ hiểu. Một món tiền được cho là của “mạnh thường quân” mà các youtuber trao cũng làm họ “nể nang” đáp ứng lời mời phỏng vấn.
Vụ hỏa hoạn ở một thành phố trong thời bình khiến 32 con người trưởng thành thiệt mạng là điều đau đớn và rất đáng lo ngại. Nó làm cho bất cứ ai quan tâm ấn vào bất cứ video nào liên quan cũng là điều dễ hiểu.
Nhưng điều khó hiểu nhất là tại sao số đông vẫn chấp nhận những video không có bất cứ giá trị nhân văn, thẩm mỹ hay lợi ích cảnh báo an toàn nào, mà ngược lại là những nội dung bất chấp nguyên tắc, đạo đức truyền thông, gây ra những suy luận theo chiều hướng không trong sáng đối với người đã khuất.
Lối đi không điểm dừng của youtuber cảnh báo về sự khủng hoảng của truyền thông mạng xã hội ở mức độ nguy hiểm. Cày xới những đau thương đến tận cùng ngõ ngách gây ra những nhãn quan tiêu cực trầm trọng, làm nặng thêm những tổn thương tinh thần của xã hội.
Vẫn còn không ít người đủ tỉnh táo khi xem những video như thế để nhận ra điều đó vì cảm xúc và sự tò mò choán hết lý trí. Lúc đó, nguyên tắc không làm tổn thương thêm nhân chứng hay niềm hy vọng về một cuộc sống an toàn bị gạt qua một bên. Vẫn còn không ít người không nhận ra được rằng, xem những video như thế là biến mình trở thành nhân tố tạo ra hiệu ứng đám đông, là “động lực” cho những “con kền kền trắng” tiếp tục “sự nghiệp”.
Cũng vì thế, không phải mọi cư dân mạng đều thấy được mối liên hệ giữa lợi nhuận của các youtuber khi họ đếm từng đồng tiền trao cho gia đình của nạn nhân xấu số. Trong lúc, đây là một chiến lược kinh doanh có toan tính hơn thiệt, được thực hiện trên nỗi đau thương.
Nguồn gốc của vấn đề không ở đâu xa mà là ở ngay phút đầu tiên của video: một thước phim quảng cáo giới thiệu một sản phẩm nhảy số view đi liền với lợi nhuận của những "con kền kền".
Vậy, đâu là ranh giới của một chủ thể tiếp nhận chuẩn mực và một người chạy theo các thông tin không có điểm dừng để thỏa mãn trí tò mò của cảm xúc? Đó là sự lựa chọn cách thức tiếp cận sự kiện và mức độ thể hiện của người đưa tin. Chính người xem, chứ không phải ai khác, là nhân tố quan trọng góp phần làm sạch môi trường truyền thông, chặn đứng con đường kiếm ăn bất nhân, bẩn thỉu của “lũ kền kền”.
Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương chỉ đạo khẩn sau vụ cháy karaoke An Phú Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Võ Văn Minh chỉ đạo lực lượng chức năng khẩn trương điều tra, xác định nguyên nhân vụ cháy ... |
Bình Dương họp báo thông tin vụ cháy quán karaoke An Phú 9h sáng nay 8/9, UBND tỉnh Bình Dương tổ chức họp báo thông tin chi tiết về vụ cháy kinh hoàng xảy ra tại quán ... |
Thoát hiểm khi có cháy: Đừng đi thẳng, hãy khom lưng Để thoát khỏi đám cháy một cách an toàn nhất, tuyệt đối không di chuyển trong tư thế đứng vì sẽ hít phải khí độc ... |
Tin cùng chuyên mục
Cà phê tối - 26/03/2024 14:22
Đến sân vì màu cờ
Câu chuyện bản hợp đồng của ông Troussier đã khiến niềm tin của người hâm mộ xuống thấp kỷ lục trước trận đấu trên sân Mỹ Đình tối nay. Tuy nhiên, chúng ta cũng nên rạch ròi giữa đội tuyển Quốc gia với niềm yêu - ghét vị HLV trưởng.
Cà phê tối - 24/03/2024 15:15
Đừng để người hâm mộ chán không buồn giận!
Trận thua bạc nhược trước Indonesia của tuyển Việt Nam tại vòng loại 2 World Cup khiến cổ động viên hướng mọi sự giận dữ vào ông Troussier. Nhưng, quan sát kỹ hơn, có nhiều dấu hiệu cho thấy, cơn giận ấy không đáng quan ngại bằng sự thờ ơ với tuyển nhà.
Cà phê tối - 19/03/2024 14:17
Khi trường quốc tế nợ lương giáo viên
Trường Quốc tế Mỹ Việt Nam (AISVN) tại TP. HCM đã thông báo cho 1.400 học sinh nghỉ học ngày 18/3 vì không có giáo viên giảng dạy. Lý do giáo viên đồng loạt không đứng lớp là họ bị… nợ lương.
Cà phê tối - 17/03/2024 18:28
Tiêu trước, trả sau
Khoản nợ tiêu dùng của một người từ hơn 8 triệu lên tới hơn 8 tỷ đồng sau 11 năm đã khiến dư luận đổ dồn ánh nhìn về thẻ tín dụng.
Cà phê tối - 12/03/2024 17:00
Tách trà trên đỉnh Bàn Cờ
Việc tỉ phú Bill Gates cùng bạn gái thưởng trà trên đỉnh Bàn Cờ (Đà Nẵng) gây bão mạng xã hội. “Bão” vì tỉ phú hàng đầu thế giới tìm kiếm thú chơi thanh tao ở một xứ sở xa lạ. “Bão” cũng bởi những tranh cãi trái chiều về cuộc thiền trà được mô tả chi tiết với nhiều điều lạ lùng.
Cà phê tối - 10/03/2024 15:07
Bỏ trường chuyên, nên hay không?
Việc hệ THCS ở chuyên Hà Nội - Amsterdam có khả năng phải ngừng tuyển sinh lớp 6 khiến nhiều phụ huynh xôn xao.
Kinh tế - Chính sách
Cổ phiếu VFS sau ngày đầu hứng khởi
Giữ quận Hoàn Kiếm và tinh thần của Hà Nội
Không thừa thế xông lên để “gậy ông đập lưng ông”
Ba con số thiếu chủ ngữ
Khi công nhân “bàn luận” với Chủ tịch Quốc hội
Văn hóa - Xã hội
Mong ước đầu năm học
Tính cách của Nguyễn Thanh Long và số phận của ông Nguyễn Trường Sơn 1
Nghĩ về một ngày lễ lớn của lực lượng Công an Nhân dân
Oppenheimer và cách kể một câu chuyện lịch sử
300 ngàn thí sinh và lựa chọn không vào đại học
Môi trường - Sức khỏe
Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Vụ bắt cóc 20 giây
Tang thương Phố Núi
Bằng chứng F
Vụ sạt lở do… “nhân tai”
- Chàng trai 14 năm tình nguyện vá đường
- Vinhomes Ocean Park 2 có trung tâm chăm sóc sức khỏe người cao tuổi đầu tiên ở Việt Nam
- “Mái ấm Công đoàn” là niềm tin và hy vọng
- Góp ý về Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội để tăng quyền lợi cho lao động nữ
- PVcomBank mang yêu thương đến các hoàn cảnh khó khăn tại tỉnh Lào Cai