Nợ bảo hiểm xã hội, cần thuốc đắng hơn để dã tật

Đầu năm nay, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đề xuất bổ sung một số chế tài xử lý để hạn chế dần nạn nợ bảo hiểm xã hội (BHXH) của người lao động như: Phong toả hoá đơn, cấm xuất cảnh với chủ doanh nghiệp… Phải tính đến chuyện chẳng đặng đừng này bởi BHXH Việt Nam thông tin, đến hết năm 2022, cả nước có hơn 30.000 nợ BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) thuộc diện đã giải thể, phá sản, chủ bỏ trốn nên khó thu hồi; với tổng số tiền còn nợ hơn 4.048 tỷ đồng (cả gốc và lãi), của trên 213.300 người lao động!

Những con số lạnh lùng đó và thực tế đau lòng trên che lấp bao cảnh đời khó khăn như chị Dương. 213.000 người bị nợ BHXH, đồng nghĩa với những gì họ lẽ ra được hưởng, hỗ trợ lúc họ mất việc hay an sinh về già mất đi một phần hoặc có thể tất cả! Họ hoàn toàn không có lỗi, họ đã đổ mồ hôi sôi nước mắt biết bao năm trời, tiền đấy từ công sức của họ… Bỗng nhiên ngày nào đó bật ngửa ra rằng chủ sử dụng hay thuê mình chẳng chịu nộp một phần hay toàn bộ và nhiều thứ phía trước gần như bế tắc!

Răn đe đã nhiều, quy định đã không ít và ra toà, mạnh tay cũng vài vụ nhưng kết quả là nhiều nơi nợ BHXH người lao động càng trầm trọng hơn. Có vẻ như thuốc đắng chưa đủ liều để dã tật và không ít chỗ quyết tâm trên bàn họp nhiều hơn xử lý hiệu quả ngoài thực tế nên “Hiện cả nước có khoảng 206.468 NLĐ bị nợ đọng bảo hiểm nhưng đến nay, BHXH Việt Nam mới giải quyết cho 30.241 người được hưởng các chế độ hưu trí, tử tuất và BHXH 1 lần. 34.575 người đã được xác nhận quá trình đóng đang bảo lưu; 77.627 người đã được xác nhận quá trình đóng đang tiếp tục tham gia BHXH tại các đơn vị mới”. Còn hàng chục ngàn người sẽ ra sao?

Đem nhau ra toà vẫn như muối bỏ biển, xừ lý hình sự chẳng dễ dàng gì khi vướng chỗ này và mắc chỗ nọ, vận động hay cả răn đe thì tác dụng như trên đã rõ. Giờ đây biện pháp cấm xuất cảnh hay phong tỏa hóa đơn như các doanh nghiệp nợ thuế mới chỉ được bàn cần sớm được luật hóa để bớt gánh nặng cho quốc gia và hệ lụy xấu xí về sau cho người lao động. Chỉ cần nợ 3-6 tháng mạnh tay ngay như thế thì chắc chắn số tiền, số lao động bị nợ BHXH sẽ giảm dần, khá nhanh. Còn vẫn chần chừ và ngần ngại như hiện nay, khó khăn tiếp tục chồng lên vất vả cho Nhà nước lẫn người lao động nghèo.

BHXH là an sinh quốc gia cần được tôn trọng và tuân theo những luật lệ nghiêm khắc bởi làm tốt điều đó không chỉ hõ trợ tốt cho người lao động khi cần, về già mà còn đảm bảo phúc lợi xã hội. Xử nghiêm những kẻ vi phạm vừa giữ nghiêm quốc pháp vừa giúp bớt đi những cảnh đời đau khổ như chị Dương và mòn mỏi vật vã của bao người nhiều năm qua vẫn đi đòi quyền lợi đáng được hưởng. Luật hay lệ dù khắt khe, nghiêm minh nhưng giúp ích cho xã hội, đảm bảo quyền lợi của số đông chắc chắn sẽ được ủng hộ và tuân theo.

HÀ PHAN