Anh chàng vét than hồ Trúc Bạch và ngài Thượng nghị sĩ, cựu phi công Hoa Kỳ
Cà phê tối - 13/09/2023 09:21 AN VINH
Bức phù điêu khắc họa hình ảnh ông John McCain khi còn là phi công Hải quân Mỹ, cùng chiếc Douglas A-4 Skyhawk bị bắn rơi ngày 26/10/1967 khi ném bom Nhà máy Điện Yên Phụ, Hà Nội gần đó.
Nhớ hồi mùa thu đỏ lửa 56 năm trước ấy, tôi cùng lũ bạn trạc 12-13 tuổi cùng phố hò reo kéo nhau chạy ra xem các chú bộ đội, công an, dân phòng và các bác hàng xóm bơi ra giữa hồ cứu phi công Mỹ John Mc Cain nhảy dù sau khi máy bay bị tên lửa ta bắn hạ.
Tôi vẫn còn nhớ, phi công John McCain bị thương, gãy cả chân cả tay, vùng vẫy bất lực giữa đám dây dù loằng ngoằng, máu đỏ loang một vùng hồ nước trong xanh. Các chú bác nhà ta bơi ra dìu ông McCain vào, lôi mãi mới lên được bờ hồ, đặt ông phi công nằm ngay chỗ bể bơi thiếu nhi để sơ cứu.
Tôi cũng còn nhớ, người đầu tiên bơi ra tiếp cận phi công rơi xuống hồ Trúc Bạch hôm đó là anh Ổn, nhà ở số 186 phố Quán Thánh, lúc ấy anh khoảng hơn 20 tuổi.
Nhà ngay sát hồ nên anh bơi rất giỏi mà lặn cũng siêu. Nhưng rồi, sinh ra phải thời bom đạn, lớn lên gặp buổi bao cấp, lại sẵn tài sông nước, lưng nhà áp với mặt hồ, thế là chàng hồ hởi đầu quân vào đội quân vét than bùn (do Nhà máy Điện Yên Phụ thải xỉ than xuống hồ qua cống cạnh chợ Châu Long), tuy lam lũ nhưng kiếm ra tiền khơ khớ mỗi ngày.
Cái buổi trưa mùa thu 1967 ấy, anh Ổn đang lặn ngụp vét than bùn, cũng vào những ngày chiến tranh phá hoại của Không quân Mỹ, tuy có còi báo động nhưng thấy là trận không chiến nên chàng vẫn vô tư, coi hồ Trúc Bạch như cái “tăng xê” nhà mình.
Thế rồi, sau mấy phát tên lửa đất đối không nổ cao tít đâu đâu, chàng bỗng thấy một chiếc dù lơ lửng ngay trên đầu mình, rồi cắm thẳng xuống hồ, cách “khai trường than bùn” của chàng có vài trăm mét.
Vứt xừ cái rổ than mới vớt xong, sau vài cái sải tay, chàng đã đến sát nơi chiếc dù rơi. Tên giặc lái Mỹ, bị thương vì dính đạn của máy bay ta, đang đầm đìa máu me, lúng túng như gà mắc tóc, vùng vẫy giữa mớ dây rợ lằng nhằng.
Tiếng Anh không biết nửa từ, nhưng trai thời loạn, lại dòng rái cá, dưới nước linh hoạt hơn trên bờ, chàng thoăn thoắt gỡ tên phi công Mỹ đang ngáp nước ừng ực ra khỏi cái mớ dù bùng nhùng, rồi vừa bơi vừa dìu cái tấm thân ngót nghét hơn tạ thịt ấy vào bờ. Ít phút sau, theo sau chàng đã có mấy người nhảy xuống, cùng dìu phi công Mỹ lên ngay khoảng sân sau nhà 178 phố Quan Thánh, lúc bấy giờ là CLB Thiếu nhi Khu Ba Đình. Rồi nhà chức trách tới, đưa viên phi công đi cấp cứu y tế, sau đó là đưa tới trại giam "Khách sạn Hilton - Hà Nội" làm tù binh.
Tổng thống Mỹ Joe Biden dừng chân đặt hoa tưởng niệm cố Thượng nghị sĩ John McCain bên hồ Trúc Bạch, chiều 11/9/2023. Ảnh: AFP |
Gần 30 năm sau cái buổi trưa bắt phi công trên hồ, vào một tối mùa đông giáp Noel, chàng Ổn sau bữa cơm chiều với vợ con, đang pha ấm trà nhâm nhi thì có khách. Ông tổ trưởng dân phố dẫn mấy vị cán bộ phường sở tại và cảnh sát khu vực đến để thông báo cho chàng biết mà chuẩn bị dọn dẹp nhà cửa, sửa soạn trang phục vì ngày mai viên phi công Mỹ mà chàng đã vớt lên từ dưới hồ - giờ là Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ John McCain - sẽ cùng cả một đoàn cán bộ chính quyền thành phố, một số nhân viên ngoại giao, một số thành viên Hội Hữu nghị Việt - Mỹ tới thăm và cảm ơn chàng - người đã cứu ông ta thoát chết đuối năm xưa.
Vài chục tờ báo, đài phát thanh truyền hình sau đó một hôm tíu tít đưa tin sự kiện liên quan đến chàng. Ảnh chàng với ngài McCain tay bắt mặt mừng nằm đầy các sạp báo suốt cả tuần. Chàng trai vét than bùn bỗng trở thành nổi tiếng, thành một "hot boy", hơn cả lần vượt sông Hồng nhanh nhất giải năm xưa.
Ông hàng xóm cùng số nhà của chàng Ổn sau buổi gặp ấy thì thào pha chút ghen tị kể rằng, cái bữa "chàng rái cá" gặp ngài McCain, lúc ấy chàng ta mới trịnh trọng trao lại cho viên phi công - Thượng nghị sĩ chiếc lắc nhôm ghi tên họ và số lính của ông ta mà chàng đã nhặt được ngay trưa hôm vớt ông trên hồ ấy và giấu kỹ hơn 30 năm trong đáy tủ không tiết lộ với ai.
Còn ngài Thượng nghị sĩ, cũng theo thì thào của ông hàng xóm đã tặng chàng chiếc đồng hồ Thụy Sĩ được nước Mỹ chỉ dành tặng cho các phi công ưu tú của Không lực Hoa Kỳ, có khắc cả chữ ký của Tổng thống đương nhiệm. Kèm theo đó là một túi quà Giáng sinh, mà ngoài chàng và ngài McCain, đến bây giờ cũng không một ai biết trong đó có gì.
Báo chí dạo đó thì viết rằng, sau khi trao tặng quà, Thượng nghị sĩ John McCain hỏi ông Ổn: “Tôi là kẻ thù, vậy tại sao ngài lại cứu sống tôi?”. Không do dự, bác Ổn trả lời: “Người Việt Nam chúng tôi luôn có lòng nhân đạo. Chúng tôi cứu ngài vì lúc đó ngài đã bị thương. Có thế thì ngài mới còn cơ hội quay trở lại Việt Nam! Tất nhiên, nếu hôm đó máy bay của ngài không bị trúng tên lửa, có thể ngài đã cắt bom giết hại nhiều dân thường Việt Nam rồi!”. Câu trả lời giản dị của bác Mai Văn Ổn đã khiến Thượng nghị sĩ Mỹ im lặng hồi lâu.
Bây giờ thì cả bác Ổn và viên phi công - Thượng nghị sĩ John McCain cũng đã không còn trên cõi đời này, nhưng câu chuyện về họ thì chắc sẽ còn mãi được lưu truyền.
Nhưng còn có một chi tiết thú vị để có thể coi là khúc vĩ thanh của câu chuyện hôm nay tôi kể. Đó là ngày nay, đối diện nhà bác Mai Văn Ổn, bên số lẻ phố Quan Thánh, chính là trụ sở của Hội hữu nghị Việt - Mỹ, nơi hàng ngày quy tụ những người ngày đêm miệt mài lo liệu cho việc gìn giữ, phát triển cả chiều rộng và chiều sâu nền ngoại giao Nhân dân và tình hữu nghị giữa Nhân dân 2 nước Việt- Mỹ.
Chi tiết đó, mình cảm thấy mang ‘hơi hướng’ định mệnh của số phận bác Ổn và ngài John McCain, cũng là định mệnh thăng trầm, đau thương nhưng có hậu của mối bang giao Việt - Mỹ suốt nhiều thập kỷ qua.
AN VINH
Nếu đồng tình với góc nhận định trong bài viết, bạn có thể mời tác giả An Vinh một "ly cà phê" thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR. "Buy me a coffee" Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả An Vinh bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội. Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả An Vinh". Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD). |
Chuyến thăm đặc biệt mở ra một trang lịch sử mới của quan hệ Việt - Mỹ Ngày mai, 10/9/2023, Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ bắt đầu chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam trong 2 ngày 10 - 11/9, ... |
Quốc khánh 2/9 và mối lương duyên Việt - Mỹ Hôm nay Quốc khánh lần thứ 78 của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2023). Hôm nay là một ngày ... |
Tin cùng chuyên mục
Cà phê tối - 23/10/2024 15:47
Bảo hiểm y tế và nỗi khổ của người dân
Sau hàng năm trời với bao kêu than vật vã của người bệnh có bảo hiểm y tế nhưng vẫn phải mua thuốc, vật tư, thiết bị… bên ngoài thì Bộ Y tế mới ban hành thông tư đồng ý cho bệnh nhân được bảo hiểm y tế thanh toán trực tiếp nếu vẫn phải như vậy! Nghe thì tưởng hay nhưng mọi việc không dễ như người dân mong mỏi.
Cà phê tối - 21/10/2024 15:09
“Mua sắm như tỷ phú”
Sàn thương mại điện tử Temu của Trung Quốc đã có mặt trên thị trường Việt Nam. Giá rẻ choáng váng, miễn phí ship, thời gian vận chuyển nhanh như các sàn đã có mặt ở thị trường nội địa là những điểm nhấn nổi bật sau những ngày Temu xuất hiện ở Việt Nam. Cơn choáng ngợp về việc "mua sắm như tỷ phú" sẽ để lại hệ lụy...
Cà phê tối - 19/10/2024 14:23
AI với giáo dục
Các quốc gia đang trong cuộc chạy đua đưa công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) vào giáo dục. Ở Việt Nam, liên tiếp các hội thảo, tọa đàm, lớp học về việc dùng AI cho thầy cô giáo.
Cà phê tối - 16/10/2024 11:10
Giá điện tăng và cơm áo gạo tiền
Đại diện EVN cho rằng, việc tăng giá điện lên 2.103,11 đồng/kWh, tương ứng 4,8% không làm ảnh hưởng đến đời sống nhân dân! Tập đoàn này cũng tính ra những con số mà thoạt nhìn thì việc giá điện tăng không tác động nhiều. Nhưng thực tế có “dễ chịu” như người ta tưởng?
Cà phê tối - 14/10/2024 13:11
Vòng nguyệt quế của thầy
Hay tin thầy Nguyễn Ngọc Duy chuyển công tác, hàng trăm học sinh Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học và Trung học cơ sở Sơn Liên (tỉnh Quảng Ngãi) đã tới vây quanh thầy khóc nức nở.
Cà phê tối - 12/10/2024 15:21
Những suất ăn sinh viên có “dị vật”
Sinh viên Đại học Bách Khoa Hà Nội đã lên tiếng tố cáo bữa ăn nhà trường trong tuần Giáo dục Quốc Phòng có dùng cơm canh thừa của người trước cho người sau. Đặc biệt, sinh viên cũng chia sẻ hình ảnh những “dị vật” xuất hiện trong các phần ăn.
Kinh tế - Chính sách
Cổ phiếu VFS sau ngày đầu hứng khởi
Giữ quận Hoàn Kiếm và tinh thần của Hà Nội
Không thừa thế xông lên để “gậy ông đập lưng ông”
Ba con số thiếu chủ ngữ
Khi công nhân “bàn luận” với Chủ tịch Quốc hội
Văn hóa - Xã hội
Mong ước đầu năm học
Tính cách của Nguyễn Thanh Long và số phận của ông Nguyễn Trường Sơn 1
Nghĩ về một ngày lễ lớn của lực lượng Công an Nhân dân
Oppenheimer và cách kể một câu chuyện lịch sử
300 ngàn thí sinh và lựa chọn không vào đại học
Môi trường - Sức khỏe
Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Vụ bắt cóc 20 giây
Tang thương Phố Núi
Bằng chứng F
Vụ sạt lở do… “nhân tai”
- Vụ điều động bác sĩ bị bệnh ở Thừa Thiên Huế: Phải chủ động rà soát quy hoạch, kiện toàn tổ chức
- Bảo đảm linh hoạt, hài hòa trong quản lý, sử dụng tài chính công đoàn
- Masan báo lãi 701 tỷ đồng trong quý III/2024, tăng trưởng 1.350% so với cùng kỳ
- Bác tài Xanh SM trải lòng về “3 tốt” khi lái xe điện
- Nữ cán bộ công đoàn hết mình vì sự nghiệp giáo dục của Trường Tiểu học Tam Hiệp