Anh công nhân xẻ gỗ ở Lâm Đồng: “Nhà sáng chế 0 đồng”

Anh Nguyễn Chí Sơn, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Di Linh, tỉnh Lâm Đồng vinh dự được trao tặng Giải thưởng Nguyễn Đức Cảnh lần thứ IV năm 2023. Ảnh: NVCC

Luôn trăn trở để có nhiều cải tiến

Được biết anh Nguyễn Chí Sơn là công nhân lao động tiêu biểu toàn quốc, trong hơn 70 ngàn công nhân viên chức lao động tỉnh Lâm Đồng, vinh dự được Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam trao tặng Giải thưởng Nguyễn Đức Cảnh lần thứ IV năm 2023 tổ chức tại Hà Nội vào ngày 24/7 vừa qua, chúng tôi đến Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Di Linh (huyện Di Linh) để tìm gặp người công nhân tiêu biểu này.

Tiếp chúng tôi, Chủ tịch CĐCS Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Di Linh Hàn Văn Nam phấn khởi giới thiệu về người đoàn viên, cũng là công nhân xuất sắc “số 1” của đơn vị mình: “Là người con của đất Quảng Bình vào đây lập nghiệp, anh ấy “bén duyên” với nghề rồi gắn bó với những người công nhân xẻ gỗ tại Xí nghiệp Khai thác - Chế biến lâm sản của Công ty gần 2 chục năm nay.

Không chỉ luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ hằng năm, giúp đỡ, hướng dẫn tỉ mỉ cho anh chị em công nhân và nhận việc khó về phần mình; với chúng tôi, anh Nguyễn Chí Sơn còn được mệnh danh là “nhà sáng chế” của Công ty”.

Lưỡi cưa dùng cho máy lipso đã được anh Nguyễn Chí Sơn, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Di Linh, tỉnh Lâm Đồng tái chế lại dùng cho máy cưa mâm. Ảnh" NVCC

Theo chia sẻ của đồng chí Hàn Văn Nam, cùng là công nhân, lại được phân công làm Tổ trưởng tổ Sơ chế, trực tiếp điều hành, đôn đốc, kiểm tra từng công đoạn trên dây chuyền cưa xẻ gỗ của xí nghiệp, hơn ai hết, anh Nguyễn Chí Sơn luôn thấu hiểu công việc nặng nhọc và nhiều rủi ro của những người công nhân xẻ gỗ; cũng là người luôn tìm hiểu nghiên cứu máy móc thiết bị, quy định quy trình vận hành, quy tắc kỹ thuật, bảo vệ an toàn máy móc thiết bị trên dây chuyền xẻ gỗ… để hướng dẫn cho các anh chị em công nhân khác.

Bởi vậy, anh Nguyễn Chí Sơn luôn trăn trở và đã tìm tòi, nghiên cứu nhiều giải pháp sáng kiến tiết kiệm nguyên liệu, nâng cao năng suất lao động, nâng cao tiền công, tiền lương cho công nhân lao động. Những sáng kiến, cải tiến của anh tuy không lớn nhưng hầu như không tốn chi phí lại mang lại giá trị thiết thực, làm lợi cả về sức lao động và năng suất, chất lượng thành phẩm… nên luôn được anh chị em công nhân phấn khởi đón nhận, lãnh đạo đơn vị ghi nhận và biểu dương, khen thưởng hằng năm.

Đơn cử như năm 2018 anh Nguyễn Chí Sơn nghiên cứu thành công giải pháp sáng kiến về sử dụng kết hợp 2 máy xẻ CD trong một tổ sản xuất để tiết kiệm nhân lực dư thừa, nâng cao năng suất trong khâu xẻ gỗ. Việc kết hợp 2 máy xẻ CD và 1 máy cưa rong thay vì 2 máy cưa rong đã tiết giảm được từ 12 lao động xuống 10 lao động trong mỗi ca làm việc. Từ đó, tiền lương của công nhân đã tăng từ 180.000 lên 216.000 đồng mỗi ngày.

Hay năm 2020 anh Nguyễn Chí Sơn nghiên cứu và áp dụng thành công giải pháp sáng kiến xẻ kết hợp hai bi gỗ tương đồng, để nâng cao năng suất lao động trong bộ phận xẻ gỗ. Sáng kiến của anh đã làm tăng năng xuất lao động lên tới 40% so với trước đó; tương ứng với đó là tăng tiền công của công nhân lao động từ 207.000 đồng lên 252.000 đồng mỗi ngày.

Không dừng ở đó, năm 2021 anh Nguyễn Chí Sơn lại có giải pháp sáng kiến trong việc tận dụng lưỡi cưa cũ máy lipso để sử dụng cho lưỡi cưa mâm trong khâu xẻ gỗ. Việc tận dụng lưỡi cưa hợp kim để dùng cho máy cưa rong thay vì loại bỏ do đã dùng hết hợp kim, mỗi năm tiết kiệm cho Công ty cả trăm triệu đồng…

Anh Nguyễn Chí Sơn, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Di Linh, tỉnh Lâm Đồng luôn trăn trở nghiên cứu cải tiến công việc của công nhân xẻ gỗ. Ảnh: NVCC

“Nhà sáng chế 0 đồng”

Được lãnh đạo Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Di Linh đưa đến Xí nghiệp Khai thác - Chế biến lâm sản, nơi làm việc hằng ngày của anh Nguyễn Chí Sơn và các công nhân của Công ty, chúng tôi càng thấu hiểu hơn công việc khá nặng nhọc và có phần nhiều rủi ro của những người công nhân xẻ gỗ ở đây.

Chờ cho khúc gỗ lớn trên băng chuyền từ từ chui qua dàn máy xẻ trở thành những thanh gỗ thành phẩm mịn màng được xếp ngay ngắn trên giá vận chuyển, anh Nguyễn Chí Sơn thận trọng cho dừng cỗ máy xẻ theo quy trình, niềm nở tiếp chuyện với chúng tôi.

Khi được hỏi về biệt danh “nhà sáng chế” của Công ty, anh Sơn khiêm tốn bảo: “Anh em cứ nói vui để động viên vậy thôi chứ mình có được học trường lớp đào tạo chính quy nào đâu mà “nhà này, nhà nọ” cơ chứ. Chỉ là cưa với xẻ ấy mà, cứ làm nhiều rồi thành quen thôi”.

Chỉ tay về phía tốp công nhân đang sửa cho những khúc gỗ lớn còn nguyên vỏ cây sần sùi di chuyển vào đúng tầm của dàn máy cưa xẻ, anh Sơn nói với chúng tôi: “Các bạn thấy đó, bây giờ Công ty đã đầu tư, nâng cấp thêm nhiều máy móc hiện đại, quy trình sản xuất cũng được tự động nhiều hơn. Thế nhưng vẫn còn không ít khâu máy không thể thay người được nên anh em công nhân còn vất vả lắm, nếu làm việc không tập trung hoặc thiếu kinh nghiệm thì năng suất kém, tỷ lệ sản phẩm thấp và nguy cơ rủi ro cũng cao hơn”.

Chia sẻ về sáng kiến cải tiến của mình, anh Nguyễn Chí Sơn cho biết, trước đây ở Công ty sử dụng 2 loại máy cưa, xẻ gỗ là máy cưa mâm” và máy cưa lipso nhưng cả 2 loại máy cưa này đều chó những ưu điểm và hạn chế riêng.

Với máy cưa mâm, một loại máy đời cũ, mỗi lần chỉ cưa được một đường mà vết xẻ có thể bị vênh, lệch… dẫn đến hao tổn nguyên vật liệu. Mặt khác, do chất lượng lưỡi kém nên chỉ dùng khoảng 2 tuần là đã bị gãy, bể… vừa tốn kém chi phí sản xuất lại có nhiều rủi ro cho công nhân nếu bị mảnh thép gãy văng trúng.

Còn với loại máy cưa lipso thuộc thế hệ mới hơn, có nhiều lưỡi (7 đến 8 lưỡi) nên một lần xẻ có thể tạo thành 8 đến 9 thanh gỗ đều và đẹp hơn, nhưng vì yêu cầu kỹ thuật nên tối đa cũng chỉ dùng trong 5 tháng sẽ phải thay lưỡi cưa mới một lần.

Lưỡi cưa máy lipso (bên trái), sau khi cải tiến cho máy cưa mâm đã trở nên ít răng và nhỏ hơn (bên phải). Ảnh: NVCC

Trong khi đó lưỡi cưa dùng trong máy lipso là loại thép tốt, mỗi lần thay ra bỏ đi thì rất phí. Anh Sơn trăn trở tìm cách tái chế để có thể sử dụng lại lưỡi cưa cũ của máy lipso dùng cho máy cưa mâm.

“Vì 2 loại lưỡi cưa khác nhau cả về kích thước và thiết kế, nên cũng phải mày mò, đo đạc, cắt tỉa, làm đến đâu, rút kinh nghiệm đến đó. Sau nhiều lần sửa đi sửa lại rồi thử nghiệm với nhiều loại gỗ mới giám báo cáo lãnh đạo Công ty để đưa vào áp dụng.

Cũng nhờ lưỡi cưa tái chế có chất liệu tốt nên đường cắt, xẻ gỗ từ máy cưa mâm đã thẳng và đẹp hơn trước, giảm hao tổn gỗ và tiết kiệm được chi phí mua lưỡi cưa mới; năng xuất lao động và tiền công của anh em công nhân cũng được tăng lên”, anh Nguyễn Chí Sơn phấn khởi nói.

Khi được hỏi về Giải thưởng Nguyễn Đức Cảnh mới vinh dự được Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam trao tặng, anh Nguyễn Chí Sơn xúc động cho biết, đây là giải thưởng lớn nhất mà anh vinh dự được đón nhận; với anh, người công nhân xẻ gỗ cần mẫn chưa hề bao giờ nghĩ tới giải thưởng cao quý này:

“Tôi chỉ mong muốn và luôn cố gắng suy nghĩ tìm những cải tiến dù rất nhỏ để có thể giảm chi phí cho Công ty; giảm sức lao động, phòng ngừa rủi ro và tăng thêm tiền công cho các anh chị em công nhân như mình; mỗi người cố gắng tìm tòi, nhiều sáng kiến cải tiến nhỏ ắt sẽ mang lại giá trị lớn”.

Anh Nguyễn Chí Sơn cũng bày tỏ mong muốn tổ chức Công đoàn tiếp tục phát động Phong trào thi đua “Lao động giỏi - Lao động sáng tạo”; ghi nhận những cống hiến, sáng kiến, sáng tạo và khích lệ tinh thần thi đua lao động của công nhân trực tiếp sản xuất để góp phần xây dựng doanh nghiệp, xây dựng đất nước phát triển bền vững.