“Tiêu chuẩn cộng đồng” không thể cao hơn luật pháp

Không chỉ có TikTok, YouTube, Facebook cũng đã nhận được những lời cảnh báo nghiêm khắc về việc phải tuân thủ luật pháp nước sở tại.

Cụ thể, Cục trưởng Lê Quang Tự Do cho hay: “Thông điệp của chúng tôi là không gian mạng cũng như đời thật, phải chịu trách nhiệm thật. Nếu các nền tảng mạng xã hội xuyên biên giới không hợp tác với cơ quan quản lý Nhà nước thì sẽ bị ngăn chặn hoạt động tại Việt Nam. Nếu TikTok không hợp tác với Chính phủ, với cơ quan quản lý trực tiếp là Bộ Thông tin và Truyền thông thì chắc chắn nền tảng này sẽ bị cấm”.

Cần nhắc lại, phát biểu của Cục trưởng nêu ra trong bối cảnh Bộ đang tiến hành thanh tra TikTok với hàng loạt cáo buộc sai phạm. Trong thông điệp gần đây, Cục đã nêu rõ tính quan điểm cởi mở, sẵn sàng tạo điều kiện cho các nền tảng hoạt động tại Việt Nam.

Tuy nhiên, từ các người nổi tiếng, những người ảnh hưởng trên các nền tảng mạng xã hội; nhà quảng cáo cũng như bản thân nền tảng phải tôn trọng luật pháp Việt Nam. Các nền tảng không thể coi bộ “tiêu chuẩn cộng đồng” của mình là thước đo chung trên toàn cầu và phớt lờ luật pháp nước sở tại.

Những thông điệp mạnh mẽ này của Cục là xác đáng. Ngay lúc này, khi TikTok vẫn đang bị thanh tra toàn diện, hàng loạt các hình ảnh phản cảm, các clip vi phạm bản quyền truyền hình nghiêm trọng vẫn đang nhan nhản xuất hiện trên nền tảng này. Dòng tiền từ các “chiến thần livestream” vẫn chảy đều bất chấp những thiệt hại họ gây ra tới các kênh phân phối cũng như những lời lẽ thiếu chuẩn mực để thu hút sự chú ý.

Hơn cả, không chỉ TikTok, các mạng xã hội khác cũng nhiều người dùng cùng nội dung tới độ ngoài sức kiểm soát của chính họ. Người ta đã chỉ trích nhiều việc Facebook để lọt dữ liệu người dùng cũng như những câu hỏi về “thuật toán theo dõi”. Người ta cũng lên tiếng rất mạnh với YouTube về những quảng cáo “nhà tôi ba đời chữa bệnh” có dấu hiệu lừa đảo, vi phạm nghiêm trọng pháp luật cũng như luân thường đạo lý.

Và giờ là lúc chúng ta cần mạnh tay. Việc đưa các nền tảng mạng xã hội vào khuôn khổ không chỉ đảm bảo dòng tiền quảng cáo được đóng thuế đủ mà còn làm sạch những nội dung tạp nham và cám bã ảnh hưởng sâu sắc tới não bộ con người. Người già thì tiêu thụ tin giả của YouTube, Facebook; giới trẻ thì bị lệch lạc bởi những nội dung độc hại còn tồn tại trên TikTok.

Điều cần là các nền tảng này yêu cầu cao hơn về tính định danh người dùng. Việc này khiến những người phát tán thông tin, những “nhà sáng tạo nội dung số” có ý thức về trách nhiệm với clip cũng như phát ngôn của mình. Đồng thời, thuật toán lọc nội dung của các nền tảng cần gắt gao hơn nữa, bản địa hóa hơn nữa để phù hợp với pháp luật cũng như văn hóa của nước sở tại.

Nếu nhìn ở góc độ tích cực, đây không hoàn toàn chỉ là những thách thức với các nền tảng mạng xã hội. Đó cũng là cơ hội để các nền tảng gia tăng trải nghiệm tích cực của mình với người dùng và vẫn đảm bảo doanh thu.

Bằng không, nếu họ vẫn tiếp tục trì hoãn hay kiếm tiền bất chấp những hệ lụy để lại cho người dùng, họ sẽ phải đón nhận hậu quả nghiêm trọng. Nói như ông Lê Quang Tự Do: “Tôi khẳng định các nền tảng đó (TikTok, Facebook, YouTube - người viết) đã phải trả giá đắt. Khi hiểu ra vấn đề, quay lại hợp tác thì đã muộn”.