Đồng chí Hoàng Đình Giong với việc xây dựng, củng cố phong trào công nhân

Từ người đảng viên cộng sản thế hệ đầu tiên trở thành nhà lãnh đạo cấp cao của Đảng

Tiếp thu truyền thống yêu nước, tinh thần đấu tranh bất khuất chống giặc ngoại xâm của quê hương và gia đình, đồng chí Hoàng Đình Giong sớm hình thành tư tưởng cách mạng, căm thù giặc sâu sắc, mong muốn tìm kiếm con đường và cách thức đấu tranh chống lại ách áp bức của chế độ thực dân.

Tháng 3/1926, khi đang học tại Trường Bách nghệ (Hà Nội), đồng chí đã tích cực tham gia phong trào bãi khóa của học sinh, sinh viên đòi tổ chức lễ truy điệu nhà yêu nước Phan Châu Trinh. Bị đuổi học, đồng chí trở về quê nhà, tiếp tục hoạt động tuyên truyền tinh thần yêu nước trong thanh niên, đồng bào trong tỉnh.

Đồng chí Hoàng Đình Giong.

Mùa Thu năm 1927, đồng chí Hoàng Đình Giong sang Trung Quốc hoạt động, bắt liên lạc với Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên và tham dự lớp huấn luyện chính trị do Hội tổ chức. Tháng 6/1928, đồng chí được kết nạp vào Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên ở Long Châu (Trung Quốc).

Tháng 12/1929, đồng chí được kết nạp vào Đông Dương Cộng sản Đảng và được bầu làm Bí thư Chi bộ hải ngoại Long Châu (Trung Quốc).

Đồng chí Hoàng Đình Giong đã có công lao to lớn, đặt nền móng đầu tiên đối với phong trào cách mạng và tổ chức đảng ở hai tỉnh Cao Bằng và Lạng Sơn.

Những năm 1932-1935, đồng chí Hoàng Đình Giong hoạt động tại Cao Bằng, Hải Phòng, Quảng Ninh, trực tiếp lãnh đạo khôi phục tổ chức đảng ở các tỉnh Bắc Kỳ. Đồng chí đã có nhiều đóng góp trong việc chắp mối liên lạc với các cơ sở Đảng ở Bắc Kỳ và khôi phục phong trào cách mạng sau thời kỳ bị địch khủng bố trắng.

Chi bộ đặc biệt Long Châu do đồng chí là Bí thư chính là cầu nối giữa Ban Chỉ huy ở ngoài của Đảng với các tổ chức Đảng và phong trào cách mạng ở Bắc Kỳ.

Lần đầu tiên ở Đông Dương, giai cấp vô sản đã giành được thắng lợi rực rỡ

Với tài năng, uy tín cao và những đóng góp nổi bật cho sự nghiệp cách mạng, tại Đại hội Đảng lần thứ I (họp tại Ma Cao, Trung Quốc) cuối tháng 3/1935, đồng chí Hoàng Đình Giong được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương và Ban Thường vụ Trung ương Đảng, được cử phụ trách Xứ ủy Bắc Kỳ.

Trên cương vị này, đồng chí Hoàng Đình Giong được giao nhiệm vụ kiểm tra, uốn nắn và chỉ đạo xây dựng, củng cố lại tổ chức Đảng và quần chúng ở Hải Phòng và Hòn Gai; đồng thời, chắp nối liên lạc giữa hai Đảng bộ Hải Phòng, Hòn Gai với Xứ ủy Bắc Kỳ, trong đó nổi bật là việc xây dựng, củng cố phong trào công nhân ở khu mỏ Quảng Ninh.

Thực hiện Nghị quyết Đại hội I của Đảng là đẩy mạnh phát triển cơ sở Đảng ở các trung tâm công nghiệp, các đồn điền, hầm mỏ, nơi tập trung đông công nhân, khoảng giữa năm 1935, theo sự phân công của Trung ương Đảng, đồng chí Hoàng Đình Giong đến khu mỏ Quảng Ninh để củng cố, xây dựng phong trào cách mạng.

Ở Khu mỏ Quảng Ninh, từ cuối năm 1931, chính quyền thực dân và bọn chủ mỏ lồng lộn điên cuồng săn lùng, đàn áp, bắt bớ những người cách mạng. Cùng với việc đưa thêm đến Khu mỏ những tên mật thám gian ác để đàn áp cách mạng, bọn chủ mỏ thực dân còn cho lính đi lùng sục, khám xét, bắt những người mà chúng nghi ngờ là có tham gia hoạt động cách mạng, kiểm soát ngặt các đường giao thông không cho người ở nơi khác vào Khu mỏ, hòng ngăn chặn cán bộ ta từ ngoài vào.

Nhiều tổ chức Đảng và tổ chức quần chúng ở các nơi lần lượt bị kẻ thù vây ráp. Cuối năm 1931 đầu năm 1932 hầu như các tổ chức Đảng ở Khu mỏ từ chi bộ đến Đảng ủy mỏ và Đặc khu ủy đều bị phá vỡ. Cho đến đầu năm 1935, các tổ chức cơ sở của Đảng vẫn chưa lập lại được ở Khu mỏ.

Đồng chí Hoàng Đình Giong đến các cơ sở Lộ Trí, Núi Trọc, Mông Giăng… và gặp được các đồng chí Hoàng Thọ Liễu, Hoàng Thọ Tấp, Nguyễn Đức Thành[1]; đồng chí Hàm (Giáo Hàm) hoạt động ở Cái Đá, đồng chí Long hoạt động ở mỏ Sẹc Lồ, đồng chí Nguyễn Trọng Tám hoạt động ở mỏ Công Kêu [2]. Các đồng chí này từ Nam Định ra vùng mỏ hoạt động để tránh địch khủng bố.

Sau khi điều tra, nắm tình hình, đồng chí Hoàng Đình Giong đã chỉ đạo việc phục hồi các cơ sở Đảng, củng cố và phát triển các Hội ái hữu và Công hội đỏ trong công nhân; tổ chức công nhân đấu tranh với bọn chủ mỏ; từng bước củng cố tổ chức Đảng trong công nhân.

Cán bộ, đảng viên tìm hiểu về quá trình hoạt động cách mạng của đồng chí Hoàng Đình Giong tại Khu tưởng niệm đồng chí ở làng Nà Toàn, phường Đề Thám, TP.Cao Bằng (Cao Bằng). Ảnh: Báo Cao Bằng.

Đồng chí Hoàng Đình Giong yêu cầu, các cuộc đấu tranh phải được chỉ đạo chặt chẽ, thống nhất, với nhiều hình thức từ thấp đến cao, nêu rõ khẩu hiệu tuyên truyền, khẩu hiệu hành động, thông qua đó để giác ngộ quần chúng, phát triển lực lượng quần chúng.

Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Hoàng Đình Giong, một số chi bộ Đảng được khôi phục, như chi bộ Uông Bí – Vàng Danh, chi bộ nhà máy kẽm Quảng Yên. Từ đó, phong trào đấu tranh cách mạng ở Quảng Ninh từng bước được phát triển, nhiều cuộc đấu tranh của công nhân đã nổ ra với nhiều hình thức phong phú.

Những hoạt động không mệt mỏi của đồng chí đã góp phần củng cố lòng tin của công nhân, ý chí đấu tranh kiên cường, bất khuất của đảng viên và quần chúng nhân dân, tạo tiền đề để phong trào cách mạng ở Quảng Ninh phát triển thành cao trào.

Đặc biệt là vào cuối năm 1936, nhiều cuộc đấu tranh của công nhân đã nổ ra, như: Cuộc bãi công của hơn 1 vạn thợ mỏ Cẩm Phả (13-11-1936), đòi tăng lương, đòi chủ trả tiền mua cuốc xẻng, dầu mỡ cho công nhân. Tiếp đó là bãi công của công nhân nhà máy cơ khí Hòn Gai, công nhân mở Hà Tu, Hà Lầm, nhà máy điện Cột 5 (23/11), bãi công của công nhân mỏ than Mông Dương (24/11), phong trào bãi công lan tới Cửa Ông, Kế Bào, Cái Đá, Đồng Đăng….

Phong trào bãi công của công nhân “như một vết dầu loang, tạo thành cuộc tổng bãi công của khu mỏ, thu hút toàn bộ công nhân thuộc công ty Pháp, gồm hàng vạn người tham gia”[3].

Tiêu biểu là cuộc tổng bãi công của hơn 3 vạn thợ mỏ (27/11/1936), kéo dài gần 20 ngày trên toàn khu mỏ, đã giành thắng lợi. Chỉ tính 6 tháng cuối năm 1936, đã có 361 cuộc đấu tranh, trong đó có 236 cuộc của công nhân.

Báo Le Travail đã viết: “Lần đầu tiên ở Đông Dương, giai cấp vô sản đã giành được thắng lợi rực rỡ. Lần đầu tiên kỷ luật vô sản đã thắng sự kháng cự của bọn chủ”.

Đồng chí Hoàng Đình Giong có vai trò rất quan trọng trong việc phục hồi phong trào cách mạng ở khu mỏ.

Những hoạt động không mệt mỏi của đồng chí đã củng cố lòng tin và ý chí đấu tranh của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân, trong lúc thực dân Pháp đang thi hành chính sách khủng bố dã man. Những hoạt động của đồng chí từ giữa năm 1935 đến đầu cuối 1935, ở vùng mỏ Quảng Ninh đã góp phần vào thắng lợi chung của phong trào công nhân ở khu mỏ Quảng Ninh.

---

[1] Tỉnh ủy Cao Bằng: Hoàng Đình Giong cuộc đời và sự nghiệp hoạt động cách mạng (1904-1947), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2014, tr. 72.

[2] Đồng chí Hoàng Đình Giong với cách mạng Việt Nam và quê hương Cao Băng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2019, tr. 120.

[3] Sơ thảo Lịch sử Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt Nam tỉnh Quảng Ninh (1928-1945), Ban nghiên cứu lịch sử Đảng tỉnh Quảng Ninh, Quảng Ninh xuất bản, 1985, tập 1, tr. 126.

Đồng chí Hoàng Quốc Việt với công tác chăm lo đời sống người lao động Trên cương vị Chủ tịch Tổng Công đoàn Việt Nam (nay là Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam), đồng chí Hoàng Quốc Việt hết sức ...

Phát triển đội ngũ lãnh đạo từ công nhân, công đoàn: "Không được làm theo phong trào" Xây dựng đội ngũ cán bộ trưởng thành từ công nhân, công đoàn luôn được Đảng ta quan tâm song hiện nay kết quả chưa ...

Đồng chí Tôn Đức Thắng: Từ người thợ máy đến thủ lĩnh công nhân Sài Gòn - Chợ Lớn Đồng chí Tôn Đức Thắng (20/8/1888 - 30/3/1980) sống 92 năm tuổi đời, có gần 70 năm hoạt động cách mạng, 17 năm bị thực ...