Chiếc mũ 16 tỷ đồng và những cuộc hồi hương thầm lặng
Cà phê tối - 31/10/2021 14:52 Mỹ Anh
Đề tài điện ảnh làm "nóng" nghị trường "Đường xa nghĩ nỗi sau này mà kinh" |
Mũ quan văn triều Nguyễn tại sàn đấu giá Balclis (Tây Ban Nha) |
Theo nguồn tin riêng của báo Thanh Niên, người mua mang số hiệu 5618 là một doanh nhân người Việt. Vị doanh nhân này cũng có ý định trao lại cổ vật cho Huế. Nếu thông tin này xác thực, đây là một tin rất vui với người yêu di sản. Vì chiếc mũ này được các chuyên gia đánh giá là nguyên trạng nhất trong các chiếc mũ quan nhà Nguyễn còn tồn tại bây giờ. Trước đó, Huế cũng từ chối tham gia đấu giá vì không đủ kinh phí.
Với mức giá khởi điểm là 600 Euro, con số lên tới 600.000 Euro giá cuối là ngoài dự liệu. Nhưng ngay từ đầu, Huế từ chối tham gia đấu giá khiến một bộ phận dư luận bức xúc. Song phải hiểu cho Huế, kinh phí tham gia các buổi đấu giá mà như hôm 28/10 vừa qua, bước giá nhảy “điên rồ”, từng phút từng giây, vị cán bộ văn hóa nào dám quyết khi giá “vượt khung”?
Trong lịch sử, đã có bảo tàng trong nước cũng từng mang tiền đi nước ngoài tham gia đấu giá giành cổ vật Việt về. Nhưng bất thành. Bất thành vì định giá của Nhà nước với định giá của thị trường, nhất là lĩnh vực cổ vật, hội họa vốn rất cảm tính. Bất thành vì cơ chế không cho phép những người đại diện đi đấu giá có quyền quyết vượt khung dù chỉ là một giá.
Và hơn cả, bất thành vì chúng ta không có chiến dịch hồi hương cổ vật một cách bài bản.
Chúng ta không chọn “điểm” các cổ vật quý của Việt Nam, “vừa miếng” về kinh phí để đấu giá. Chúng ta bị động mỗi khi có sự vụ như chiếc mũ nhà Nguyễn. Và, chúng ta cũng không có cả một chính sách đặc thù cho lĩnh vực vốn rất khó khăn này.
Thật may, cái chúng ta có là những doanh nhân yêu văn hóa với lòng tự tôn dân tộc. Chiếc mũ nhà Nguyễn có niên đại chỉ hơn 100 năm mà có mức giá tới nửa triệu Euro thì chắc chắn, không chỉ người đấu giá thắng mà cả nhiều người tham gia đấu giá bất thành là người Việt. Không có lòng tự tôn, tình cảm riêng với cổ vật, thì một chiếc mũ quan niên đại cỡ 100 năm không thể dồn lên giá ấy.
Và họ, những người hùng thầm lặng trong công việc hồi hương cổ vật, xứng đáng tôn vinh. Không chỉ bởi qua một sự vụ như này mà tôi, là một phóng viên trong lĩnh vực di sản, đã chứng kiến, theo dõi nhiều nhà sưu tập trong nước sẵn sàng bỏ tiền túi sang nước ngoài tham gia đấu giá hồi hương các sản phẩm văn hóa Việt. Họ làm đằng đẵng chứ không phải một hai lần, một hai sự vụ.
Tôi còn nhớ cách đây 7 năm, anh Nguyên Minh, một nhà sưu tầm tranh ở Hà Nội đã nhắn tin cho tôi lúc tối muộn: "Làm tin độc quyền đi em, anh đấu giá được bức tranh của Lê Phổ ở sàn Christie’s (Hồng Kông, Trung Quốc" rồi. Đi kèm với dòng tin nhắn là bức ảnh ông chụp cùng bức tranh trong cuốn catalog ở sàn đấu giá, vẻ mặt không giấu nổi sung sướng.
Ông Minh đã âm thầm hồi hương những bức tranh thế hệ vàng của mỹ thuật Việt Nam như: Lê Phổ, Vũ Cao Đàm, Mai Trung Thứ, Lê Thị Lựu... tại các sàn đấu giá to nhỏ của thế giới như Sotheby’s (Hồng Kông, Trung Quốc), Christie’s (Hồng Kông, Trung Quốc), Marsart Autioneer & Appraisers (Jerusalem), Bruck (Mỹ), Borobudur (Singapore). Cứ nghe thấy đâu bán tranh thuộc thế hệ thứ nhất của Trường Mỹ thuật Đông Dương là ông Minh đặt vé máy bay. Ông Minh đã mang về hàng trăm bức tranh như thế. Đáng nói, không phải lần nào ông Minh cũng đấu giá thành công. Nhiều lần lặn lội đi về người không, nhưng ông không chùn bước.
Ông Minh hay người đấu giá 5618 bí ẩn kia cùng hàng chục người trả giá rất cao cho chiếc mũ nhà Nguyễn bất thành đều là những người đổ tiền cho văn hóa một cách đáng trân trọng. Không chỉ mua, họ còn mất rất nhiều tiền thuê các chuyên gia bảo quản để gìn giữ bảo vật.
Trong quá khứ, UBND TP Hồ Chí Minh đã từng chi tới 100.000 đô la để mua bức tranh “Vườn xuân Trung Nam Bắc” của danh họa Nguyễn Gia Trí. Bức tranh sau đó đã được xếp vào Bảo vật quốc gia. Và sau đó, bức tranh đã bị phá hỏng từ 70 - 100% do nhân viên bảo tàng vệ sinh bằng nước rửa bát.
Nếu như việc mang về thành công “Vườn xuân Trung Nam Bắc” có thể coi là mẫu mực trong việc chọn tác phẩm kinh điển, quyết đấu tới cùng để mang về thì việc bảo quản sau đó là một bài học rất đau xót về quá trình hậu hồi hương. Tình cảnh ngán ngẩm đến nỗi, nhiều người trong lĩnh vực mỹ thuật tiếc rẻ, giá mà bức tranh đừng… hồi hương thì nó còn nguyên trạng.
Nói thế để thấy, hồi hương cổ vật là tốt. Có một lớp doanh nhân sẵn lòng chi tiền mang bảo vật Việt về cố hương là đáng trân trọng. Nhưng sau những phút hoan hỉ hồi hương, công tác bảo quản di sản là điều cần thực hiện nghiêm cẩn.
"Đường xa nghĩ nỗi sau này mà kinh" Đó là một câu thơ trong Truyện Kiều của cụ Nguyễn Du. Hai trăm năm sau ngày cụ Nguyễn viết câu thơ đó, thật không ... |
Những chiếc barie được gỡ bỏ và vùng xanh hiện ra Barie, gọi theo tiếng Việt thuần là những cái rào chắn đường. Hiểu theo ngôn ngữ thời dịch Covid-19 còn có nghĩa bóng là những ... |
Những chuyến hồi hương không về đến đích Chạy xe máy từ các tỉnh phía Nam về quê nhà Nghệ An tránh dịch nhưng không may xảy ra tai nạn khiến hai người ... |
Tin cùng chuyên mục
Cà phê tối - 14/05/2024 17:23
Lễ hội hoa bằng lăng, tại sao không?
Các con đường ở Hà Nội đang bừng sắc bởi màu tím của hoa bằng lăng. Thành phố dường như được khoác áo mới dịu dàng, thiết tha với những chùm bằng lăng giăng mắc mọi nẻo. Và, chúng ta hoàn toàn có quyền lạc quan về việc khai thác du lịch từ mùa đẹp nhất trong năm này của Thủ đô.
Cà phê tối - 12/05/2024 10:08
Chấn hưng văn hóa từ trái tim với làng nghề
Trong khi người ta tiếp tục đề xuất những đề án nhiều trăm nghìn tỉ để chấn hưng văn hóa quốc gia, có những nơi, người dân và các chuyên gia đã âm thầm nỗ lực để làm khai tỏ nét đẹp văn hóa làng nghề. Đáng nói, họ sẵn sàng bỏ tiền túi để “làng ta cùng làm du lịch văn hóa” và “làng ta làm điểm cho các làng nghề cả nước”.
Cà phê tối - 07/05/2024 10:56
Mọi ngả đường đều dẫn về Điện Biên Phủ
Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, bên cạnh lễ diễu binh, diễu hành và kỷ niệm, chúng ta còn chứng kiến sự bùng nổ của du lịch nhân sự kiện lịch sử.
Cà phê tối - 06/05/2024 18:12
Chẳng lẽ bất lực với giá vàng nhảy múa thách thức?
Bất chấp hàng loạt chỉ đạo của Chính phủ, can thiệp của Ngân hàng Nhà nước và nỗ lực của nhiều mệnh lệnh hành chính, chiều nay 6/5, giá vàng miếng SJC có lúc đã vượt trên 86 triệu đồng/lượng. Đây là mức cao nhất trong lịch sử và dường như nằm ngoài tầm kiểm soát của cơ quan quản lý!
Cà phê tối - 05/05/2024 14:09
Liều vaccine đề kháng tin giả
Vừa qua, thông tin AstraZeneca thừa nhận vaccine Covid-19 của hãng có thể gây đông máu trong một số trường hợp hiếm gặp gây hoang mang dư luận. Đáng nói, cách đưa tin của các trang mạng xã hội đã cắt xén thông tin khiến dư luận hiểu nhầm tạo những hệ lụy rất lớn.
Cà phê tối - 29/04/2024 11:34
Tăng trưởng thật và kỹ thuật số… ảo!
Trong Đại hội cổ đông cuối tuần qua, Chủ tịch VietinBank Trần Minh Bình cho hay ngân hàng của ông tăng trưởng 'thật', chứ không phải 'kỹ thuật"! Lời thẳng mất lòng nhưng sự thật đó từ lâu đã là tồn tại nhức nhối.
Kinh tế - Chính sách
Văn hóa - Xã hội
Mong ước đầu năm học
Tính cách của Nguyễn Thanh Long và số phận của ông Nguyễn Trường Sơn 1
Nghĩ về một ngày lễ lớn của lực lượng Công an Nhân dân
Oppenheimer và cách kể một câu chuyện lịch sử
300 ngàn thí sinh và lựa chọn không vào đại học
Môi trường - Sức khỏe
Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Vụ bắt cóc 20 giây
Tang thương Phố Núi
Bằng chứng F
Vụ sạt lở do… “nhân tai”
- Cô giáo Nguyễn Thị Thanh Huyền - Người giúp ước mơ đi xa…
- 5 lý do đề xuất Chính phủ tăng lương tối thiểu từ 1/7
- Vụ sạt lở có lao động chưa thành niên tử vong ở Hà Tĩnh: Từ góc nhìn pháp lý
- Bình Dương: "Gặp gỡ Hàn Quốc" - nơi gắn kết tình hữu nghị giữa hai quốc gia
- Cần sớm hoàn thiện mô hình tổ chức công đoàn cấp trên theo ngành nghề