Mùa lễ hội và văn hoá tâm linh
Cà phê tối

Mùa lễ hội và văn hoá tâm linh

PHẠM XUÂN DŨNG
Tác giả: PHẠM XUÂN DŨNG
Như chúng ta đã biết, mùa Xuân cũng là mùa lễ hội trải dài và kéo dài hàng tháng trời từ Bắc chí Nam. Nước ta còn được mệnh danh là quốc gia lễ hội trong khu vực. Vì vậy xác lập một thái độ ứng xử văn hóa tâm linh đã và đang là yêu cầu cấp thiết.
undefined
Tỉnh Nam Định quyết định tạm dừng lễ khai ấn đền Trần trong dịp Xuân Nhâm Dần 2022 vì Covid-19 - Ảnh minh hoạ: NAM TRẦN (Báo Tuổi trẻ)

Mặc dù hai năm nay đại dịch Covid-19 "giơ nanh vuốt" đe dọa nên Nhà nước đã có những chính sách khá kịp thời giảm thiểu đáng kể việc tổ chức các lễ hội truyền thống, tuy nhiên đây cũng là biện pháp tình thế. Khi dịch giã yên dần, cuộc sống bình thường trở lại thì các lễ hội sẽ như trước và văn hóa tâm linh vẫn là câu chuyện lâu dài không thể không nói đến.

Cũng trong những năm gần đây, mặt trái của các lễ hội cũng bộc lộ quá rõ. Đó là tình trạng buôn thần, bán thánh, cổ xúy cho mê tín dị đoan, phát sinh nhiều nghi lễ rườm rà, không đúng quy tắc tôn giáo, nạn cúng bái linh đình, cầu danh, cầu lợi phổ biến và thô thiển... tâm lý thực dụng lên ngôi, lan rộng đến những nơi được coi là linh thiêng, lẽ ra tránh xa những thói hư tật xấu phàm tục.

Cũng cần nói thẳng, trong số những người mê muội theo lễ hội không chỉ có bà con bình dân mà có nhiều người là trí thức hẳn hoi, chưa kể một số quan chức; rồi nạn tranh cướp ấn, cầu tài lộc theo lối chợ búa, dâng sao giải hạn tràn lan và không đúng lễ nghi... cũng đã làm biến dạng đời sống tâm linh. Đó quả thực là những vấn nạn cần phải nhìn nhận và phải sớm điều chỉnh.

Vậy hiểu thế nào là mới đúng văn hóa tâm linh? Điều này nói ra có thể tốn không ít giấy mực, nhưng nôm na có thể hiểu đó là thái độ biết ơn ông bà tổ tiên, biết ơn những người có công với làng, với nước, là hướng thiện làm việc lành, tránh việc dữ, là sống có ích với bản thân mình và với gia đình, cộng đồng...

Người có văn hóa tâm linh có thể không có trình độ học vấn cao, hiểu biết giáo lý và nghi lễ hạn chế nhưng vẫn đáng trân trọng vì họ sống thực lòng, không quá câu nệ hình thức. Và chỉ cần căn cứ hai điều: thành tâm và tiết kiệm là có thể nhận ra văn hóa tâm linh. Lòng thành có thể khó thấy hết nhưng tiết kiệm thì quá rõ ràng.

Một người cung kính thắp hương khấn nguyện với nghi lễ trang trọng và giản dị nói theo kiểu dân gian là "lễ bạc lòng thành" thì không thể là kẻ hối lộ thần thánh, không thể có tâm địa đổi chác ở chốn linh thiêng. Vì người thành tâm đến với đời sống tâm linh một cách nhẹ nhàng, không ồn ào, phô trương và thực dụng, họ tìm sự bằng an trong tâm hồn và không khí chan hòa là chính.

Ngày nay, nhiều người hay nói đến văn hóa giao thông mà chưa đề cập văn hóa tâm linh đúng mức. Nếu văn hóa giao thông làm giảm thiểu những tổn thương thân thể thì văn hóa tâm linh sẽ làm dịu đi những âu lo tinh thần, lấy lại thăng bằng cho nội tâm.

Việc xây dựng văn hóa tâm linh là câu chuyện lớn, tùy thuộc vào rất nhiều người, vào cộng đồng. Từ những nhà quản lý yêu và hiểu văn hóa cho đến các nhà khoa học chuyên ngành có uy tín, các trí thức và đại chúng. Đừng nghĩ văn hóa không làm ra tiền thì không nên quá quan tâm, tuy có khi nó không làm ra tiền nhưng nó dạy cho con người biết kiếm tiền và tiêu tiền đúng nghĩa.

Hãy nhìn sự lãng phí kinh khủng nhân lực, vật lực, thời gian trong các lễ hội sẽ không khỏi giật mình. Cải cách chính trị và kinh tế nếu không có văn hóa đồng hành sớm muộn cũng sẽ trở nên vô nghĩa.

Huế sẽ “cất cánh” bằng nội lực văn hóa Huế sẽ “cất cánh” bằng nội lực văn hóa

“Thừa Thiên Huế sẽ “cất cánh” bằng nội lực văn hóa”, ông Nguyễn Văn Phương, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế khẳng định với ...

Những ý kiến rất sâu sắc về văn hoá Những ý kiến rất sâu sắc về văn hoá

Có thể nói đã lâu lắm lắm rồi, tôi mới lại có cảm giác hứng thú và khâm phục khi nghe một bài phát biểu ...

Niềm tin tâm linh Niềm tin tâm linh

Việc lãnh đạo Hà Nội giao các bên liên quan xác minh làm rõ thông tin hoạt động có tính chất dị đoan với nhiều ...

Kinh tế - Chính sách

Cổ phiếu VFS sau ngày đầu hứng khởi

Sau phiên đầu tràn đầy hứng khởi trên sàn Nasdaq, cổ phiếu VinFast (VFS) quay đầu giảm gần 19% trong ngày 16/8, giá trị công ty xuống dưới 70 tỷ đô so với 85 tỷ của ngày đầu tiên. Chuyện trên bình thường và chẳng có gì lạ trên thị trường chứng khoán quốc tế nhưng phần nào giúp chúng ta hiểu rằng sân chơi ấy không dễ chịu như nhiều người tưởng trong lúc phấn khích.
Mỹ Anh

Giữ quận Hoàn Kiếm và tinh thần của Hà Nội

Bí thư Hà Nội Đinh Tiến Dũng vừa chia sẻ quan điểm về việc sắp xếp các đơn vị hành chính. Theo đó, tinh thần của thành phố sẽ “giữ ổn định” quận Hoàn Kiếm
Hà Phan

Không thừa thế xông lên để “gậy ông đập lưng ông”

Giá gạo thế giới tăng, không ít doanh nghiệp đã “thừa thắng xông lên” đẩy nhanh xuất khẩu. Bộ trưởng Bộ Công thương khuyến cáo coi chừng “gậy ông đâp lưng ông”!
Quốc Thắng

Ba con số thiếu chủ ngữ

Giữa lúc đang thiếu giáo viên trầm trọng thì nhiều cử nhân sư phạm diện cử tuyển vẫn chưa được bố trí việc làm, hàng trăm sinh viên tốt nghiệp ngành sư phạm vẫn thất nghiệp và hàng nghìn giáo viên rời khỏi ngành.
Hà Phan

Khi công nhân “bàn luận” với Chủ tịch Quốc hội

Đời công nhân cạo mủ chúng em vất vả lắm! Dậy từ nửa đêm, lúc 1-2 giờ sáng, có khi sớm hơn. Cái mủ cao su lạ lắm, trời càng lạnh, càng có sương thì mủ càng ra nhiều. Cho nên người mình lạnh cỡ nào thì mình càng mừng cỡ đó. Sản phẩm nhiều thì được nhiều tiền công anh ạ! Nếu được phát biểu trước bác Huệ, em sẽ nói về đời công nhân cạo mủ cao su. Công việc cực nhọc nhưng lương thấp quá!

Văn hóa - Xã hội

Mỹ Anh

Mong ước đầu năm học

Một năm học mới bắt đầu với nhiều niềm tin kỳ vọng cùng bộn bề vấn đề đối với thầy cô, học sinh, phụ huynh và những người làm giáo dục.
Hà Phan

Tính cách của Nguyễn Thanh Long và số phận của ông Nguyễn Trường Sơn 1

Giữa tháng 9/2021, khi TP.HCM đã qua đỉnh dịch và chuẩn bị “mở cửa” thì bà con lại nháo nhác khi Nguyễn Thanh Long - Bộ trưởng Y tế lúc đó - người sắp ra tòa
An Vinh

Nghĩ về một ngày lễ lớn của lực lượng Công an Nhân dân

Hôm nay, 19/8/2023, kỷ niệm 78 năm Ngày truyền thống của lực lượng Công an Nhân dân Việt Nam. Trước hết, tôi xin trân trọng gửi tới toàn thể cán bộ, chiến sĩ đang và đã từng công tác trong lực lượng những lời chúc mừng chân thành, tốt đẹp nhất từ đáy lòng mình.
Mỹ Anh

Oppenheimer và cách kể một câu chuyện lịch sử

Bộ phim Oppenheimer thuộc thể loại tiểu sử, kể câu chuyện về một nhân vật lịch sử với những biến động của lịch sử nước Mỹ và thế giới.
Hà Phan

300 ngàn thí sinh và lựa chọn không vào đại học

Vừa tốt nghiệp THPT, Trung Hiếu tại Thái Bình lập tức nộp hồ sơ vào trường nghề công nghệ ô tô, bỏ xét tuyển đại học.

Môi trường - Sức khỏe

Quốc Thắng

Ai đã đặt tên cho dòng sông?

Tin dồn dập về dòng Mekong sạt lở mấy ngày qua khiến cho bất cứ ai quan tâm đến môi trường đều cảm thấy lo ngại. Lo ngại vì nguyên nhân được phân tích
Mỹ Anh

Vụ bắt cóc 20 giây

Một vụ bắt cóc trẻ em diễn ra giữa ban ngày, tại khu đô thị Việt Hưng (Hà Nội) vừa diễn ra hôm qua. Sáng nay, con tin đã được giải cứu an toàn, nghi phạm đã bị lực lượng cảnh sát bắt. Tuy nhiên, các clip ghi lại tình tiết gây án khiến người xem không khỏi lạnh gáy.
Mỹ Anh

Tang thương Phố Núi

Tai nạn thảm khốc đã gây chấn động với giới bóng đá và tạo nên một không khí tang thương Phố Núi - khi những nạn nhân vắn số đều là gương mặt thân quen của làng bóng đá.
Quốc Thắng

Bằng chứng F

Trên khắp đất nước Việt Nam này, có biết bao nhiêu mảnh đất, bao nhiêu con người mang nỗi đau chất độc màu da cam. Nhưng bằng chứng về mối liên hệ vẫn là thứ đi
Mỹ Anh

Vụ sạt lở do… “nhân tai”

Trong khi câu chuyện về vụ sạt lở ở vườn sầu riêng tại Lâm Đồng vẫn còn nóng hổi, một vụ sạt nhỏ, với dòng nước nhấn chìm hàng loạt xế sang đã xảy ra ở Sóc Sơn (Hà Nội). Sau vụ việc, hình ảnh trên các mặt báo được chụp tại địa bàn mới thấy, hàng loạt homestay mọc lên như nấm, ngay giữa rừng phòng hộ.

Tin mới

Đằng sau khoảnh khắc cõng bạn lên nhận bằng

Đằng sau khoảnh khắc cõng bạn lên nhận bằng

Ngày 10/5, tại lễ tốt nghiệp Đại học Bách khoa Hà Nội, hình ảnh một nam sinh cõng bạn lên sân khấu nhận bằng đã khiến cả hội trường xúc động. Đó là Nguyễn Tất Minh - tân cử nhân ngành Khoa học máy tính được người bạn thân Ngô Văn Hiếu cõng lên nhận bằng.
“Áp KPI” cho công chức

“Áp KPI” cho công chức

Bộ Nội vụ chia sẻ, Bộ sẽ áp dụng công nghệ phân tích để áp KPI (Key Performance Indicator - chỉ số hiệu quả công việc) với công chức, viên chức. KPI không mới với nhân sự trong lĩnh vực tư nhân, song với cán bộ nhà nước, hình thức “áp KPI” được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều thay đổi tích cực.
Lòng se điếu và “cuộc thanh tra” của người tiêu dùng

Lòng se điếu và “cuộc thanh tra” của người tiêu dùng

Sau hàng loạt vụ việc hàng giả được lực lượng chức năng phanh phui, lần này, món khoái khẩu của nhiều người- lòng se điếu- đang bị cho là giả, và nghi vấn có can thiệp hóa chất. Thú vị, đây là lần hiếm hoi, người tiêu dùng tự đặt vấn đề với nguồn gốc thực phẩm với món đặc sản đã có từ rất lâu.

Tin tức khác

“Học gần nhà” và tư duy quản lý

“Học gần nhà” và tư duy quản lý

Hà Nội vừa công bố dự kiến sẽ ưu tiên cho các em học sinh được học gần nhà thay vì phân tuyến cứng nhắc như hiện tại. Một quyết định tưởng chừng nhỏ nhưng tác động tới hàng trăm ngàn học sinh theo hướng tích cực. Hơn cả, nó là chỉ dấu thay đổi tư duy quản lý của chính quyền Thành phố.
Cô giáo bị đánh, những đứa trẻ bị “hành hung”

Cô giáo bị đánh, những đứa trẻ bị “hành hung”

Sự việc đặc biệt nghiêm trọng xảy ra ở điểm trường Bắc Thắng (Nghệ An) khi cô giáo đã bị phụ huynh đánh vào mặt, túm tóc lôi ra giữa trời mưa. Đáng nói, sự việc diễn ra trước sự chứng kiến của các em học sinh.
“Niềm vui phút giây như đang long lanh”

“Niềm vui phút giây như đang long lanh”

Tôi sinh ngày 30/4, mười lăm năm sau ngày đất nước hoàn toàn thống nhất. Ngoài việc sinh nhật được nghỉ lễ, thế hệ sinh ra và lớn lên trong hòa bình như chúng tôi ít khi nghĩ về ngày 30/4 một cách sâu sắc mà ngoài những gì sách sử dạy.
Ôm bụng chịu đau, tiếp tục cấp cứu

Ôm bụng chịu đau, tiếp tục cấp cứu

Clip bác sĩ cấp cứu bệnh nhân trong tiếng la ó, miệt thị và cả cú đạp của người nhà bệnh nhân đang gây sốt trên truyền thông. Đáng nói, đây không phải là trường hợp cá biệt mà người nhà bệnh nhân trong cơn hoảng loạn đã tấn công bác sĩ và trực tiếp giảm cơ hội sống của bệnh nhân.
“Concert Quốc gia” và rung động thiêng liêng

“Concert Quốc gia” và rung động thiêng liêng

Không khí TP Hồ Chí Minh lúc này như một lễ hội. Người dân Thành phố cùng du khách khắp nơi tràn xuống phố xem sơ duyệt lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng Miền Nam- Thống nhất Đất nước tối qua. Trên mạng, giới trẻ ví von lễ diễu binh diễu hành là “concert Quốc gia”- nơi mà họ không muốn bỏ lỡ bất cứ khoảnh khắc nào.
Cướp ngân hàng, chơi “tài- xỉu”

Cướp ngân hàng, chơi “tài- xỉu”

Tên cướp táo tợn cướp ngân hàng giữa ban ngày với một con dao và một chai xăng. Như mọi vụ cướp ngân hàng khác, hắn bị bắt sau chưa đầy 48 giờ. Đáng nói, theo thông tin mới nhất, hắn cướp vì thua cờ bạc, và việc đầu tiên khi có tiền từ vụ cướp, hắn tiếp tục “nướng” vào đỏ đen.
Xem thêm