Từ trải nghiệm của cá nhân tôi, chuyện này không phải là mới. Cách đây 10 năm, mỗi lần sát Tết, mẹ tôi đưa tôi tiền để mua ba suất quà Tết đem biếu giúp mẹ. Đầu tiên là biếu bên thông gia, sau là hai bác bên ngoại. Cũng với tâm lý dễ dãi, tôi sà vào một hàng bất kỳ trên đường, chọn những hộp đẹp (gói theo kiểu vuông vắn vì tôi đi xe máy, không tiện hộp cồng kềnh), phù hợp với ngân sách, rồi đem đi tặng.
Tôi làm việc này như thói quen tới vài năm gần đây, tôi bắt đầu nhận ra nhiều thứ sai sai. Mỗi khi tôi đến biếu quà, bác tôi thường “đáp lễ” bằng mấy chai rượu trên ban thờ tặng tôi về uống. Tôi chẳng mấy khi uống mà thường để tạm vào tủ rượu để có việc thì mở ra. Mấy năm trước, tôi có mở một chai vang.
Hình thức vô cùng sang trọng, nhiều chữ Pháp, nhưng xem kỹ lại thì sản xuất ở đâu đó Hoài Đức (Hà Nội). Tôi cẩn thận mở ra rót vào ly. Toàn bộ thứ được coi là rượu đã lên váng. Có phần bất ngờ và cho rằng lỗi cá biệt, tôi mở cả dăm chai vang khác bác tôi đưa, tất cả đều hình thức như rượu ngoại còn nội dung thì không thể uống được.
Giật mình, tôi hỏi lại mẹ vợ tôi về các phần quà mọi năm tôi mua biếu. Mẹ vợ tôi mới thành thật, cơ bản không dùng được, từ bánh mứt tới rượu. Nhưng cũng bao nhiêu người nhận quà, mẹ vợ tôi không tiện nói. Đó chính là kẽ hở để những kẻ bán hàng nhắm vào. Và cứ thế, năm này qua năm khác, tôi cũng như rất nhiều người tiêu dùng dễ dãi mua những gói quà đẹp đẽ mà chất lượng kém biếu tặng những người yêu thương.
Nói thẳng là lỗi ban đầu thuộc về chúng tôi, những người cả tin và chỉ mua biếu như một nhiệm vụ cho xong. Còn việc làm ăn xảo trá, lừa dối người tiêu dùng của những người bán hàng thì không có gì để bàn. Họ đã tận dụng sự tất bật ngày Tết cùng cả sự cả tin, dễ dãi của người tiêu dùng để bán những món hàng “dởm” năm này qua năm khác.
Và xét cho cùng, người tiêu dùng có trách nhiệm với hành vi mua sắm của mình với sự đánh giá từ họ hàng, người yêu thương. Song những kẻ gian thương không thể tự do tự tại kiếm lời bằng sự gian dối mà không phải chịu bất cứ trách nhiệm nào từ danh dự tới luật pháp.
Trào lưu “xé túi mù” quà Tết ngày hóa vàng gây nhiều bất ngờ nhưng không nên để đó chỉ là những bất ngờ… cho vui. Nó phải được chuyển hóa thành những hành động của các lực lượng chức năng. Những kẻ lừa dối người tiêu dùng cần bị xử lý. Thói làm ăn gian dối cũng cần phải “hóa vàng” thành tro.
Trong khi chờ đợi điều đó, người tiêu dùng cũng cần tự bảo vệ mình. Chúng ta cần chú ý hơn vào những phần quà. Tốt nhất, chúng ta nên tự tuyển lựa từng phần quà là những sản phẩm có thương hiệu, nhãn mác, rồi thuê gói hoặc đơn giản là mua thêm một chiếc túi giấy đẹp. Tôi đã làm điều này vài năm gần đây. Có mất thêm chút thời gian, hộp quà bớt đẹp hơn nhưng tự tin hơn, chân thật hơn.
Và hơn cả là thái độ với vấn đề. Những gói quà biếu Tết, những món đồ đặt lên bàn thờ nên được dành thời gian và sự nghiêm túc. Các cụ “ở trên” hay họ hàng sẽ không trách chúng ta về sự lơ là. Nhưng, thái độ làm việc chấp chới cho xong cho có như vậy sẽ không tốt cho bản thân chúng ta trong cuộc sống.
MỸ ANH
| Nếu đồng tình với góc nhận định trong bài viết “Hóa vàng” những gian dối, bạn có thể mời tác giả Mỹ Anh một “ly cà phê” thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR “Buy me a coffee” Hoặc bạn cũng có thể tặng “ly cà phê” cho tác giả Mỹ Anh bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội. Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: “Tặng cà phê cho tác giả Mỹ Anh”. Đọc cà phê tối, tặng “cà phê” là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một “ly cà phê”. Mỗi “ly cà phê” trị giá 23.000 đồng (1 USD). |
