Giải pháp thu hút người lao động tham gia tổ chức Công đoàn Việt Nam

Tọa đàm với cán bộ công đoàn tỉnh Hà Nam về giải pháp thu hút người lao động tham gia tổ chức Công đoàn.

Vậy, làm thế nào để thuyết phục NLĐ tham gia vào tổ chức Công đoàn Việt Nam (CĐVN)? Bài viết dưới đây là kết quả khảo sát từ đề tài “Giải pháp thu hút NLĐ tham gia tổ chức CĐVN trong điều kiện Việt Nam thực hiện CPTPP, EVFTA” năm 2020, bước đầu có câu trả lời cho vấn đề trên.

Nhu cầu, mong muốn của NLĐ và cán bộ công đoàn (CBCĐ)

Ý kiến NLĐ tham gia khảo sát cho rằng, các giải pháp cần tập trung vào việc công đoàn mang lại những lợi thiết thực cho NLĐ và giải quyết những vấn đề liên quan đến quan hệ lao động chiếm tỷ lệ cao nhất, gần tương đương nhau (80% và 79,4% cho rằng cần thiết và rất cần thiết); tiếp theo là nhóm giải pháp tranh thủ sự lãnh đạo của Đảng, sự ủng hộ của chính quyền; thay đổi phương thức chỉ đạo từ hành chính sang trực tiếp và thường xuyên hỗ trợ, giúp đỡ tạo điều kiện giải quyết các vấn đề khó khăn, vướng mắc; hoàn thiện quy trình vận động thu hút NLĐ vào tổ chức Công đoàn; và cuối cùng là nhóm giải pháp còn lại nhưng chênh lệch không đáng kể.

Kết quả khảo sát đối với CBCĐ cho thấy, các ý kiến tập trung vào nội dung giải pháp thay đổi phương thức chỉ đạo từ hành chính sang trực tiếp và thường xuyên hỗ trợ, giúp đỡ tạo điều kiện giải quyết các vấn đề khó khăn, vướng mắc (92,1% ý kiến cho rằng quan trọng và rất quan trọng). Hoàn thiện quy trình vận động, thu hút NLĐ vào tổ chức Công đoàn và đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBCĐ (90% ý kiến cho rằng quan trọng và rất quan trọng).

Tổ chức các phong trào thi đua thiết thực mang lại lợi ích cho NLĐ (89,1% ý kiến cho rằng quan trọng và rất quan trọng) và các nội dung giải pháp còn lại có 84-85% ý kiến cho rằng là quan trọng và rất quan trọng.

Như vậy, ý kiến từ CBCĐ cho thấy, các giải pháp cần phải thay đổi phương thức từ chỉ đạo hành chính sang trực tiếp hướng dẫn, hỗ trợ, giải quyết trực tiếp khó khăn vướng mắc của NLĐ, có nghĩa, CBCĐ cần làm việc một cách chuyên nghiệp với vị thế và vai trò được khẳng định. Muốn như vậy, rất cần thay đổi nhiều nội dung có liên quan, đặc biệt là cần đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBCĐ để tăng trình độ và kỹ năng cho họ. Ý kiến tập trung vào giải pháp tổ chức phong trào thi đua thiết thực mang lại lợi ích cho NLĐ của CBCĐ tương đương với tỷ lệ của NLĐ, đồng thời phù hợp với nhu cầu, mong muốn của NLĐ chưa tham gia vào tổ chức CĐVN.

Đoàn cán bộ Trường Đại học Công đoàn điều tra khảo sát công nhân lao động tại TP. Hồ Chí Minh về giải pháp thu hút người lao động tham gia tổ chức Công đoàn.

Đổi mới công tác tuyên truyền, vận động NLĐ

Xuất phát từ kết quả khảo sát trên, để NLĐ tham gia vào tổ chức Công đoàn, cần tập trung vào những giải pháp đột phá để đáp ứng được nhu cầu và mong muốn của họ. Có như vậy, tổ chức Công đoàn mới “thu hút” và “giữ chân” NLĐ tham gia vào tổ chức của mình lâu dài và bền vững. Cụ thể:

Đổi mới nội dung tuyên truyền

Nội dung tuyên truyền cần được đổi mới linh hoạt theo hướng tập trung vào những vấn đề NLĐ quan tâm; nên ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ, phù hợp với đặc điểm tình hình của từng loại đối tượng NLĐ, chứa đựng nhiều mối quan tâm của NLĐ như: tiền lương, các khoản phụ cấp, các chế độ phúc lợi.. đã được đảm bảo chưa? Các quyền cơ bản của NLĐ có được doanh nghiệp thực hiện đúng quy định của pháp luật không?…

Công tác tuyên tuyền phải làm nổi bật rõ vị trí và vai trò của CĐVN để NLĐ thấy được những ý nghĩa và lợi ích thiết thực khi tham gia vào tổ chức CĐVN, cần có sự phân định rõ ràng để đoàn viên thấy sự khác biệt với NLĐ chưa là đoàn viên công đoàn khi gia nhập tổ chức. Tuyên truyền để NLĐ biết, hiểu và tự nguyện gia nhập công đoàn là hết sức quan trọng.

Đa dạng các hình thức, phương thức tuyên truyền

Hình thức tuyên truyền cũng cần phải được đa dạng hóa để phù hợp với điều kiện thực tế ở từng doanh nghiệp như tổ chức các cuộc gặp mặt chính thức ở nơi làm việc, hoặc các cuộc gặp gỡ không chính thức ở ngoài nơi làm việc. Tài liệu tuyên truyền cũng cần được đổi mới theo hướng đa dạng, sinh động như xây dựng phim ngắn hoặc video, clip sinh động, tờ gấp chứa đựng những thông tin NLĐ đang quan tâm… để thu hút NLĐ.

Khẩu hiệu tuyên truyền phải nêu được bản chất của tổ chức CĐVN, ví dụ “CĐVN vì lợi ích NLĐ”, “Ở đâu có NLĐ, ở đó có CĐVN”, “CĐVN luôn lắng nghe, chia sẻ cùng NLĐ”, “CĐVN đồng hành cùng NLĐ” “Vì quyền lợi của bạn hãy gia nhập tổ chức CĐVN”…

Để thu hút đông đảo người lao động tham gia tổ chức Công đoàn Việt Nam trong điều kiện Việt Nam thực hiện CPTPP, EVFTA, cần thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ. Trong ảnh: Công nhân sản xuất linh kiện điện tử Công ty TNHH Poyun Việt Nam (Hải Dương).

Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, đáp ứng nhu cầu của NLĐ

Nghị quyết số 02-NQ/TW, ngày 12/06/2021 của Bộ chính trị về “Đổi mới tổ chức và hoạt động của CĐVN trong tình hình mới” nêu rõ: “Công đoàn các cấp căn cứ nhu cầu, nguyện vọng chính đáng và việc đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của đoàn viên, NLĐ để xác định nội dung và mục tiêu hoạt động; xây dựng niềm tin, tạo sự gắn kết giữa NLĐ với tổ chức Công đoàn để CĐVN thực sự là tổ chức của NLĐ, do NLĐ và vì NLĐ”.

Khi Việt Nam thực hiện cam kết của các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, thách thức lớn đặt ra là CĐVN phải cạnh tranh, thu hút đoàn viên công đoàn với tổ chức của NLĐ được thành lập ở doanh nghiệp. Để làm tốt hơn nữa công tác này, tổ chức Công đoàn cần đổi mới nội dung, phương thức hoạt động công đoàn để thu hút (giữ chân), đáp ứng nhu cầu của NLĐ, làm cho NLĐ tin yêu, gắn bó lâu dài với tổ chức CĐVN.

Giải pháp về đổi mới nội dung hoạt động công đoàn

CĐVN phải nâng cao hiệu quả công tác đại diện chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên và NLĐ. Theo đó, cần nâng cao hiệu quả Công đoàn tham gia xây dựng sửa đổi, bổ sung hoàn thiện các nội qui, qui chế của doanh nghiệp liên quan đến quyền và lợi ích NLĐ và hoạt động tư vấn pháp luật.

CĐCS tích cực tham gia bảo đảm việc làm và cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho NLĐ. Nâng cao năng lực CBCĐ trong việc đại diện thương lượng, ký kết TƯLĐTT; tham gia tích cực trong công tác ATVSLĐ và đổi mới hoạt động chăm lo lợi ích thiết thực cho đoàn viên, NLĐ.

Lãnh đạo Liên đoàn Lao động huyện Phúc Thọ (TP. Hà Nội) trao Quyết định kết nạp đoàn viên và thành lập CĐCS Công ty Cổ phần Thương mại và Dệt May Hà Nội.

Giải pháp về đổi mới phương thức hoạt động công đoàn

Đổi mới theo hướng CĐCS gắn bó và chia sẻ với đoàn viên, NLĐ phát huy dân chủ, hướng mạnh về đoàn viên. Tăng cường nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, nhu cầu của đoàn viên và NLĐ để kịp thời giải quyết nhằm hạn chế tranh chấp lao động và ngưng việc tập thể xảy ra.

Xây dựng cơ chế trao đổi thông tin hai chiều giữa BCH CĐCS với đoàn viên, NLĐ thông qua việc củng cố tổ chức, nâng cao hiệu quả hoạt động từ tổ công đoàn trở lên.

Xây dựng cơ chế đối thoại thường xuyên giữa BCH CĐCS với người sử dụng lao động để kịp thời giải quyết các vấn đề có liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của NLĐ. Tại CĐCS, chương trình, qui chế phối hợp có nội dung người sử dụng lao động tôn trọng, tạo điều kiện để tổ chức Công đoàn hoạt động theo qui định của pháp luật.

CĐCS tích cực tham gia xây dựng qui chế, qui định, nội qui cơ quan, doanh nghiệp liên quan đến quyền lợi của NLĐ, tham gia thương lượng ký kết và giám sát thực hiện TƯLĐTT tại doanh nghiệp đảm bảo quyền và lợi ích của NLĐ. Thúc đẩy đoàn viên và tập thể NLĐ chủ động tích cực tham gia vào quá trình xây dựng, thương lượng và ký kết TƯLĐTT tại nơi làm việc.

Giảm bớt những hoạt động ở CĐCS ít liên quan đến quyền và nghĩa vụ của NLĐ, chỉ tập trung đến những hoạt động liên quan đến QHLĐ.

Xây dựng cơ chế để CBCĐ cơ sở phát huy tính chủ động, sáng tạo, gắn với trách nhiệm trong lựa chọn những nhiệm vụ cần thiết để xây dựng chương trình, kế hoạch công tác đáp ứng yêu cầu CĐCS. Đổi mới cách thức xây dựng chương trình, kế hoạch công tác của công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở từ thụ động theo chỉ đạo của công đoàn cấp trên, sang chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch công tác, căn cứ vào yêu cầu của CĐCS; có giải pháp cụ thể để cùng với CĐCS giải quyết các vấn đề do CĐCS yêu cầu.

Như vậy, để thu hút đông đảo NLĐ tham gia tổ chức CĐVN trong điều kiện Việt Nam thực hiện CPTPP, EVFTA, cần thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ từ nâng cao nhận thức của các cấp chính quyền, các cấp công đoàn và NLĐ về vị trí, vai trò của tổ chức Công đoàn; giải pháp về nguồn lực đủ mạnh; giải pháp về đào tạo, bồi dưỡng CBCĐ đến giải pháp tranh thủ sự lãnh đạo của Đảng…

Đặc biệt, cần quan tâm đến 2 giải pháp trọng tâm là đổi mới công tác tuyên truyền, vận động NLĐ vào tổ chức CĐVN và đổi mới nội dung, phương thức hoạt động công đoàn trong tình hình mới nhằm thu hút, “giữ chân” NLĐ.

Bên cạnh đó, cần quan tâm nâng cao chất lượng của các tổ chức Công đoàn, bảo đảm đó là công đoàn thực sự do NLĐ tự nguyện lập nên, do những NLĐ làm chủ và hoạt động theo mục tiêu tối thượng là bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của NLĐ trong quan hệ với giới chủ. Đây phải là giải pháp căn bản trên sân chơi “cạnh tranh” với các tổ chức đại diện cho NLĐ khác.

Phối hợp tuyên truyền biển, đảo và xây dựng tổ chức Công đoàn vững mạnh Chương trình phối hợp giai đoạn 2021 - 2026 giữa Tổng LĐLĐ Việt Nam và Bộ Tư lệnh Quân chủng Hải quân nhấn mạnh nội ...

Một số vấn đề then chốt để xây chắc nền móng tổ chức Công đoàn Việt Nam Tại 03 kỳ liên tiếp các tháng 7, 8, 9, Tạp chí Lao động và Công đoàn đã đăng tải từng phần bài viết quan ...

Công đoàn Việt Nam trong bối cảnh Việt Nam phê chuẩn gia nhập Công ước 98 Ngày 14/6/2019, tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV đã thông qua Nghị quyết “Gia nhập Công ước số 98 của Tổ chức ...