Thứ bảy 11/05/2024 19:56

An toàn lao động trong sử dụng, vận hành xe nâng hàng dùng động cơ

An toàn, vệ sinh lao động - ThS-KH. Trần Xuân Hiển –Trung tâm Quốc gia về ATVSLĐ, Cục An toàn lao động, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội

Hiện nay, trong các lĩnh vực sản xuất công nghiệp của Việt Nam đang sử dụng rất nhiều các loại xe nâng hàng với nhiều chủng loại đang dạng khác nhau. Xe nâng hàng là một loại thiết bị dùng để bốc (xếp), dỡ hàng hóa, vật liệu… ở dạng khối hay dạng rời và dỡ hàng từ các phương tiện vận chuyển, chuyển và đặt hàng trong phạm vi làm việc nhất định.
An toàn lao động trong sử dụng, vận hành xe nâng hàng dùng động cơ
Xe nâng hàng dẫn động bằng động cơ đốt trong và dẫn động bằng ắc-quy

Phân loại xe nâng hàng theo nguồn dẫn động có 02 loại như sau:

Loại nguồn động lực dẫn động là động cơ đốt trong (động cơ xăng hay động cơ diesel): Loại xe nâng này với ưu điểm là có thể nâng được tải trọng lớn, phạm vi sử dụng cơ động cao. Nhưng nó cũng có nhược điểm là gây nên tiếng ồn, mức khí thải ra môi trường lớn trong quá trình sử dụng, chi phí cho tiêu hao nhiên liệu và bảo dưỡng sửa chữa lớn. Do vậy, loại xe nâng này thường được sử dụng trong các nhà máy có quy mô sản xuất lớn, phạm vi mặt bằng rộng.

Loại nguồn động lực dẫn động bằng ắc-quy: Loại xe nâng này có ưu điểm là không gây tiếng ồn và mức khí thải, có thể làm việc tại các vị trí nhỏ hẹp trong nhà xưởng… nhưng nhược điểm của nó là tải trọng nâng trung bình và phải sạc hoặc thay ắc-quy theo tần suất sử dụng. Do vậy, loại xe nâng này thường được sử dụng trong các nhà máy có quy mô sản xuất vừa và nhỏ như lắp ráp các loại linh kiện…

Phân loại xe nâng hàng theo công dụng có các loại xe nâng hàng dùng động cơ và xe nâng hàng đẩy tay.

Xe nâng hàng đẩy tay là loại thiết bị đơn giản nhưng tính hiệu quả lại rất cao, loại thiết bị này được sử dụng rộng rãi trong các doanh nghiệp nhỏ như sản xuất may mặc, lắp ráp linh kiện điện tử…

Trong thực tế, các vụ tại nạn liên quan đến xe nâng hàng đã xảy ra rất nhiều và có tính nghiêm trọng cao như: Các tai nạn gây cán kẹp chết người trong nhà kho - xưởng, gây đổ các loại hàng hóa, vật tư có giá trị kinh tế cao...

An toàn lao động trong sử dụng, vận hành xe nâng hàng dùng động cơ

Các nguyên nhân chính gây tai nạn lao động khi vận hành xe nâng hàng

Do vậy, trong quá trình sử dụng và vận hành thì doanh nghiệp và người lao động trực tiếp vận hành phải tuân thủ một số yêu cầu về an toàn cơ bản như sau:

1. Yêu cầu an toàn đối với xe nâng hàng:

- Yêu cầu về đăng ký sử dụng: Tất cả các loại xe nâng hàng với tải trọng từ 1.000kg trở lên bắt buộc phải thực hiện việc đăng ký kiểm định theo quy định tại Thông tư số 53/2016/TT-BLĐTBXH ngày 28 tháng 12 năm 2016 của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội về ban hành danh mục các loại máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động mới được phép đưa vào sử dụng, vận hành.

- Yêu cầu về quản lý sử dụng: Doanh nghiệp sử dụng các loại xe nâng hàng với tải trọng nâng từ 1.000kg trở lên bắt buộc phải tuân thủ về quản lý sử dụng theo QCVN 25: 2015/BLĐTBXH của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội banh hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn lao động đối với xe nâng hàng sử dụng động cơ có tải trọng từ 1.000kg trở lên. Ngoài ra, tùy theo các điều kiện cụ thể của từng doanh nghiệp mà ban hành các quy định về quản lý sử dụng xe nâng hàng nhằm đảm bảo các yêu cầu về an toàn do nhà nước quy định.

2. Yêu cầu an toàn đối với người vận hành:

- Yêu cầu chung: Công nhân vận hành xe nâng hàng phải đủ các điều kiện sau:

+ Đủ độ tuổi lao động theo quy định của Bộ Luật Lao động.

+ Có sức khỏe tốt và được công nhận bởi cơ quan y tế có thẩm quyền cấp.

+ Phải được huấn luyện về an toàn lao động và có Thẻ an toàn lao động mới được phép vận hành xe nâng hàng.

+ Công nhân vận hành xe nâng hàng phải nắm chắc đặc tính kỹ thuật, tính năng tác dụng của các bộ phận cơ cấu của thiết bị, đồng thời nắm vững các yêu cầu về an toàn trong quá trình sử dụng thiết bị.

+ Phải tuyệt đối tuân thủ các nội quy an toàn lao động của đơn vị (doanh nghiệp) đã ban hành tại các vị trí làm việc.

An toàn lao động trong sử dụng, vận hành xe nâng hàng dùng động cơ

Xe nâng hàng cần được kiểm tra kỹ lưỡng trước khi đưa vào vận hành. Ảnh minh họa

- Yêu cầu an toàn trước khi vận hành:

+ Sử dụng trang bị phương tiện bảo vệ cá nhân đầy đủ, đúng chủng loại: Quần áo, giầy, mũ, găng tay… Chỉnh đốn quần áo lao động gọn gàng, không để quần áo xộc xệch, cổ tay áo gài lại vuốt gọn tóc vào trong mũ.

+ Người vận hành phải biết rõ nhiệm vụ công tác, đặc điểm của tải trọng, sau đó phải lập các phương án đảm bảo an toàn về các phương pháp xếp, dỡ tải (nhất là loại tải trọng mới, độc hại và dễ sinh cháy nổ). Sau đó lựa chọn và kiểm tra các loại dụng cụ phục vụ công việc cần thiết để đáp ứng cho công việc.

+ Xem xét, kiểm tra toàn bộ tình trạng kỹ thuật của thiết bị, kiểm tra các chi tiết và các cụm chi tiết cơ bản: Còi, tín hiệu cảnh báo an toàn, phanh, gương chiếu hậu…

+ Kiểm tra, xác định vị trí nâng - hạ tải và đường đi di chuyển từ lúc nâng tải tới nơi hạ tải…

+ Kiểm tra ánh sáng nơi làm việc.

+ Kiểm tra, xác định chính xác trọng lượng của tải trọng nâng để đưa ra phương án làm việc an toàn.

- Yêu cầu an toàn trong khi vận hành:

+ Trong lúc làm việc cần tập trung tư tưởng làm tròn trách nhiệm của mình, phải tuyệt đối tuân thủ theo các phương án làm việc an toàn đã đề ra.

+ Trước khi nâng, hạ, di chuyển tải trọng phải dùng tín hiệu đã quy định báo cho người làm việc xung quanh biết.

+ Tuyệt đối không được phép nâng quá tải trọng cho phép của xe nâng hàng.

+ Khi nâng vật nâng với tải trọng xấp xỉ tải trọng nâng cho phép, phải nâng thử tải lên độ cao khoảng từ 100mm → 200mm so với mặt sàn làm việc để xem các chi tiết như: Phanh, càng nâng, khung nâng… có vấn đề gì hay không? Nếu tốt thì mới được tiếp tục thực hiện việc nâng và di chuyển tải.

+ Luôn quan sát về hướng xe chạy, không sử dụng gương chiếu hậu khi lùi xe (gương chiếu hậu sử dụng cho người vận hành quan sát phía sau khi xe tiến).

+ Tuyệt đối không được phép chở người trên cabin người lái hoặc đứng trên càng nâng, hạ.

+ Sử dụng tốc độ an toàn được quy định tại nơi làm việc, tránh việc phanh dừng đột ngột khi đang di chuyên nâng hàng.

+ Di chuyển bên phải đi trong làn đường phạm vi xe nâng được phép di chuyển. Lưu ý các vị trí giao nhau trong nhà xưởng và nên ưu tiên cho người đi bộ trong nhà xưởng đồng thời phát ra các tín hiệu cảnh báo để người đi bộ được biết.

+ Khi có hàng trên xe lên và xuống dốc phải chú ý: Khi có hàng trên xe đi lên dốc phải đi tiến, khi có hàng trên xe đi xuống dốc phải đi lùi.

An toàn lao động trong sử dụng, vận hành xe nâng hàng dùng động cơ

Kiểm tra định kỳ xe nâng hàng tại Công ty Kiểm định và Thử nghiệm Sài Gòn (Tp. Hồ Chí Minh)

- Yêu cầu an toàn sau khi vận hành:

+ Sau khi thực hiện xong ca làm việc, lái xe về vị trí quy định và tắt máy. Các thiết bị phục vụ công việc kèm theo phải thu dọn, cất giữ vào đúng vị trí đã được quy định.

+ Dọn dẹp sạch sẽ nơi làm việc trong phạm vi được giao của người lao động.

+ Xem xét lại toàn bộ quá trình thực hiện trong ca làm việc của mình và ghi chép rõ ràng tình trạng kỹ thuật của máy trục vào sổ giao ca (kể cả các đề xuất yêu cầu đối với nhà quản lý cần đáp ứng, thực hiện).

3. Yêu cầu an toàn đối với mặt bằng làm việc:

+ Nơi làm việc phải có các nội quy quy định về an toàn chung và nội quy quy định an toàn riêng về vận hành xe nâng hàng, để căn cứ, bắt buộc người vận hành và các đối tượng liên quan phải thực hiện.

+ Đơn vị sử dụng xe nâng hàng phải xây dựng các biển báo an toàn và treo ở các vị trí dễ quan sát để người lao động áp dụng thực hiện.

+ Nơi làm việc phải đảm bảo các điều kiện về vệ sinh lao động theo tiêu chuẩn do Nhà nước quy định như: Bụi, rung, ồn, ánh sáng… nằm trong giới hạn đảm bảo an toàn cho phép.

+ Phải có phương án về an toàn phòng cháy, chữa cháy. Cũng như các thiết bị phòng cháy, chữa cháy theo quy định của Nhà nước.

+ Phải có kế hoạch ứng cứu khẩn cấp xử lý khi xảy ra các sự cố tai nạn nhằm đảm bảo tính mạng của người lao động và tài sản của đơn vị.

Xe nâng hàng là một thiết bị làm việc được pháp luật lao động Việt Nam quy định là thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động. Do vậy, doanh nghiệp và người lao động khi sử dụng vận hành phải tuyệt đối tuân thủ các yêu cầu cơ bản được nêu ở trên.

An toàn lao động trong sử dụng, vận hành xe nâng hàng dùng động cơ

Các học viên tại Lớp tập huấn lái xe an toàn nâng cao đối với xe tải, xe đầu kéo và xe nâng hàng do Sở Giao thông vận tải Hải Phòng tổ chức

Những luật mới của OSHA hướng tới các nhân viên y tế, còn nhóm lao động khác thì không! Những luật mới của OSHA hướng tới các nhân viên y tế, còn nhóm lao động khác thì không!

Vào ngày 09/06/2020, công nhân nhà máy đóng gói thịt JBS tại bang Utah, Mỹ, nơi có hàng trăm người dương tính với Sars-CoV-2 đã ...

Nhân viên phụ trách an toàn làm gì tại nơi làm việc? Nhân viên phụ trách an toàn làm gì tại nơi làm việc?

Hầu hết các tổ chức đều phải có một bộ phận EHS (hoạt động vì sức khỏe và an toàn của NLĐ và của cộng ...

Phát động “Ngày An toàn lao động” trong công nhân lao động Phát động “Ngày An toàn lao động” trong công nhân lao động

Cán bộ, đoàn viên, người lao động của Công ty cổ phần Cung ứng và Dịch vụ kỹ thuật Hàng hải tham gia hưởng ứng ...

Chia sẻ
In bài viết

Tin cùng chuyên mục

Đề nghị bổ sung nghề nấu ăn tại trường mầm non là nghề nặng nhọc

An toàn, vệ sinh lao động -

Đề nghị bổ sung nghề nấu ăn tại trường mầm non là nghề nặng nhọc

Tổng LĐLĐ Việt Nam vừa có văn bản đề nghị bổ sung công việc "nấu ăn cho các trường mầm non công lập có từ 100 suất ăn trở lên" thuộc Danh mục nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

Vụ sạt lở ở Hà Tĩnh: Có thể truy cứu trách nhiệm nếu không đảm bảo an toàn lao động

An toàn, vệ sinh lao động -

Vụ sạt lở ở Hà Tĩnh: Có thể truy cứu trách nhiệm nếu không đảm bảo an toàn lao động

Khi đang thi công đường điện 500kV ở Hà Tĩnh, sạt lở bất ngờ xảy ra khiến 3 công nhân tử vong, nhiều người khác bị thương. Vụ việc đặt ra câu hỏi về an toàn trong các công trình thi công đường điện, đặc biệt khi mưa lũ.

Chia sẻ mất mát với gia đình các nạn nhân trong vụ nổ ở Đồng Nai

Người lao động -

Chia sẻ mất mát với gia đình các nạn nhân trong vụ nổ ở Đồng Nai

Trong ngày 1/5, UBND tỉnh Đồng Nai đã có báo báo gửi Thủ tướng Chính phủ và Thường trực Tỉnh ủy Đồng Nai về vụ tai nạn lao động. Đồng chí Võ Tấn Đức – Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai đã trực tiếp có mặt tại hiện trường từ rất sớm để chỉ đạo xử lý vụ việc…

Vụ nổ lò hơi ở Đồng Nai: Lỗi kỹ thuật của lò hơi gây nổ

Người lao động -

Vụ nổ lò hơi ở Đồng Nai: Lỗi kỹ thuật của lò hơi gây nổ

Theo Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Nai, vụ nổ lò hơi làm 6 công nhân tử vong tại chỗ và 7 công nhân bị thương có nguyên nhân ban đầu là do lỗi kỹ thuật.

Vụ nổ lò hơi ở Đồng Nai: Sức khoẻ các công nhân được cấp cứu ra sao?

An toàn, vệ sinh lao động -

Vụ nổ lò hơi ở Đồng Nai: Sức khoẻ các công nhân được cấp cứu ra sao?

Có ít nhất 2/5 công nhân bị thương trong vụ nổ lò hơi ở Đồng Nai đã được bác sĩ của Bệnh viện Đa khoa Thống Nhất chẩn đoán và chỉ định phẫu thuật sau khi hội chẩn do vết thương phức tạp.

6 người tử vong trong vụ tai nạn lao động nghiêm trọng ở Đồng Nai

An toàn, vệ sinh lao động -

6 người tử vong trong vụ tai nạn lao động nghiêm trọng ở Đồng Nai

Bước đầu cơ quan chức năng xác định có 6 người chết và 7 người bị thương trong vụ tai nạn lao động đặc biệt nghiêm trọng xảy tại một công ty sản xuất gỗ ở Đồng Nai.

Bản tin Công nhân ngày 10/5/2024 Bản tin công nhân

Bản tin Công nhân ngày 10/5/2024

Bản tin công nhân ngày 9/5 gồm những nội dung: Công ty mất hàng, hơn 100 công nhân bị trừ lương. Cảnh báo mạo danh BHXH để thu thập thông tin cá nhân. Rút bảo hiểm một lần vẫn là lựa chọn của người lao động khi mất việc, thôi việc. Cảnh báo giả mạo môi giới việc làm kiểu việc nhẹ lương cao để khống chế, đòi tiền chuộc.

Quy định chấm công và thời giờ làm việc của người lao động Tôi công nhân

Quy định chấm công và thời giờ làm việc của người lao động

Doanh nghiệp quy định về việc chấm công đối với người lao động của doanh nghiệp mình. Thông thường, việc chấm công thường sẽ được thực hiện tại hai thời điểm trong một ngày bao gồm: giờ đi làm và giờ tan ca.

Talk Công đoàn: Để tai nạn lao động không còn là nỗi đau dai dẳng Talk Công đoàn

Talk Công đoàn: Để tai nạn lao động không còn là nỗi đau dai dẳng

Talk Công đoàn là cuộc trò chuyện với đồng chí Hồ Thị Kim Ngân, Phó Trưởng ban Quan hệ Lao động, Tổng LĐLĐ Việt Nam về vấn đề an toàn vệ sinh lao động.

4 bước để thi trắc nghiệm tìm hiểu "Nghị quyết Đại hội Công đoàn" Infographic

4 bước để thi trắc nghiệm tìm hiểu "Nghị quyết Đại hội Công đoàn"

Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn ban hành kế hoạch tổ chức Cuộc thi tìm hiểu “Nghị quyết Đại hội Công đoàn và hành động của đoàn viên, người lao động” như sau:
Bản tin công nhân: Đi xuất khẩu lao động 10 năm chưa muốn về, sợ gia đình giục lấy chồng Bản tin công nhân

Bản tin công nhân: Đi xuất khẩu lao động 10 năm chưa muốn về, sợ gia đình giục lấy chồng

Bản tin công nhân ngày 9/5 gồm những nội dung: Đi xuất khẩu lao động 10 năm chưa muốn về, sợ gia đình giục lấy chồng; Hơn 3.000 lao động Việt Nam mất tiền ký quỹ do ở lại Hàn Quốc trái phép; Người trẻ nhảy việc: Phải biết lượng sức; 6 quyền lợi người lao động được hưởng khi tăng lương tối thiểu ; từ 1/7/2024...

3 bước dễ dàng để tham gia Cuộc thi tìm hiểu công tác an toàn, vệ sinh lao động Video

3 bước dễ dàng để tham gia Cuộc thi tìm hiểu công tác an toàn, vệ sinh lao động

Cuộc thi "CNVCLĐ tìm hiểu về công tác an toàn, vệ sinh lao động" được tổ chức theo hình thức thi trực tuyến trên Tạp chí điện tử Lao động và Công đoàn (laodongcongdoan.vn).

Đọc thêm

Vụ tai nạn lao động ở Yên Bái: Đừng để người lao động “tàn” đến “phế”

Người lao động -

Vụ tai nạn lao động ở Yên Bái: Đừng để người lao động “tàn” đến “phế”

Theo TS. Nguyễn Anh Thơ - Viện trưởng Viện Khoa học ATVSLĐ, đối với các trường hợp thương vong trong vụ tai nạn ở Công ty CP Xi măng và Khoáng sản Yên Bái, cần có chính sách ổn định tâm lý, sinh kế và hỗ trợ để người lao động (NLĐ) không trở thành tàn phế.

Cần làm rõ “lỗ hổng” về quy trình an toàn trong vụ 7 công nhân tử vong tại Yên Bái

Người lao động -

Cần làm rõ “lỗ hổng” về quy trình an toàn trong vụ 7 công nhân tử vong tại Yên Bái

TS. Nguyễn Anh Thơ - Viện trưởng Viện Khoa học ATVSLĐ cho rằng các đoàn điều tra cần điều tra làm rõ Công ty CP Xi măng và Khoáng sản có thực hiện đúng các quy trình an toàn hay không?

Vụ 7 công nhân tử vong ở Yên Bái: Dấu hỏi về huấn luyện và an toàn vận hành

An toàn, vệ sinh lao động -

Vụ 7 công nhân tử vong ở Yên Bái: Dấu hỏi về huấn luyện và an toàn vận hành

Từ chi tiết một công nhân bị thương lết vào trung tâm điều khiển và loay hoay mất 30 phút mới tắt được nguồn điện của máy nghiền đã khiến các chuyên gia đặt câu hỏi về công tác huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động và vận hành an toàn máy, thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động.

Vụ sập mái kính khiến 4 công nhân thương vong: Thiếu dây đeo an toàn

An toàn, vệ sinh lao động -

Vụ sập mái kính khiến 4 công nhân thương vong: Thiếu dây đeo an toàn

Liên quan đến vụ tai nạn lao động khiến 4 người thương vong tại một công trình thuộc quận Hoàn Kiếm, Hà Nội; chuyên gia về an toàn, vệ sinh lao động cho biết mấu chốt nằm ở việc có đeo dây an toàn hay không.

Tỉnh Bắc Ninh chỉ đạo khẩn sau vụ tai nạn lao động khiến 1 người tử vong

Người lao động -

Tỉnh Bắc Ninh chỉ đạo khẩn sau vụ tai nạn lao động khiến 1 người tử vong

Liên quan đến vụ nổ khiến 1 người tử vong, 2 người bị thương xảy ra tại Cụm công nghiệp Phú Lâm, huyện Tiên Du, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh đã có chỉ đạo khẩn yêu cầu các sở, ban, ngành vào cuộc và báo cáo.

Vụ 4 công nhân tử vong tại Công ty Than Thống Nhất: Chuyên gia an toàn nói gì?

An toàn, vệ sinh lao động -

Vụ 4 công nhân tử vong tại Công ty Than Thống Nhất: Chuyên gia an toàn nói gì?

Rạng sáng nay (3/4), một vụ tai nạn lao động xảy ra tại Công ty Than Thống Nhất, Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV), thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh khiến 4 công nhân tử vong, 7 người khác bị thương.

Vụ bụi phổi ở Nghệ An: Lỗ hổng trong công tác kiểm tra, giám sát an toàn lao động

Người lao động -

Vụ bụi phổi ở Nghệ An: Lỗ hổng trong công tác kiểm tra, giám sát an toàn lao động

Từ vụ việc hơn 60 công nhân mắc bụi phổi ở Công ty TNHH Châu Tiến (Nghệ An) cho thấy công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát về an toàn vệ sinh lao động còn thiếu sâu sát, chưa phát hiện các vi phạm hoặc xử lý chưa nghiêm.

Quảng Ninh: Gần 60 công nhân nhập viện nghi bị ngộ độc khí

An toàn, vệ sinh lao động -

Quảng Ninh: Gần 60 công nhân nhập viện nghi bị ngộ độc khí

Trong khi đang làm việc, 57 công nhân Công ty TNHH Vega Balls thuộc Khu công nghiệp Đông Mai có biểu hiện buồn nôn, đau đầu, khó thở nghi do ngộ độc khí đã phải nhập viện điều trị.

Sự bình an, ổn định của lao động là yếu tố cốt lõi của an dân trong phục hồi kinh tế

Người lao động -

Sự bình an, ổn định của lao động là yếu tố cốt lõi của an dân trong phục hồi kinh tế

“An dân” theo từ điển Hán Việt là an định đời sống nhân dân, vỗ về nhân dân. Trong “an dân”, từ an là làm cho yên ổn, từ dân chỉ dân chúng. “Dân là gốc” trở thành bài học quan trọng bậc nhất đối với sự còn mất của chính quyền. Trong những ngày đầu sau khi nước Việt Nam ra đời, Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn luôn chú ý đến quan niệm “dân là gốc” (dân vi bản) truyền thống. Trong tình hình mới, Đảng ta cũng có quan điểm dựa vào dân, “dân là gốc”, là trung tâm, là chủ thể. Điều đó có lẽ cũng đúng với tổ chức Công đoàn trong quan hệ với công nhân lao động (CNLĐ).

Chuyên gia chỉ rõ nguyên nhân bệnh bụi phổi khiến 6 công nhân tử vong tại Nghệ An

Người lao động -

Chuyên gia chỉ rõ nguyên nhân bệnh bụi phổi khiến 6 công nhân tử vong tại Nghệ An

Chuyên gia khẳng định vụ bụi phổi xảy ra tại Công ty TNHH Châu Tiến (Nghệ An) xuất phát từ hệ thống công nghệ, thiết bị chưa đảm bảo an toàn, doanh nghiệp chưa nghiêm túc tuân thủ các quy định pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động.