Một bài học đắt giá về trách nhiệm của nhà báo trong khi tác nghiệp

Văn hóa - Xã hội - AN VINH

An Vinh

An Vinh

Nhà báo
Vào những năm 90 của thế kỷ 20, có một bức ảnh vụt nổi tiếng trên khắp thế giới. Đó là bức "Kền kền chờ đợi" được chụp vào tháng 3/1993, trong nạn đói năm 1993-1994 ở Sudan bởi phóng viên ảnh Kevin Carter- một nhà báo người Cộng hoà Nam Phi.

Tháng 3 năm 1993, cùng với người bạn là nhà báo Joao Silva, Kevin Carter đến Sudan để điều tra về cuộc nội chiến và nạn đói. Trên đường đến làng Ayod, nhiếp ảnh gia Kevin bắt gặp một đứa trẻ gầy trơ xương đang trên đường bò đến trạm cung cấp thực phẩm. Đột nhiên, một con kền kền đến đứng ở phía sau. Khi đó, Kevin bị xúc động mạnh mẽ bởi khung cảnh của sự nghèo khổ tột cùng ấy, anh nâng máy ảnh lên và chụp.

Bức ảnh ghi lại khoảnh khắc em bé đói khát đang lê lết trên nền đất và đằng sau là con kền kền đang chực chờ em gục xuống để xông lên rỉa xác, ngay sau khi được đăng tải trên Tạp chí New York Times vào ngày 26/3/1993, đã gây chấn động toàn thế giới. Sau đó 1 năm, Kevin Carter vinh dự nhận được giải thưởng nhiếp ảnh Pulitzer danh giá.

Một bài học đắt giá về trách nhiệm của nhà báo trong khi tác nghiệp
Bức anh "Kền kền chờ đợi" của Kevin Carter. Ảnh: TL

Tuy nhiên, khi bức ảnh “Kền kền chờ đợi” trở nên nổi tiếng trên khắp thế giới cũng là lúc có vô số lời chỉ trích dội về tác giả. Tất cả các ý kiến phản bác, kể cả những người bạn của Kevin đều tự hỏi tại sao anh lại chỉ chụp ảnh thay vì giúp đỡ em bé ấy. Kevin tất nhiên sau đó đã phải chịu đựng chuỗi áp lực không thể gồng mình lên nổi và trở nên trầm cảm.

Đỉnh điểm của bi kịch cuộc đời đã tìm đến Kevin chỉ 3 tháng sau khi nhận giải Pulitzer. Anh đã tự sát bằng độc khí carbon monoxide trên một chiếc xe hơi đỏ đậu kề một con sông nhỏ ở tuổi 33. Nhiếp ảnh gia để lại lời nhắn trên băng ghế xe: “Tôi thực sự xin lỗi. Những đau đớn của cuộc sống đã đè nén tới mức mà niềm vui không còn có thể tồn tại”.

Chỉ đến khi cái chết tìm đến Kevin, giới truyền thông mới lao vào tìm hiểu chuyện gì đã thực sự xảy ra sau cú bấm máy ấy. Phóng viên Alberto Rojas đến từ Tây Ban Nha đã tìm gặp một nhiếp ảnh gia khác cũng có mặt ở trại tị nạn ở Sudan vào năm 1993 tên là Arenzana. Ông này cũng chụp một bức ảnh tương tự như của Kevin, và trong đó, người ta nhìn thấy không gian xung quanh không chỉ có em bé và con kền kền mà cách đó chỉ vài chục mét là trung tâm chăm sóc, nhân viên y tế và cha của đứa bé.

Rojas sau đó đã gặp được cha của đứa trẻ trong bức ảnh của Kevin và biết được rằng đứa bé thực sự đã sống sót sau nạn đói nhưng đã chết 14 năm sau đó vì một cơn sốt rét. Như vậy, đứa bé không hề bị cơn đói giết chết để trở thành bữa ăn cho con kền kền phía sau như những gì mà độc giả và dư luận tưởng tượng và tung ra một cách vô căn cứ. Tuy nhiên, Kevin Carter đã không còn để nhận được tin tốt lành đó. Anh đã chết.

Có một sự thật là nếu nhiếp ảnh gia không nhanh chóng ghi lại hình ảnh này, sẽ chẳng bao giờ nhân loại biết tới một thực tế kinh hoàng của sự đói khát, tuyệt vọng ở lục địa đen. Nhưng vinh quang của giải thưởng Pulitzer đã khiến một nhiếp ảnh gia tài năng phải tự tìm đến cái chết. Và người ta đã ví truyền thông nhiều khi cũng giống như một con kền kền đang chờ đợi để rỉa xác Kevin Carter, một phóng viên ảnh cô đơn giữa cuộc đời.

Câu chuyện về bức ảnh “Kền kền chờ đợi” và cái chết tức tưởi của phóng viên Kevin Carter thật sự trở thành một bài học kinh nghiệm đau xót và đắt giá cho tất cả những người làm báo trên thế giới này, khi mà chính truyền thông lại là “con dao hai lưỡi”, đâm ngược trở lại những người làm truyền thông .

Bài học từ vụ bức ảnh “Kền kền chờ đợi” cho chúng ta thấy một sự thật:

Trong bất cứ một tác nghiệp nào của nghề phóng viên, hãy chú ý để sự an toàn của mọi người, để sự sống của đồng bào, của nhân loại lên hàng đầu. Đồng thời, cũng phải lưu ý bảo toàn danh dự và sự sống còn của chính bản thân mình.

Hãy làm thế nào để mỗi chúng ta, trong tư cách là một phóng viên, một nhà báo, có thể an toàn và tỉnh táo trong tác nghiệp để góp phần giúp đỡ, chia sẻ, hàn gắn, an ủi, lau bớt mồ hôi, gạt đi nước mắt, xoá sạch vết máu trên mỗi khuôn mặt của Con Người!

AN VINH

Nếu đồng tình với góc nhận định trong bài viết, bạn có thể mời tác giả An Vinh một "ly cà phê" thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR.

"Buy me a coffee"

Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả An Vinh bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội.

Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả An Vinh".

Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD).

Tin cùng chuyên mục

Đã đến lúc phải nhìn lại AI

Cà phê tối -

Đã đến lúc phải nhìn lại AI

Chúng ta đã qua “cơn choáng” trước những màn ra mắt khủng khiếp của AI. Các khóa học AI, các mô hình AI ứng dụng vào công việc đang được triển khai ào ạt. Giờ là lúc thực tế nhất, rõ ràng nhất về giá trị thực sự của AI.

Đằng sau trào lưu “búp bê hóa” con người

Cà phê tối -

Đằng sau trào lưu “búp bê hóa” con người

Trào lưu dùng AI biến người từ những đặc điểm nhận dạng liên quan tới công việc thành những hình ảnh con búp bê, những món đồ chơi thu nhỏ gây “bão mạng”. Không chỉ là trò đùa để cười rồi quên, một trong những trào lưu đầu của làn sóng AI này đang gợi mở nhiều điều.

Viên “kẹo rau” đắng ngắt!

Cà phê tối -

Viên “kẹo rau” đắng ngắt!

Viên kẹo rau giờ trở nên đắng ngắt với Quang Linh vlogs, Hằng Du Mục và cả Thùy Tiên.

“Giang hồ mạng” đi quảng bá thương hiệu

Cà phê tối -

“Giang hồ mạng” đi quảng bá thương hiệu

Cuộc thi "Vua nem chua" gây tranh cãi xảy ra vào ngày 30/3 tại Công viên Tuổi Trẻ, TP Hòa Bình, khi Hợp tác xã Thực phẩm Chiển Hướng tổ chức sự kiện quảng bá sản phẩm nem chua mà không được cấp phép.

Lùm xùm ViruSs và dopamine hóng hớt

Cà phê tối -

Lùm xùm ViruSs và dopamine hóng hớt

Gần 6 triệu lượt người xem 2 phiên livestream tranh cãi về chuyện tình ái của một streamer đã khiến dư luận bùng nổ. Nhưng đằng sau “cú nổ” ấy không phải là chuyện “anh kia cặp với chị này” mà là đỉnh điểm của sự vô bổ tới ngớ ngẩn của giải trí mạng.

Động đất thì phải làm gì?

Cà phê tối -

Động đất thì phải làm gì?

Trận động đất xảy ra ở Myanmar vào hôm qua (28/3) đã ảnh hưởng tới hàng loạt các quốc gia trong khu vực, trong đó có Việt Nam. Sự kiện này được đánh giá là thảm họa thiên tai tồi tệ nhất của Đông Nam Á, trong nhiều năm.

Kinh tế - Chính sách

Cổ phiếu VFS sau ngày đầu hứng khởi

Sau phiên đầu tràn đầy hứng khởi trên sàn Nasdaq, cổ phiếu VinFast (VFS) quay đầu giảm gần 19% trong ngày 16/8, giá trị công ty xuống dưới 70 tỷ đô so với 85 tỷ của ngày đầu tiên. Chuyện trên bình thường và chẳng có gì lạ trên thị trường chứng khoán quốc tế nhưng phần nào giúp chúng ta hiểu rằng sân chơi ấy không dễ chịu như nhiều người tưởng trong lúc phấn khích.
Mỹ Anh

Giữ quận Hoàn Kiếm và tinh thần của Hà Nội

Bí thư Hà Nội Đinh Tiến Dũng vừa chia sẻ quan điểm về việc sắp xếp các đơn vị hành chính. Theo đó, tinh thần của thành phố sẽ “giữ ổn định” quận Hoàn Kiếm
Hà Phan

Không thừa thế xông lên để “gậy ông đập lưng ông”

Giá gạo thế giới tăng, không ít doanh nghiệp đã “thừa thắng xông lên” đẩy nhanh xuất khẩu. Bộ trưởng Bộ Công thương khuyến cáo coi chừng “gậy ông đâp lưng ông”!
Quốc Thắng

Ba con số thiếu chủ ngữ

Giữa lúc đang thiếu giáo viên trầm trọng thì nhiều cử nhân sư phạm diện cử tuyển vẫn chưa được bố trí việc làm, hàng trăm sinh viên tốt nghiệp ngành sư phạm vẫn thất nghiệp và hàng nghìn giáo viên rời khỏi ngành.
Hà Phan

Khi công nhân “bàn luận” với Chủ tịch Quốc hội

Đời công nhân cạo mủ chúng em vất vả lắm! Dậy từ nửa đêm, lúc 1-2 giờ sáng, có khi sớm hơn. Cái mủ cao su lạ lắm, trời càng lạnh, càng có sương thì mủ càng ra nhiều. Cho nên người mình lạnh cỡ nào thì mình càng mừng cỡ đó. Sản phẩm nhiều thì được nhiều tiền công anh ạ! Nếu được phát biểu trước bác Huệ, em sẽ nói về đời công nhân cạo mủ cao su. Công việc cực nhọc nhưng lương thấp quá!

Văn hóa - Xã hội

Mỹ Anh

Mong ước đầu năm học

Một năm học mới bắt đầu với nhiều niềm tin kỳ vọng cùng bộn bề vấn đề đối với thầy cô, học sinh, phụ huynh và những người làm giáo dục.
Hà Phan

Tính cách của Nguyễn Thanh Long và số phận của ông Nguyễn Trường Sơn 1

Giữa tháng 9/2021, khi TP.HCM đã qua đỉnh dịch và chuẩn bị “mở cửa” thì bà con lại nháo nhác khi Nguyễn Thanh Long - Bộ trưởng Y tế lúc đó - người sắp ra tòa
An Vinh

Nghĩ về một ngày lễ lớn của lực lượng Công an Nhân dân

Hôm nay, 19/8/2023, kỷ niệm 78 năm Ngày truyền thống của lực lượng Công an Nhân dân Việt Nam. Trước hết, tôi xin trân trọng gửi tới toàn thể cán bộ, chiến sĩ đang và đã từng công tác trong lực lượng những lời chúc mừng chân thành, tốt đẹp nhất từ đáy lòng mình.
Mỹ Anh

Oppenheimer và cách kể một câu chuyện lịch sử

Bộ phim Oppenheimer thuộc thể loại tiểu sử, kể câu chuyện về một nhân vật lịch sử với những biến động của lịch sử nước Mỹ và thế giới.
Hà Phan

300 ngàn thí sinh và lựa chọn không vào đại học

Vừa tốt nghiệp THPT, Trung Hiếu tại Thái Bình lập tức nộp hồ sơ vào trường nghề công nghệ ô tô, bỏ xét tuyển đại học.

Môi trường - Sức khỏe

Quốc Thắng

Ai đã đặt tên cho dòng sông?

Tin dồn dập về dòng Mekong sạt lở mấy ngày qua khiến cho bất cứ ai quan tâm đến môi trường đều cảm thấy lo ngại. Lo ngại vì nguyên nhân được phân tích
Mỹ Anh

Vụ bắt cóc 20 giây

Một vụ bắt cóc trẻ em diễn ra giữa ban ngày, tại khu đô thị Việt Hưng (Hà Nội) vừa diễn ra hôm qua. Sáng nay, con tin đã được giải cứu an toàn, nghi phạm đã bị lực lượng cảnh sát bắt. Tuy nhiên, các clip ghi lại tình tiết gây án khiến người xem không khỏi lạnh gáy.
Mỹ Anh

Tang thương Phố Núi

Tai nạn thảm khốc đã gây chấn động với giới bóng đá và tạo nên một không khí tang thương Phố Núi - khi những nạn nhân vắn số đều là gương mặt thân quen của làng bóng đá.
Quốc Thắng

Bằng chứng F

Trên khắp đất nước Việt Nam này, có biết bao nhiêu mảnh đất, bao nhiêu con người mang nỗi đau chất độc màu da cam. Nhưng bằng chứng về mối liên hệ vẫn là thứ đi
Mỹ Anh

Vụ sạt lở do… “nhân tai”

Trong khi câu chuyện về vụ sạt lở ở vườn sầu riêng tại Lâm Đồng vẫn còn nóng hổi, một vụ sạt nhỏ, với dòng nước nhấn chìm hàng loạt xế sang đã xảy ra ở Sóc Sơn (Hà Nội). Sau vụ việc, hình ảnh trên các mặt báo được chụp tại địa bàn mới thấy, hàng loạt homestay mọc lên như nấm, ngay giữa rừng phòng hộ.

Đọc thêm

Sự lặp lại thú vị của lịch sử

Cà phê tối -

Sự lặp lại thú vị của lịch sử

50 năm trước, ngày 7/4/1975, từ Tổng hành dinh trên đường Hoàng Diệu, Hà Nội, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, với tư cách Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng Tư lệnh Quân đội Nhân dân Việt Nam, đã ký bức điện khẩn được coi là "mệnh lệnh lịch sử" gửi các cánh quân đang tiến vào Sài Gòn trong Chiến dịch Hồ Chí Minh với nội dung: “Thần tốc, thần tốc hơn nữa. Táo bạo, táo bạo hơn nữa. Tranh thủ từng giờ, từng phút, xốc tới mặt trận, giải phóng miền Nam. Quyết chiến và toàn thắng.”

Tờ vé số 2 tỷ không “nguyên hình, nguyên khổ”

Cà phê tối -

Tờ vé số 2 tỷ không “nguyên hình, nguyên khổ”

Bà Nguyễn Thị Nguyệt- chủ nhân của tờ vé số trúng 2 tỷ đồng bị rách- vừa được tuyên thắng kiện trong vụ việc bà khởi kiện Công ty Xổ số Huế. Bà được nhận thưởng 2 tỷ đồng, đồng thời, Công ty Xổ số Huế phải chịu toàn bộ án phí.

Hà Nội 12 mùa “check-in”

Cà phê tối -

Hà Nội 12 mùa “check-in”

Hà Nội vẫn nổi tiếng với 12 mùa hoa, song thời đại khác đã khiến việc thưởng hoa sâu lắng thành xa xỉ. Khi mỗi mùa hoa là một độ các “nàng thơ” tụ tập kín các gốc cây, cố để đem về những khuôn hình đẹp nhất “cúng phây”.

Lao động dôi dư thời AI

Cà phê tối -

Lao động dôi dư thời AI

Không chỉ lĩnh vực công, các doanh nghiệp tư nhân hay các tập đoàn lớn đều đang trong quá trình tinh gọn sâu rộng. Thị trường lao động đang trở nên phức tạp hơn lúc nào hết.

Uống rượu giải sầu và chiếc “xe điên”

Cà phê tối -

Uống rượu giải sầu và chiếc “xe điên”

Buồn chuyện gia đình, Ngọc đi nhậu. Trong hơi men, Ngọc muốn ra nghĩa trang tâm sự với người cha đã quá cố. Tuy nhiên, trên đường đi, Ngọc đã gây tai nạn thảm khốc.

17 năm tìm chủ nợ

Cà phê tối -

17 năm tìm chủ nợ

Sự việc chị Đinh Hải Nam tìm kiếm ân nhân tên Nga suốt 17 năm sau khi chị Nga cho chị Nam 8 chỉ vàng khiến dư luận rưng rưng. Câu chuyện nhẹ nhàng như một lời nhắc nhớ về ân nghĩa ở đời.

Xin lỗi và xin hết!

Cà phê tối -

Xin lỗi và xin hết!

Hôm qua, công ty Chị Em Rọt (CER Group) đã tổ chức buổi “Gặp gỡ thân tình Team CER Group và Truyền thông” để chia sẻ thông tin về scandal “kẹo rau”. Nhiều lời xin lỗi đã được đưa ra song làn sóng bức xúc từ phía dư luận càng được thổi bùng lên.

“Hàm Cá Mập”: Cái gai không ai dám nhổ!

Cà phê tối -

“Hàm Cá Mập”: Cái gai không ai dám nhổ!

Vừa qua, Hà Nội quyết định phá tòa nhà "Hàm Cá Mập" tại số 7 Đinh Tiên Hoàng, quận Hoàn Kiếm, để mở rộng Quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục và cải thiện không gian quanh Hồ Gươm.

Kẹo rau - phép châm biếm kỳ vĩ

Cà phê tối -

Kẹo rau - phép châm biếm kỳ vĩ

Vụ việc các Tiktoker Quang Linh Vlog, Hằng Du Mục và hoa hậu Thủy Tiên quảng cáo về loại kẹo mà uống vài viên ngang với ăn một đĩa rau đã được Bộ Y tế đồng loạt vào cuộc. Nhưng nhìn đi nhìn lại, hình ảnh người ta kỳ vọng ăn một viên kẹo có thể thay thế đĩa rau thực sự như một trò đùa, một phép châm biếm kỳ vĩ.

Trả viện phí bằng 150 tờ vé số

Cà phê tối -

Trả viện phí bằng 150 tờ vé số

Vụ việc “bà Sáu mập” vượt qua bạo bệnh bằng 150 tờ vé số được y bác sỹ Bệnh viện Đa khoa Thành phố Thủ Đức (TP.HCM) “mua gấp” khiến nhiều người ấm lòng.