Ngày khai giảng, nhớ bài thơ "Đi học" từng được phổ nhạc
Sáng nay 5/9, hơn 22 triệu học sinh mầm non, phổ thông trên cả nước dự khai giảng năm học mới 2023 - 2024.
“Hôm qua em tới trường/ Mẹ dắt tay từng bước/ Hôm nay mẹ lên nương/ Một mình em tới lớp...” - nhân ngày khai giảng, tôi lại nhớ tới câu hát đó trong một bài hát mà nhiều thế hệ học trò thường được các thầy cô dạy cho hát mỗi khi bước vào năm học mới, (nay thì không biết thầy cô còn dạy và học trò còn hay hát bài hát đó nữa không?).
Bài hát đó là một sáng tác của nhạc sĩ Bùi Đình Thảo, và là phổ bài thơ “Đi học” của nhà thơ Minh Chính, tên gọi đầy đủ là Hoàng Minh Chính, một ca khúc thiếu nhi rất hay và được lưu truyền rộng rãi cho đến tận ngày nay.
Một điều bất ngờ đến ngạc nhiên và thú vị là bài thơ “Đi học” nổi tiếng ấy được nhà thơ Minh Chính viết từ năm 1959, viết bằng mực Cửu Long xanh đen trên giấy thếp, khi ông mới vừa 15 tuổi.
Nhà thơ Minh Chính họ Hoàng, sinh năm 1944 tại thôn Đô Hoàng, xã Yên Thành, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định trong một gia đình có 6 anh em. Minh Chính là thứ hai. Anh là hậu duệ nhiều đời của một dòng họ có truyền thống về dạy học và văn chương. Năm 1948, Minh Chính theo gia đình lên Phú Thọ. Thôn Tiên Phú, xã Phú Hộ, huyện Phong Châu từ đấy trở thành quê hương thứ hai của gia đình anh.
Cảnh quan miền Phong Châu tươi đẹp, tình thương yêu gia đình cha mẹ, anh em, bạn bè, mái trường tuổi thơ... tất cả được trân trọng, in đậm trong tâm hồn Minh Chính tuổi học trò, đã được anh ghi thành nhiều bài thơ, trong đó có bài thơ “Đi học”.
Viết đơn tình nguyện nhập ngũ năm 1963, khi đang học cấp III trường Hùng Vương (thị xã Phú Thọ), Minh Chính vào chiến trường B2 năm 1966 với cấp bậc Thượng úy - Đại đội trưởng thuộc Sư đoàn 312, chiến đấu tại mặt trận Quảng Trị. Anh hai lần được tặng danh hiệu Dũng sĩ diệt xe cơ giới, một bằng Dũng sĩ diệt tàu chiến.
Bị thương, Minh Chính ra Bắc cuối năm 1968. Đây là dịp anh gặp gia đình, người thân, bạn bè sau những năm ở chiến trường khu V gian khổ, ác liệt. Năm 1969, ba lô trĩu vai, bước chân tập tễnh, các em trong gia đình tiễn người anh cấp bậc Tiểu đoàn phó, đi chiến trường lần thứ hai từ sân ga quê hương. Sang chiến trường K, Minh Chính anh dũng hy sinh bên vòm xanh thốt nốt giữa tháng 3 năm 1970 trên đất Campuchia trong đội ngũ quân tình nguyện Việt Nam làm nghĩa vụ quốc tế. Đến nay, qua nhiều lần tìm kiếm, vẫn chưa tìm được nơi anh hy sinh để di cốt chàng sĩ quan tài hoa 26 tuổi được trở lại quê nhà.
Bài thơ “Đi học” của Minh Chính tạo cảm hứng cho nhạc sĩ Bùi Đình Thảo phổ nhạc thành ca khúc “Đi học” ngay trước mùa tựu trường năm 1971.
Với Bùi Đình Thảo (1937-1997), dù quê ở vùng chiêm trũng Hà Nam, nhưng ông đã vận dụng phong cách dân ca miền núi - hát then - để triển khai ca khúc, chủ động đảo thứ tự một khổ thơ rồi nhập đề. Khúc nhạc dạo đầu, ông dành cho cây đàn tính lên tiếng, mở ra quang cảnh em bé đến trường từ buổi sáng tinh khôi trong sáng tuyệt vời: “Hương rừng thơm đồi vắng/ Nước suối trong thầm thì/ Cọ xòe ô che nắng/ Râm mát đường em đi”.
Giai điệu - lời thơ chạm vào hình ảnh sẽ thành kỷ niệm, ký ức thiêng liêng tuổi học trò ngày đầu đi học: “Hôm qua em đến trường/ Mẹ dắt tay từng bước/ Hôm nay mẹ lên nương/ Một mình em tới lớp”...
“Một mình em tới lớp!” - nét nhạc trầm ấm, tự tin, niềm vui tuổi thơ hồn nhiên lan tỏa với “Chim đùa reo trong lá/ Cá dưới khe thì thào/ Hương rừng chen hương cốm/ Em tới trường hương theo” - mùi hương thân thiết từ cánh rừng gần đến nương lúa xa cùng theo em bé đến trường một hoà điệu thanh bình trong veo như ngọc, thấp thoáng bóng dáng mái trường xinh, cô giáo trẻ, tiếng hát tuổi thơ, trang sách thân yêu mở sáng chân trời. “Đi học” đã trở thành “bài ca đi cùng năm tháng” hơn nửa thế kỷ qua.
Nhân ngày khai giảng năm học mới 2023 - 2024, tôi ôn lại cùng các bạn một số tư liệu về 2 vị tác giả của bài thơ và ca khúc “Đi học”, với mong muốn chúng ta và con cháu mình sẽ mãi ghi nhớ tấm lòng yêu trẻ em thiết tha và tài năng thơ, nhạc của nhà thơ - liệt sĩ Hoàng Minh Chính và nhạc sĩ Bùi Đình Thảo.
AN VINH
ĐI HỌC
(Minh Chính)
Hương rừng thơm đồi vắng
Nước suối trong thầm thì
Cọ xoè ô che nắng
Râm mát đường em đi.
Hôm qua em tới trường
Mẹ dắt tay từng bước
Hôm nay mẹ lên nương
Một mình em tới lớp.
Đường xa em đi về
Có chim reo trong lá
Có nước chảy dưới khe
Thì thào như tiếng mẹ.
Trường của em be bé
Nằm lặng giữa rừng cây
Cô giáo em tre trẻ
Dạy em hát rất hay.
Mũ rơm thơm em đội
Hương cốm chen hương rừng
Mỗi lần em tới lớp
Hương theo em tới trường…
|
Nếu đồng tình với góc nhận định trong bài viết, bạn có thể mời tác giả An Vinh một "ly cà phê" thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR. "Buy me a coffee"
Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả An Vinh bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội. Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả An Vinh". Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD). |
Liên quan
Kinh tế - Chính sách
Cổ phiếu VFS sau ngày đầu hứng khởi
Sau phiên đầu tràn đầy hứng khởi trên sàn Nasdaq, cổ phiếu VinFast (VFS) quay đầu giảm gần 19% trong ngày 16/8, giá trị công ty xuống dưới 70 tỷ đô so với 85 tỷ của ngày đầu tiên. Chuyện trên bình thường và chẳng có gì lạ trên thị trường chứng khoán quốc tế nhưng phần nào giúp chúng ta hiểu rằng sân chơi ấy không dễ chịu như nhiều người tưởng trong lúc phấn khích.
Giữ quận Hoàn Kiếm và tinh thần của Hà Nội
Bí thư Hà Nội Đinh Tiến Dũng vừa chia sẻ quan điểm về việc sắp xếp các đơn vị hành chính. Theo đó, tinh thần của thành phố sẽ “giữ ổn định” quận Hoàn Kiếm
Không thừa thế xông lên để “gậy ông đập lưng ông”
Giá gạo thế giới tăng, không ít doanh nghiệp đã “thừa thắng xông lên” đẩy nhanh xuất khẩu. Bộ trưởng Bộ Công thương khuyến cáo coi chừng “gậy ông đâp lưng ông”!
Ba con số thiếu chủ ngữ
Giữa lúc đang thiếu giáo viên trầm trọng thì nhiều cử nhân sư phạm diện cử tuyển vẫn chưa được bố trí việc làm, hàng trăm sinh viên tốt nghiệp ngành sư phạm vẫn thất nghiệp và hàng nghìn giáo viên rời khỏi ngành.
Khi công nhân “bàn luận” với Chủ tịch Quốc hội
Đời công nhân cạo mủ chúng em vất vả lắm! Dậy từ nửa đêm, lúc 1-2 giờ sáng, có khi sớm hơn. Cái mủ cao su lạ lắm, trời càng lạnh, càng có sương thì mủ càng ra nhiều. Cho nên người mình lạnh cỡ nào thì mình càng mừng cỡ đó. Sản phẩm nhiều thì được nhiều tiền công anh ạ! Nếu được phát biểu trước bác Huệ, em sẽ nói về đời công nhân cạo mủ cao su. Công việc cực nhọc nhưng lương thấp quá!
Văn hóa - Xã hội
Mong ước đầu năm học
Một năm học mới bắt đầu với nhiều niềm tin kỳ vọng cùng bộn bề vấn đề đối với thầy cô, học sinh, phụ huynh và những người làm giáo dục.
Tính cách của Nguyễn Thanh Long và số phận của ông Nguyễn Trường Sơn 1
Giữa tháng 9/2021, khi TP.HCM đã qua đỉnh dịch và chuẩn bị “mở cửa” thì bà con lại nháo nhác khi Nguyễn Thanh Long - Bộ trưởng Y tế lúc đó - người sắp ra tòa
Nghĩ về một ngày lễ lớn của lực lượng Công an Nhân dân
Hôm nay, 19/8/2023, kỷ niệm 78 năm Ngày truyền thống của lực lượng Công an Nhân dân Việt Nam. Trước hết, tôi xin trân trọng gửi tới toàn thể cán bộ, chiến sĩ đang và đã từng công tác trong lực lượng những lời chúc mừng chân thành, tốt đẹp nhất từ đáy lòng mình.
Oppenheimer và cách kể một câu chuyện lịch sử
Bộ phim Oppenheimer thuộc thể loại tiểu sử, kể câu chuyện về một nhân vật lịch sử với những biến động của lịch sử nước Mỹ và thế giới.
300 ngàn thí sinh và lựa chọn không vào đại học
Vừa tốt nghiệp THPT, Trung Hiếu tại Thái Bình lập tức nộp hồ sơ vào trường nghề công nghệ ô tô, bỏ xét tuyển đại học.
Môi trường - Sức khỏe
Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Tin dồn dập về dòng Mekong sạt lở mấy ngày qua khiến cho bất cứ ai quan tâm đến môi trường đều cảm thấy lo ngại. Lo ngại vì nguyên nhân được phân tích
Vụ bắt cóc 20 giây
Một vụ bắt cóc trẻ em diễn ra giữa ban ngày, tại khu đô thị Việt Hưng (Hà Nội) vừa diễn ra hôm qua. Sáng nay, con tin đã được giải cứu an toàn, nghi phạm đã bị lực lượng cảnh sát bắt. Tuy nhiên, các clip ghi lại tình tiết gây án khiến người xem không khỏi lạnh gáy.
Tang thương Phố Núi
Tai nạn thảm khốc đã gây chấn động với giới bóng đá và tạo nên một không khí tang thương Phố Núi - khi những nạn nhân vắn số đều là gương mặt thân quen của làng bóng đá.
Bằng chứng F
Trên khắp đất nước Việt Nam này, có biết bao nhiêu mảnh đất, bao nhiêu con người mang nỗi đau chất độc màu da cam. Nhưng bằng chứng về mối liên hệ vẫn là thứ đi
Vụ sạt lở do… “nhân tai”
Trong khi câu chuyện về vụ sạt lở ở vườn sầu riêng tại Lâm Đồng vẫn còn nóng hổi, một vụ sạt nhỏ, với dòng nước nhấn chìm hàng loạt xế sang đã xảy ra ở Sóc Sơn (Hà Nội). Sau vụ việc, hình ảnh trên các mặt báo được chụp tại địa bàn mới thấy, hàng loạt homestay mọc lên như nấm, ngay giữa rừng phòng hộ.
Tin mới
Mắc kẹt trên núi Hàm Lợn
Đội cứu hộ đã phải ra quân trong đêm để tiếp cận, hỗ trợ du khách bị mắc kẹt ở núi Hàm Lợn (Hà Nội). Vụ việc thu hút sự chú ý của nhiều người vì núi Hàm Lợn vốn được biết đến như điểm du lịch dã ngoại gần trung tâm Thủ đô của nhiều bạn trẻ.
Khi giáo viên không được “mắng” học sinh
Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Thông tư quy định mới về việc khen thưởng và kỷ luật học sinh. Một trong những điểm đáng chú ý là việc phân biệt rõ ràng hình thức xử lý vi phạm theo từng cấp học, đồng thời nhấn mạnh phương pháp giáo dục tích cực, thay thế các hình phạt nặng nề từng tồn tại nhiều năm qua.
“Có thi cũng không đậu!”
Sự việc xảy ra tại một trường học ở tỉnh Đắk Lắk, đã thu hút sự chú ý của dư luận khi nhiều học sinh lớp 12 xin bảo lưu kết quả học tập. Đặc biệt, phát ngôn của hiệu trưởng nhà trường gây sốc với nhiều người.
Tin tức khác
Đằng sau khoảnh khắc cõng bạn lên nhận bằng
Ngày 10/5, tại lễ tốt nghiệp Đại học Bách khoa Hà Nội, hình ảnh một nam sinh cõng bạn lên sân khấu nhận bằng đã khiến cả hội trường xúc động. Đó là Nguyễn Tất Minh - tân cử nhân ngành Khoa học máy tính được người bạn thân Ngô Văn Hiếu cõng lên nhận bằng.
“Áp KPI” cho công chức
Bộ Nội vụ chia sẻ, Bộ sẽ áp dụng công nghệ phân tích để áp KPI (Key Performance Indicator - chỉ số hiệu quả công việc) với công chức, viên chức. KPI không mới với nhân sự trong lĩnh vực tư nhân, song với cán bộ nhà nước, hình thức “áp KPI” được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều thay đổi tích cực.
Lòng se điếu và “cuộc thanh tra” của người tiêu dùng
Sau hàng loạt vụ việc hàng giả được lực lượng chức năng phanh phui, lần này, món khoái khẩu của nhiều người- lòng se điếu- đang bị cho là giả, và nghi vấn có can thiệp hóa chất. Thú vị, đây là lần hiếm hoi, người tiêu dùng tự đặt vấn đề với nguồn gốc thực phẩm với món đặc sản đã có từ rất lâu.
“Học gần nhà” và tư duy quản lý
Hà Nội vừa công bố dự kiến sẽ ưu tiên cho các em học sinh được học gần nhà thay vì phân tuyến cứng nhắc như hiện tại. Một quyết định tưởng chừng nhỏ nhưng tác động tới hàng trăm ngàn học sinh theo hướng tích cực. Hơn cả, nó là chỉ dấu thay đổi tư duy quản lý của chính quyền Thành phố.
Cô giáo bị đánh, những đứa trẻ bị “hành hung”
Sự việc đặc biệt nghiêm trọng xảy ra ở điểm trường Bắc Thắng (Nghệ An) khi cô giáo đã bị phụ huynh đánh vào mặt, túm tóc lôi ra giữa trời mưa. Đáng nói, sự việc diễn ra trước sự chứng kiến của các em học sinh.
“Niềm vui phút giây như đang long lanh”
Tôi sinh ngày 30/4, mười lăm năm sau ngày đất nước hoàn toàn thống nhất. Ngoài việc sinh nhật được nghỉ lễ, thế hệ sinh ra và lớn lên trong hòa bình như chúng tôi ít khi nghĩ về ngày 30/4 một cách sâu sắc mà ngoài những gì sách sử dạy.