Doanh nhân - Anh là ai?

Hôm nay là ngày 13/10, ngày Doanh nhân Việt Nam!

Thời xưa, do xã hội chưa phát triển và cái nhìn còn có những định kiến nên người ta xếp người kinh doanh vào cuối bảng nghề nghiệp: Sĩ, Nông, Công, Thương. Thậm chí người buôn bán còn bị xã hội dè bỉu, coi thường, gọi là con buôn. Và đã là con buôn thì thường hiểu là tính cách hám lợi, lọc lừa không có trước có sau. Nhìn lại lịch sử, nước ta không có truyền thống đề cao doanh nhân là tinh hoa như các nước phương Tây hoặc ít ra cũng tôn trọng nghề kinh doanh ở một vài quốc gia phương Đông, chẳng hạn như Trung Hoa và dân tộc Do Thái.

Doanh nhân Bạch Thái Bưởi. Ảnh tư liệu.

Mặc dù vậy, trong thời cận đại tấm gương của những nhà tư sản dân tộc mà tiêu biểu là doanh nhân Bạch Thái Bưởi bằng tâm huyết và tài năng đã thành đạt trên thương trường, tiếng tăm vang dội cả nước, khiến người dân Việt Nam tự hào và cả đối thủ kinh doanh cũng phải ngả mũ kính phục. Ngày nay, vẫn có đường phố mang tên ông ở Hải Phòng. Cũng như sau này trong "Tuần lễ vàng" quyên góp kiến quốc và kháng chiến khi Cách mạng tháng Tám thành công, nhiều nhà tư sản đã cống hiến gia tài của mình cho Nhân dân và Tổ quốc. Những doanh nhân có tâm, tài, có tinh thần yêu nước thương dân ở thời nào cũng đều xứng đáng ngưỡng mộ và học tập. Họ chính là tinh hoa của đất nước.

Nhìn ra nước ngoài thì thương hiệu doanh nghiệp thường gắn liền với tên gọi quốc gia. Chẳng hạn khi nói đến xe ô tô MERCEDES thì nghĩ ngay đến Đức; HONDA, TOYOTA người ta nghĩ ngay đến nước Nhật; nhắc chuyện máy bay thì danh tiếng BOEING thuộc về nước Mỹ là cái chắc; khi nói đến máy vô tuyến truyền hình SAMSUNG chính là đề cập đến chiếc nôi sản xuất Hàn Quốc... Nhiều doanh nhân giàu phú gia địch quốc nhưng vẫn sống khiêm cung, giản dị, vị tha. Đa số những doanh nhân chân chính thành đạt đều đem lại lợi ích to lớn, từ chuyện công ăn việc làm và thu nhập cho người lao động, đóng thuế cho Nhà nước và mang thương hiệu, uy tín sản phẩm của mình làm rạng danh Quốc gia, dân tộc, chưa kể làm thiện nguyện thiết thực giúp đỡ người hoạn nạn, nghèo khó và cộng đồng qua cơn bỉ cực... Rất nhiều những tấm gương như thế.

Ở nước ta giai đoạn hiện nay có rất nhiều doanh nhân làm ăn tử tế và thành đạt, đóng góp nhiều cho quê hương đất nước. Nhưng khách quan mà nói vẫn còn ít những doanh nhân tầm cỡ, đủ đức, đủ tài thực sự. Một số tỷ phú hàng đầu tuy nổi lên như sao băng rồi nhanh chóng chìm nghỉm. Điều đáng buồn là không phải do thương trường mà do chính bản thân họ. Không ít kẻ làm giàu và giàu nhanh bằng cách chụp giật, đầu cơ, lừa đảo và phạm pháp đủ kiểu; một số không ít dựa vào quan chức biến chất để trục lợi bất chính và phạm pháp. Và họ làm giàu chủ yếu liên quan đến đất đai, cổ phiếu và từ những kẽ hở của luật pháp.