Thị trường lao động toàn cầu chững lại, ILO cảnh báo nguy cơ bất ổn gia tăng

Báo cáo "Triển vọng việc làm và xã hội thế giới 2025" cảnh báo rằng, các yếu tố như căng thẳng địa chính trị, chi phí biến đổi khí hậu gia tăng và tình trạng nợ nần chưa được giải quyết đang tạo ra áp lực lớn, cản trở sự phục hồi hoàn toàn của thị trường lao động.

Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên trên toàn cầu đã quay về mức trước đại dịch. Ảnh: ILO

Tỷ lệ thất nghiệp thanh niên ở mức cao

Theo báo cáo, năm 2024, việc làm toàn cầu không có nhiều thay đổi, tăng trưởng chủ yếu do lực lượng lao động gia tăng, giữ tỷ lệ thất nghiệp ổn định ở mức 5%. Tuy nhiên, tình trạng thất nghiệp của thanh niên vẫn là một vấn đề nhức nhối khi tỷ lệ này vẫn ở mức cao 12,6%.

Đáng chú ý, tình trạng việc làm phi chính thức và tình trạng “có việc làm nhưng vẫn nghèo” đã quay trở lại mức trước đại dịch, đặc biệt nghiêm trọng ở các quốc gia thu nhập thấp. Điều này cho thấy những nỗ lực tạo việc làm thỏa đáng đang gặp nhiều khó khăn.

Tình trạng việc làm phi chính thức và tình trạng “có việc làm nhưng vẫn nghèo” đã quay trở lại. Ảnh: ILO

Những thách thức chồng chất làm suy yếu sự phục hồi

Báo cáo của ILO chỉ ra một loạt các yếu tố đang kìm hãm sự phục hồi của thị trường lao động. Bên cạnh những căng thẳng địa chính trị đang diễn biến phức tạp, chi phí liên quan đến biến đổi khí hậu ngày càng tăng cao và gánh nặng nợ nần chồng chất đã tạo ra một sức ép không nhỏ lên thị trường lao động.

Mặc dù lạm phát đã giảm, nhưng vẫn ở mức cao, làm giảm giá trị tiền lương thực tế, khiến nhiều người lao động gặp khó khăn trong cuộc sống. Đáng chú ý, tiền lương thực tế chỉ tăng ở một số nền kinh tế tiên tiến, trong khi hầu hết các quốc gia vẫn đang phải vật lộn với hậu quả của đại dịch và lạm phát.

Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động giảm mạnh ở các quốc gia thu nhập thấp

Báo cáo của ILO cũng ghi nhận sự sụt giảm tỷ lệ tham gia lực lượng lao động ở các quốc gia thu nhập thấp, trong khi tỷ lệ này lại tăng ở các quốc gia thu nhập cao, chủ yếu ở nhóm lao động lớn tuổi và phụ nữ. Tuy nhiên, sự bất bình đẳng giới vẫn còn rất lớn, khi số lượng phụ nữ tham gia lực lượng lao động vẫn ít hơn nam giới, làm hạn chế sự tiến bộ về mức sống.

Tỷ lệ tham gia của nam thanh niên đã giảm mạnh, đặc biệt là ở các quốc gia thu nhập thấp, nơi nhiều người trẻ không được giáo dục, không có việc làm hoặc không được đào tạo (NEET). Xu hướng này đã đẩy họ vào tình thế dễ bị tổn thương trước những khó khăn kinh tế.

Theo báo cáo, tỷ lệ NEET ở nam thanh niên các quốc gia thu nhập thấp đã tăng gần 4% so với mức trước đại dịch, khiến số lượng NEET nam thanh niên đạt 15,8 triệu người (20,4%) và nữ thanh niên là 28,2 triệu người (37,0%) trong năm 2024.

Khoảng cách việc làm toàn cầu lên mức đáng lo ngại

Một trong những con số đáng chú ý khác trong báo cáo là khoảng cách việc làm toàn cầu đã đạt mức 402 triệu người vào năm 2024. Con số này bao gồm 186 triệu người thất nghiệp, 137 triệu người tạm thời không thể làm việc và 79 triệu lao động nản chí đã ngừng tìm kiếm việc làm. Mặc dù khoảng cách này đã dần thu hẹp kể từ đại dịch, nhưng dự kiến sẽ không có nhiều thay đổi trong hai năm tới, cho thấy sự khó khăn trong việc giải quyết tình trạng thiếu việc làm trên toàn cầu.

Báo cáo mới nhất của Tổ chức Lao động Quốc tế về thị trường việc làm toàn cầu. Ảnh: ILO

Cơ hội mới trong các lĩnh vực xanh và kỹ thuật số

Báo cáo của ILO cũng chỉ ra những cơ hội mới trong các lĩnh vực năng lượng xanh và công nghệ số. Việc làm trong lĩnh vực năng lượng tái tạo đã tăng lên 16,2 triệu trên toàn thế giới nhờ vào sự đầu tư vào năng lượng mặt trời và năng lượng hydro. Tuy nhiên, việc làm trong những lĩnh vực này lại phân bổ không đồng đều, chủ yếu tập trung ở khu vực Đông Á.

Công nghệ số cũng mang lại nhiều cơ hội, nhưng nhiều quốc gia lại thiếu cơ sở hạ tầng và kỹ năng để tận dụng đầy đủ lợi ích từ những tiến bộ này.

Những giải pháp sáng tạo

Tổng Giám đốc ILO, ông Gilbert F. Houngbo, nhấn mạnh sự cần thiết phải hành động khẩn trương để giải quyết những thách thức của thị trường lao động. Ông khẳng định rằng việc làm thỏa đáng và có năng suất là yếu tố then chốt để đạt được công bằng xã hội và các Mục tiêu Phát triển Bền vững.

“Để tránh làm trầm trọng thêm căng thẳng xã hội, tác động khí hậu và nợ nần, chúng ta phải hành động ngay để giải quyết những thách thức của thị trường lao động và tạo ra một tương lai công bằng và bền vững hơn. Mọi sự chậm trễ đều có nguy cơ làm sâu sắc thêm cuộc khủng hoảng và khiến hàng triệu người bị bỏ lại phía sau”, ông Houngbo nói.

Để giải quyết những thách thức hiện tại, báo cáo của ILO đưa ra một số khuyến nghị, bao gồm:

Tăng năng suất: Đầu tư vào đào tạo kỹ năng, giáo dục và cơ sở hạ tầng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm.

Mở rộng an sinh xã hội: Cung cấp khả năng tiếp cận tốt hơn với an sinh xã hội và điều kiện làm việc an toàn để giảm bất bình đẳng.

Sử dụng hiệu quả các quỹ tư nhân: Các quốc gia thu nhập thấp có thể khai thác kiều hối và quỹ của cộng đồng người dân sinh sống và làm việc ở nước ngoài để hỗ trợ phát triển địa phương.

Báo cáo "Triển vọng Việc làm và Xã hội Thế giới 2025" của ILO là một lời cảnh báo về những khó khăn mà thị trường lao động toàn cầu đang phải đối mặt. Để vượt qua những thách thức này, các quốc gia cần hành động khẩn trương và phối hợp để tạo ra một môi trường làm việc tốt hơn cho tất cả mọi người.

Xem thêm video đang được quan tâm:

Sinh viên sớm tiếp xúc với thị trường lao động Phiên giao dịch việc làm dưới hình thức Festival tuyển dụng do Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội phối hợp cùng Trường Đại ...

Đưa thông tin tuyển dụng trực tiếp đến tận các “chân công trường” Ngày 27/10, Phiên giao dịch và tư vấn việc làm huyện Ba Vì năm 2024 (Hà Nội) thu hút sự tham gia của 32 đơn ...

Thị trường lao động UAE - cơ hội lớn cho người lao động Việt Nam Các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất (UAE) là một thị trường đầy tiềm năng với nền kinh tế phát triển mạnh mẽ, dẫn ...