Giải pháp tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh

Hoàn cảnh ra đời và bản chất giai cấp công nhân Việt Nam

Thành phần xuất thân chủ yếu của giai cấp công nhân Việt Nam là cố, bần, trung nông. Cơ sở xã hội xuất thân đó đã tạo ra ưu thế của giai cấp công nhân nước ta là ngay từ đầu và cho đến ngày nay đã có mối liên hệ tự nhiên với giai cấp nông dân lao động.

Hội thảo khoa học Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh do Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hội đồng Lý luận Trung ương, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tổ chức ngày 22/11/2024. Ảnh: Minh Châu.

Nhờ vậy, tuy giai cấp công nhân nước ta còn nhỏ bé, non trẻ và sớm bước lên vũ đài chính trị ngay sau khi ra đời, nhưng đã đoàn kết được với nông dân, lôi kéo được giai cấp nông dân đi theo mình hợp thành liên minh giai cấp vững chắc, tin cậy làm nòng cốt cho khôi đại đoàn kết dân tộc, tạo nên sức mạnh chiến thắng mọi kẻ thù và dựng xây đất nước. Ưu thế đó cũng tạo thêm uy tín lãnh đạo của giai cấp công nhân đối với xã hội Việt Nam trong cách mạng dân tộc dân chủ cũng như trong cách mạng xã hội chủ nghĩa.

Song mặt khác, sinh ra và lớn lên trong một xã hội nông nghiệp tiểu nông manh mún, lạc hậu hàng nghìn năm cũng để lại những dấu ấn nặng nề trong mỗi con người và trong xã hội không phù hợp với xã hội công nghiệp cho nhân dân ta, và công nhân. Đó là tư duy chật hẹp, khép kín, phiến diện; tác phong lề mề, chậm chạp; hành động tự do, tuỳ tiện, đang cản trở cho xây dựng tác phong và và tính kỷ luật của sản xuất công nghiệp hiện đại.

Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, căn cứ vào tính đặc thù của sự ra đời và phát triển của Đảng Cộng sản ở một nước nông nghiệp lạc hậu, giai cấp công nhân còn nhỏ bé, phong trào yêu nước lại phát triển mạnh mẽ, nội dung bản chất giai cấp công nhân được Đảng ta nhận thức ngày càng rõ và được xác định trở thành những vấn đề có tính nguyên tắc trong tổ chức và hoạt động lãnh đạo của Đảng.

Bản chất giai cấp công nhân của Đảng thể hiện rõ ở mục tiêu của Đảng là thực hiện lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, vì chỉ có giai cấp công nhân mới có thể lãnh đạo đưa cách mạng giải phóng dân tộc đến thắng lợi và cách mạng xã hội chủ nghĩa đến thành công.

Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam cũng được hiện thực hoá trong đổi mới nền kinh tế đất nước, trong đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập nền kinh tế thê giới. Những thành tựu đó chứng tỏ đường lối đổi mới của Đảng ta là đúng đắn, sáng tạo phù hợp thực tiễn Việt Nam.

Xã hội xã hội chủ nghĩa mà Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đang xây dựng là mội xã hội dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh; do nhân dân làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao, dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất; có nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; con ngưòi được giải phóng khỏi áp bức, bất công, có cuộc sông ấm no, tự do, hạnh phúc, phát triển toàn diện; các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tương trợ, giúp nhau cùng tiến bộ; có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.

Thành tựu gần 40 năm công cuộc đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam là minh chứng sinh động sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam được hiện thực hoá trong thời kỳ mới của cách mạng nước ta.

Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh trong tình hình mới

Sự phát triển của lịch sử nhân loại đã diễn ra nhiều cuộc cách mạng, các cuộc cách mạng xã hội nổ ra đã làm thay đổi căn bản về chất trong toàn bộ các lĩnh vực của đời sống xã hội, là phương thức chuyển từ một hình thái kinh tế - xã hội lỗi thời lên một hình thái kinh tế - xã hội mới ở trình độ phát triển cao hơn.

Còn nói đến cuộc cách mạng công nghiệp là nói đến sự thay đổi “về chất” của sự phát triển, tác động mạnh đến đời sống kinh tế, xã hội của loài người. Tạo ra hàng loạt những thay đổi sâu sắc trong toàn bộ các hệ thống kinh tế và kết cấu xã hội.

Quá trình toàn cầu hoá đang làm cho những tri thức khoa học mới trở thành tài sản chung của toàn thể nhân loại; tất cả các quốc gia đều có thể tự vươn lên nếu biết nắm bắt những cơ hội do nó tạo ra. Chính nhờ cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại này mà xã hội hiện đại đã có được một hệ thống các lực lượng sản xuất mới, trong đó tri thức chuyển hoá “thành lực lượng sản xuất trực tiếp” như C.Mác đã tiên đoán.

Các đồng chí Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung và Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Nguyễn Đình Khang thăm hỏi, động viên công nhân mỏ than hầm lò của Công ty cổ phần Than Núi Béo. Ảnh: TTXVN

Tri thức là một bộ phận quan trọng cấu thành và thấm vào tất cả các yếu tố sản xuất như máy móc, vật liệu, công nghệ, tổ chức, quản lý, nhất là vào lực lượng sản xuất hàng đầu là công nhân, người lao động.

Tuy bước chuyển từ nền kinh tế công nghiệp sang nền kinh tế tri thức là bước chuyển từ một nền kinh tế chủ yếu sử dụng các nguồn tài nguyên do thiên nhiên ban tặng sang nền kinh tế chủ yếu sử dụng tri thức; song, không có tri thức nào khác ngoài tri thức của con người, do vậy, con người có tri thức vẫn là yếu tố quyết định trong nền kinh tế mới.

Do vậy, nếu trong kinh tế nông nghiệp, chủ thể của sản xuất, của nền kinh tế và yếu tố quan trọng cấu thành xã hội chủ yếu là người nông dân; trong nền kinh tế công nghiệp, chủ thể đó chủ yếu là người công nhân thì trong nền kinh tế tri thức, vai trò này chủ yếu vẫn thuộc về công nhân, nhưng đó là công nhân tri thức.

Trong cách mạng công nghiệp 4.0, giai cấp công nhân vẫn là giai cấp đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến, giai cấp tiên phong và là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp xây dựng xã hội mới. Giai cấp công nhân vẫn sẽ tiếp tục, tiếp nối thực hiện nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong thời đại ngày nay.

Ngày nay trong điều kiện mới, khi lực lượng sản xuất phát triển mạnh, giai cấp công nhân đang lớn lên với đội ngũ trí thức và họ luôn là người trực tiếp sản xuất, tham gia vào quá trình tạo ra những giá trị vật chất, những của cải to lớn cho xã hội. Kiến thức, kỹ năng lao động hiện đại đang có xu hướng xã hội hóa.

Máy tính, điện thoại thông minh, các kho dữ liệu khổng lồ có thể dễ dàng tiếp cận với chi phí thấp… là những điều kiện thuận lợi để người lao động bình thường có thể học tập và tự học để nâng cao trình độ chuyên môn thông qua cơ sở của truyền thông số.

Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Nguyễn Đình Khang thăm hỏi, động viên người lao động ở Quảng Bình. Ảnh: Hưng Thơ.

Công cuộc công nghiệp hoá theo hướng hiện đại của chúng ta đòi hỏi ở đội ngũ công nhân trình độ học vấn, chuyên môn ngày càng cao, hiện đại hơn nhằm đưa đất nước thoát khỏi tình trạng kém phát triển, đứng vào hàng ngũ các nước phát triển.

Tình hình đó cần đổi mới tư duy về giai cấp công nhân, nói về giai cấp công nhân trong điều kiện của văn minh trí tuệ, chính là nhằm làm rõ khả năng và yêu cầu của giai cấp công nhân hiện đại trong sứ mệnh lịch sử xóa bỏ và vượt qua chủ nghĩa tư bản hiện đại, thiết lập chủ nghĩa xã hội hiện đại. Giai cấp cách mạng muốn trở thành giai cấp lãnh đạo cách mạng thì về mặt khách quan, phải đại biểu cho phương thức sản xuất mới, và về mặt chủ quan, phải tổ chức ra đội tiên phong - chính đảng, của giai cấp mình. Đội tiên phong của giai cấp phải là bộ phận trí tuệ nhất, tiêu biểu cho trí tuệ của giai cấp và thời đại.

Điều đó đúng với các giai cấp cách mạng trước đây cũng như với giai cấp công nhân ngày nay. Đội tiên phong của giai cấp công nhân hiện đại nhất thiết phải là bộ phận trí tuệ nhất của giai cấp, của thời đại mới. Phải tiếp cận những thành tựu mới nhất của văn minh nhân loại, kết hợp với sự phân tích khoa học, trên cơ sở của phép biện chứng mác-xít, những điều kiện của thế giới ngày nay đang chịu sự tác động của chủ nghĩa tư bản hiện đại.

Giai cấp công nhân Việt Nam ngày nay đã thay đổi rất nhiều, đang phát triển nhanh cả về số lượng và chất lượng, phát triển trong sự phân hóa thường xuyên - một sự phân hóa tích cực. Đó là sự phân hóa trong cơ cấu ngành nghề kinh tế - kỹ thuật, phát triển lực lượng sản xuất; trong cơ cấu thành phần kinh tế, xây dựng quan hệ sản xuất phù hợp với lực lượng sản xuất; trong phân công lao động xã hội.

Đảng ta mang bản chất giai cấp công nhân Việt Nam, là Đảng của giai cấp công nhân và của dân tộc Việt Nam. Là Đảng của giai cấp công nhân, Đảng phải hiểu giai cấp công nhân và dựa vào giai cấp công nhân. Nhận thức đúng bản chất và xu thế phát triển của giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, trên cơ sở đó, có chủ trương, chính sách thích hợp để tiếp tục mở rộng đội ngũ và nâng cao chất lượng giai cấp công nhân, khiến cho nó xứng đáng với vai trò lãnh đạo trên con đường đi lên chủ nghĩa xã hội hiện đại, đó là yêu cầu đầu tiên và cũng là quan trọng nhất của đội tiên phong.

Giải pháp tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại lớn mạnh đến năm 2030 tầm nhìn đến 2045

Thứ nhất, tạo chuyển biến nhận thức từ trong Đảng đến ngoài xã hội để có sự quan tâm chung đối với công nhân, coi đây là nguồn nhân lực chủ yếu, trọng yếu quyết định thành công của sự nghiệp CNH, HĐH đất nước.

Công đoàn quan tâm giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng, phát triển giai cấp công nhân hiện đại, lớn mạnh. Ảnh: Hải Nguyễn.

Tăng cường tuyên truyền giáo dục ý thức giai cấp cho công nhân trong xây dựng Đảng về chính trị để giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng. Giác ngộ về ý thức giai cấp, tình cảm và niềm tự hào giai cấp là cơ sở để hình thành bản lĩnh giai cấp công nhân, về vai trò sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân, góp phần xây dựng giai cấp công nhân hiện đại lớn mạnh.

Thứ hai, đẩy mạnh việc phát triển Đảng trong doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp tư nhân, góp phần tăng tỷ lệ đảng viên và cán bộ lãnh đạo xuất thân từ công nhân; khắc phục tình trạng một bộ phận công nhân chưa thiết tha phấn đấu vào Đảng.

Quan tâm phát triển Đảng trong công nhân, nhất là công nhân trẻ, công nhân trí thức, gắn xây dựng giai cấp công nhân với xây dựng Đảng. Muốn thực sự coi xây dựng Đảng là then chốt thì phải đặc biệt chú trọng xây dựng giai cấp công nhân, củng cố sự vững mạnh của công nhân và công đoàn, coi đây là cơ sở xã hội chủ yếu nhất để xây dựng Đảng, Nhà nước, bảo vệ Đảng, Nhà nước và chế độ nói chung.

Thứ ba, tham gia xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của công nhân, viên chức, lao động; phát triển đa dạng, hiệu quả các hoạt động chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho đoàn viên, người lao động.

Thứ tư, bổ sung, sửa đổi, xây dựng chính sách đào tạo, đào tạo lại công nhân; có chính sách khuyến khích, tạo điều kiện cho công nhân tự học tập nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, ngoại ngữ.

Xây dựng, hoàn thiện nội dung, chương trình đào tạo nghề, gắn đào tạo lý thuyết với rèn luyện kỹ năng thực hành, gắn đào tạo nghề với giáo dục nâng cao nhận thức về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, về giai cấp công nhân và với rèn luyện phẩm chất đạo đức, tác phong công nghiệp, kỷ luật lao động. Phát triển đội ngũ công nhân, quy hoạch mạng lưới các cơ sở dạy nghề gắn với các ngành, các chương trình, dự án lớn, các vùng kinh tế trọng điểm.

Xây dựng đội ngũ công nhân trí thức trong giai cấp công nhân Việt Nam, coi đây là nòng cốt để phát triển giai cấp công nhân. Sớm hình thành đội ngũ công nhân trí thức trong các ngành kinh tế mũi nhọn, trọng điểm quốc gia, có kiến thức, kỹ năng, tay nghề cao, hiện đại, lao động bằng trí óc. Có chính sách khuyến khích công nhân học tập vươn tới công nhân trí thức.

Thứ năm, đảm bảo việc làm ổn định, xây dựng và thực hiện thang bậc lương, mức lương, mức thưởng cho công nhân, đảm bảo cho công nhân và gia đình họ có đời sống ổn định. Giải quyết nhà ở và an toàn lao động cho công nhân.

Thứ sáu, phát huy vai trò nòng cốt của tổ chức công đoàn trong tham gia xây dựng Ðảng, Nhà nước, hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện ĐHĐB toàn quốc lần thứ X. Nxb.CTQG, H.2006.
2. Giai cấp công nhân Việt Nam - Thực trạng và suy ngẫm. Tạp chí cộng sản số 23, năm 2007.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa X. Nxb CTQG, H. 2008.
4. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb CTQG, H. 2011
5. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb CTQG, H. 2016
6. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb CTQG, H. 2021

Vận dụng chỉ dẫn của Tổng Bí thư Trần Phú trong công tác xây dựng Đảng Trên cương vị Tổng Bí thư đầu tiên, đồng chí Trần Phú luôn nhấn mạnh vai trò lãnh đạo của Đảng và những vấn đề ...

Quy định chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới Thay mặt Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Quy định số 144-QĐ/TW (ngày 9/5/2024) Quy định chuẩn mực ...

Tăng cường giải pháp công nghệ để xử lý, ngăn chặn tình trạng rao bán hóa đơn trái phép trên mạng Thời gian gần đây xuất hiện nhiều hội, nhóm, tài khoản trên các nền tảng mạng xã hội rao bán hóa đơn giá trị gia ...