Tại sao vô-lăng ô tô không đặt giữa?
Kinh tế - Xã hội - 27/04/2020 08:40 PV
McLaren F1 là chiếc siêu xe với vô-lăng và ghế lái đặt giữa một cách đặc biệt. |
Tại sao vô-lăng ô tô không đặt giữa ca-bin xe là một câu hỏi rất thú vị. Chiếc xe được coi là ô tô đầu tiên trên thế giới – Benz Patent Motor Car – có thiết kế như thế. Bạn sẽ bảo đó chỉ là xe 3 bánh. Nhưng không chỉ có thế. Bản propotype của chiếc Land Rover đầu tiên cũng có ghế đặt giữa. Rồi chiếc siêu xe McLaren F1 huyền thoại hay mới hơn là chiếc Semi truck của Tesla. Thậm chí, Audi còn đi xa hơn với chiếc concept PB18: Tài xế có thể chọn giữa việc ngồi lái chính giữa hoặc lệch sang trái để có thêm ghế phụ.
Vậy tại sao hầu như toàn bộ xe hơi đang vận hành trên thế giới lại chỉ có vô-lăng (đúng hơn là vị trí dành cho người lái) đặt lệch một bên, trái hoặc phải? Có 3 lý do chính. Đầu tiên là ergonomic, tiếp đến là về mặt kỹ thuật và cuối cùng là vận hành thực tế.
Ergonomic là thuật ngữ ít được đề cập trong các tài liệu giới thiệu xe hơi nhưng lại là yếu tố nằm lòng của các nhà thiết kế. Thuật ngữ này được dịch là công thái học. Nghe khó hiểu nhưng đơn giản đây là bộ môn khoa học nghiên cứu sao cho tạo sản phẩm khi sử dụng phải thân thiện, đảm bảo sự thuận tiện tối đa cho người dùng, thậm chí giúp phát huy khả năng của họ. Ghế ngồi có hõm đỡ lưng thoải mái chính là ergonomic. Khung vô-lăng vừa tay lòng bàn tay người lái là ergonomic.
Sơ đồ mô phỏng thuật ngữ Ergonomic. |
Cũng như thế, ra vào xe một cách thuận tiện là ergonomic. Một chiếc xe ghế ở giữa sẽ gây nhiều bất tiện. Người ta có thể chấp nhận đôi chút phiền toái khi đó là một chiếc siêu xe, nhưng không phải một chiếc xe để đi lại hằng ngày. Hơn nữa, ghế lái đặt giữa sẽ lấy mất không gian của ghế phụ. Ví dụ như chiếc McLaren F1, chỉ có 3 chỗ ngồi.
Về mặt kỹ thuật, ở thời kỳ đầu những năm 1900, tiêu thụ ô tô bắt đầu bùng nổ. Việc đặt ghế lái ở giữa là nhiệm vụ hầu như bất khả thi với các kỹ sư ô tô khi phải giải quyết không gian cho động cơ, hộp số.
Cuối cùng, về mặt vận hành, vô-lăng lệch sang một bên, trái hoặc phải, tạo ra sự thuận tiện và an toàn khi tham gia giao thông. Vô-lăng đặt giữa chỉ phù hợp với xe chạy track (xe đua), không phải lo về các phương tiện ngược chiều. Còn khi đã ra đường, người lái phải nhìn cả phía trước lẫn phía sau, bao quát cả hai bên trái và phải. Nếu ghế đặt giữa, sẽ rất khó cho lái xe quan sát phía sau qua gương bên trong.
Những quốc gia tham gia giao thông bên phải xe ô tô sẽ có vô-lăng đặt bên trái. |
Để định vị trí lái phù hợp, người ta chia con đường ra thành phía bên lề (kerbside) và phía ngược lại (offside, gần với dải phân cách ngăn 2 chiều đường). Hay nói cách khác là làn trong và làn ngoài. Đây là điểm chủ yếu để tính toán bên an toàn và không an toàn của chiếc xe khi đón và trả khách hay hàng hoá.
Theo đó, ở những quốc gia tham gia giao thông bên phải xe ô tô sẽ có vô-lăng đặt bên trái (tay lái thuận) và ngược lại ở những quốc gia tham gia giao thông bên trái xe ô tô sẽ có vô-lăng đặt bên phải (tay lái nghịch). Mục đích là đảm bảo người lái có tầm quan sát xa nhất về phía trước, đặc biệt trong trường hợp cần vượt. Cứ thử hình dung, nếu vô-lăng bên phải, trong trường cần vượt mấy bác tài ở Việt Nam hẳn chịu chết.
Những quốc gia tham gia giao thông bên trái xe ô tô sẽ có vô-lăng đặt bên phải. |
Như đã nói, trên nhiều mẫu xe ô tô thời kỳ đầu, vị trí người lái được đặt ở giữa xe. Một vài nhà sản xuất sau đó dựa trên phản hồi thực tế bắt đầu chuyển ghế lái sang phía gần với trung tâm đường để người lái có thể quan sát xa nhất. Một số lại chuyển sang phía gần lề đường với biện luận rằng như thế mới đỡ quệt vào tường hay hàng rào. Tuy nhiên, cùng với thời gian, số xe kiểu này cũng đã dần bị loại bỏ.
Ngay cả khi giải quyết được các vấn đề trên, các nhà sản xuất hẳn vẫn không sẵn lòng sản xuất ra những chiếc xe tay lái giữa. Bởi lúc đó muốn chở thêm hành khách ở hàng ghế đầu họ sẽ phải nới rộng các xe. Chưa kể sau cả trăm năm phát triển, mọi thứ đều đang được tối ưu cho thiết kế vô-lăng lệch một bên. Công nghệ chiếu sáng thích ứng (adaptive headlight) ưu tiên chiếu bên phía người lái. Các buồng thu phí giao thông nằm bên thuận cho người lái. Thói quen là thứ khó vượt qua nhất, chưa kể chi phí sản xuất sẽ tăng đến mức không đáng để đánh đổi.
Vậy nên, trừ trường hợp có những cách mạng trong công nghệ, những chiếc xe với tay lái một bên sẽ vẫn là giải pháp tối ưu.
Covid-19: Cập nhật thông tin mới nhất ngày 26/4 Tính đến 7h sáng ngày 26/4, Covid-19 đã xuất hiện ở 212 quốc gia và vùng lãnh thổ với hơn 2,9 triệu người nhiễm virus ... |
Lưu ý về các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 trong tình hình mới Chỉ thị 19 của Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh về các biện pháp phòng chống dịch Covid-19, đồng thời khởi động lại và phát ... |
Lao động ngành Du lịch chật vật giữa đại dịch Covid-19 Dưới tác động của dịch bệnh Covid-19, ngành Du lịch ở nước ta đã và đang phải hứng chịu những thiệt hại vô cùng nặng ... |
Tin cùng chuyên mục
Kinh tế - Xã hội - 26/12/2024 16:42
Techfest VinhPhuc 2024: Sân chơi khởi nghiệp với 80 gian hàng đa lĩnh vực
Sự kiện “Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Vĩnh Phúc lần thứ hai, năm 2024” (Techfest VinhPhuc 2024) diễn ra từ ngày 20 - 21/12, với sự tham gia của 80 gian hàng trưng bày sản phẩm từ các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân thuộc nhiều lĩnh vực như công nghệ, nông nghiệp, công nghiệp, y tế, giáo dục và sản phẩm OCOP.
Kinh tế - Xã hội - 26/12/2024 16:17
Cách Masan thúc đẩy phát triển bền vững xuyên suốt hoạt động doanh nghiệp
Là doanh nghiệp dẫn đầu Khối Doanh nghiệp Niêm yết, được vinh danh Top 50 Doanh nghiệp phát triển bền vững tiêu biểu Việt Nam 2024 do Nhịp cầu Đầu tư tổ chức, Masan Group đạt cả 3 hạng mục tiêu biểu ứng với 3 trụ cột ESG.
Kinh tế - Xã hội - 26/12/2024 14:59
Vĩnh Phúc nằm trong top 10 địa phương hấp dẫn doanh nghiệp lớn
Năm 2024, tỉnh Vĩnh Phúc không chỉ vượt kế hoạch thu hút vốn FDI mà còn lọt vào top 10 địa phương hấp dẫn doanh nghiệp lớn. Thành tựu này tạo động lực mạnh mẽ để tỉnh tiếp tục cải thiện năng lực cạnh tranh, thu hút các nhà đầu tư có công nghệ cao và tiềm lực tài chính mạnh, thúc đẩy sự phát triển bền vững và sẵn sàng cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới.
Kinh tế - Xã hội - 26/12/2024 14:29
Vĩnh Phúc đẩy mạnh hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ
Việt Nam SuperPort TM và Tổng công ty Bưu điện Việt Nam đã ký Biên bản ghi nhớ hợp tác phát triển các nền tảng hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) xuất khẩu sang thị trường Châu Á. Quan hệ đối tác chiến lược này sẽ thúc đẩy lưu thông hàng hóa trong khu vực, giúp SME dễ dàng tiếp cận thị trường quốc tế.
Kinh tế - Xã hội - 25/12/2024 17:09
XE CỦA NĂM 2025 chính thức mở cổng bình chọn
Chương trình XE CỦA NĂM 2025 chính thức mở cổng bình chọn cho cộng đồng trên trang www.xecuanam.vn từ 15h chiều ngày 25/12/2024 đến 23h59 ngày 3/1/2025 với các phần thưởng giá trị.
Kinh tế - Xã hội - 25/12/2024 17:00
Những khách hàng đầu tiên nói gì về Omoda C5?
Trong tháng 12/2024, Omoda & Jaecoo Việt Nam đã bắt đầu hành trình mang đến những chiếc xe Omoda C5 đầu tiên cho khách hàng ngay tại sự kiện khai trương nhà phân phối mới. Hãy cùng lắng nghe những chia sẻ của khách hàng về mẫu xe này.
- Nhiệm vụ cấp bách của Công đoàn trong thực hiện tinh gọn bộ máy
- Techfest VinhPhuc 2024: Sân chơi khởi nghiệp với 80 gian hàng đa lĩnh vực
- Cách Masan thúc đẩy phát triển bền vững xuyên suốt hoạt động doanh nghiệp
- Đón xem lễ trao giải "Vòng tay Công đoàn" và sáng tạo phòng, chống ma túy
- Cô giáo khuyết tật, lấy tri thức làm… “đôi chân”