Covid-19 sẽ khiến điều kiện thị trường lao động nửa cuối năm 2021 trở nên tệ hơn

Dịch bệnh Covid-19 ảnh hưởng không nhỏ đến thị trường lao động ở Việt Nam. Ảnh: ILO

Theo một nghiên cứu mới của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), dự báo thời giờ làm việc trong khu vực ASEAN chỉ có thể phục hồi phần nào trong năm 2021 và 2022.

Báo cáo "Covid-19 và thị trường lao động ASEAN: Tác động và phản ứng chính sách" nhấn mạnh những tác động nặng nề mà đại dịch Covid-19 gây nên đối với các nền kinh tế ASEAN và đánh giá những kịch bản phục hồi có thể xảy ra.

Một công nhân may mặc đang làm việc tại Campuchia. Ảnh: Masayori Ishikawa

Xét đến các biện pháp hạn chế di chuyển được áp dụng, tiến độ tiêm vaccine và tốc độ phục hồi của nền kinh tế, không có kịch bản nào đưa ra dự báo rằng thời giờ làm việc sẽ được phục hồi hoàn toàn vào năm 2022. Năm 2021, theo tính toán, so với thời điểm trước đại dịch, ASEAN sẽ phải chịu mức tổn thất thời giờ làm việc là 7,4% đối với kịch bản cơ sở và lần lượt là 7% đối với kịch bản lạc quan và 7,9% đối với kịch bản tiêu cực.

Mức tổn thất thời giờ làm việc của khu vực ghi nhận trong quý đầu năm 2021 là 6,1% và trong quý II là 6,2% (so với quý IV năm 2019). Dự báo làn sóng dịch Covid-19 đang tiếp diễn sẽ khiến điều kiện thị trường lao động nửa cuối năm 2021 còn trở nên tệ hơn nữa.

Bà Chihoko Asada-Miyakawa, Giám đốc ILO Khu vực châu Á và Thái Bình Dương, cho biết: “Cuộc khủng hoảng đã làm lộ rõ những mảng dễ bị tổn thương của các nền kinh tế và thị trường lao động trong khu vực. Với tình hình này có thể còn tiếp tục kéo dài thêm một thời gian nữa, vấn đề cấp bách là các nước ASEAN phải đẩy nhanh các chính sách và chương trình giúp tăng cường khả năng chống chịu của các doanh nghiệp, người lao động và các hộ gia đình, đồng thời tạo nền tảng vững chắc hơn cho việc làm thỏa đáng cho tất cả mọi người”.

Báo cáo của ILO nêu rõ trong năm 2020, số lượng người lao động có việc làm trong khu vực thấp hơn kịch bản nếu đại dịch không xảy ra là 10,6 triệu người. Mức tổn thất thời giờ làm việc của khu vực ghi nhận trong năm 2020 là 8,4%, tương đương với thời giờ làm việc của khoảng 24 triệu lao động toàn thời gian. Thu nhập cũng giảm 7,8%.

Trong số các nước ASEAN, Philippines là nước phải gánh chịu mức tổn thất thời giờ làm việc nặng nề nhất trong năm 2020. Theo đó, thời giờ làm việc theo năm đã giảm 13,6%. Ngược lại, thời giờ làm việc của các nước như Brunei, Lào và Thái Lan chỉ giảm 4,3 đến 4,5%. Đặc biệt, phụ nữ và lao động trẻ là những đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi tình trạng mất việc làm.

Đại dịch đã tác động đến nền kinh tế và thị trường lao động của các nước ASEAN qua nhiều kênh khác nhau, trong đó bao gồm cả việc chính quyền áp dụng các biện pháp phong tỏa để hạn chế sự lây lan của virus, sự suy giảm nghiêm trọng của ngành Du lịch, mức sụt giảm của tiêu dùng trong nước và tác động thông qua các chuỗi cung ứng toàn cầu.

Báo cáo tóm tắt của ILO cho biết, tính đến tháng 5/2021, các nước ASEAN đã phân bổ tổng cộng gần 16% GDP cho các phản ứng kích thích tài khóa. Tuy nhiên, theo ILO, cần thiết phải có thêm những hành động chính sách trong lĩnh vực an sinh xã hội, hỗ trợ doanh nghiệp và bảo vệ lao động để đảm bảo một công cuộc phục hồi từ khủng hoảng lấy con người làm trung tâm ở khu vực ASEAN.

Theo ILO, các nước ASEAN cần thiết phải có thêm những hành động chính sách trong lĩnh vực an sinh xã hội, hỗ trợ doanh nghiệp và bảo vệ lao động. Ảnh: Ann Kiernan

Kịch bản thị trường lao động ở Việt Nam trong bối cảnh đại dịch Covid-19

Với kịch bản tốt, các chuyên gia kỳ vọng dịch bệnh được kiểm soát hoàn toàn, không có sự lây lan, bùng phát sang các địa phương trong tháng 8. Ảnh: TT

Trước đó, trong báo cáo về tác động của đại dịch Covid-19 đến thị trường lao động trong 7 tháng đầu năm 2021, dự báo trước tình hình dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp ở trong nước và trên thế giới, Cục Việc làm (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) đã xây dựng 3 kịch bản tốt, thường, xấu cho thị trường lao động thời gian tới. Cụ thể:

- Kịch bản tốt: Dịch bệnh được kiểm soát hoàn toàn, không có sự lây lan, bùng phát sang các địa phương trong tháng 8, các tỉnh dừng thực hiện chỉ thị 16 ngay trong nửa đầu tháng 8. TP Hà Nội, TP.HCM cơ bản hoàn thành tiêm chủng cho người từ 18 tuổi trở lên… Dự báo số lao động bị tác động trong quý III/2021 là hơn 22 triệu người, tập trung vào người làm công ăn lương trong các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh thực hiện phong tỏa, giãn cách như trong khu công nghiệp, khu chế xuất hay các ngành du lịch, lưu trú, bán buôn, bán lẻ, nghệ thuật.

Số lao động mất việc ước tính 500.000 - 600.000 người. Số lao động ngừng việc, cắt giảm giờ làm khoảng 5 triệu người. Tuy nhiên, thị trường lao động cũng có nhu cầu tuyển dụng lớn để phục hồi sản xuất kinh doanh với dự kiến 500.000 người trong quý III.

- Kịch bản thường: Các tỉnh, thành phố phía Nam đã áp dụng mạnh mẽ các biện pháp giãn cách xã hội, hỗ trợ lao động ngoại tỉnh tạm thời không ồ ạt về quê… Nhưng số ca F0 liên tục tăng, không có chiều hướng giảm. Một số tỉnh, thành phố miền Bắc, miền Trung bắt đầu gia tăng số ca F0. Số lao động bị tác động là trên 30 triệu người, tập trung vào các ngành như chế biến, vận tải, du lịch, lưu trú, bán buôn, bán lẻ…

- Kịch bản xấu: Việc triển khai mua và tiêm vắc xin không đáp ứng nhu cầu, không được bàn giao theo đúng tiến độ nên kế hoạch tạo miễn dịch cộng đồng gặp khó khăn. Dịch bệnh kéo dài khiến nguồn lực cạn kiệt và người dân rơi vào tình trạng mất việc làm, không đảm bảo được điều kiện sống dẫn tới dịch bùng phát trên toàn quốc với mức độ nguy hiểm, mất kiểm soát. Dự báo thị trường lao động sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề và sẽ có gần 40 triệu lao động bị ảnh hưởng tiêu cực.

Tiêm vaccine phòng Covid-19 cho người lao động ở Đồng Nai. Ảnh: CDC Đồng Nai

Những lao động thiếu đói giữa đại dịch Hà Nội giãn cách xã hội do Covid-19, nhiều lao động tự do mất việc làm, ai ở đâu ở yên đấy. Không ít người ...

Dựng phòng tắm di động, tặng 100.000 đồng/ngày cho công nhân yên tâm làm việc “Gần 3 tuần nay, từ khi huyện Lương Sơn áp dụng Chỉ thị 16, tôi làm “3 tại chỗ” tại công ty. Không ngờ công ...

Người Quảng Nam ở Đà Nẵng nếu khó khăn thì liên hệ địa phương để được đón về Theo UBND tỉnh Quảng Nam, nếu người dân Quảng Nam ở TP Đà Nẵng đang gặp khó khăn, không có chỗ ở ổn định thì ...