Y tá và điều dưỡng - không chỉ là chuyện “nhầm” tên một chức danh nghề
Công đoàn - 28/05/2020 11:50 Hà Vân
Điều dưỡng tranh thủ chợp mắt. Ảnh: NVCC |
Theo thống kê của Hội Điều dưỡng Việt Nam, lực lượng điều dưỡng và hộ sinh chiếm 50% tổng số cán bộ, nhân viên ngành Y tế. Cả nước hiện có gần 140.000 điều dưỡng và hộ sinh, trong đó điều dưỡng viên là 107.600 người. Tỷ lệ điều dưỡng/vạn dân hiện là 11,48 và tỷ lệ hộ sinh/vạn dân là 3,13.
Trong cuộc chiến chống Covid-19, hàng ngàn điều dưỡng của Việt Nam đã can đảm và chuyên nghiệp đối phó với dịch bệnh nguy hiểm với vai trò là chiến sĩ tuyến đầu. Họ đã vượt lên nguy cơ lây nhiễm, dấn thân vào nguy hiểm, phối hợp với các bác sĩ thực hiện hàng loạt các hoạt động như: sàng lọc, tổ chức cách ly, theo dõi, chăm sóc và là chỗ dựa tinh thần cho người bệnh Covid-19.
Hiện nay, người trong ngành y tế, trong nghề điều dưỡng và người dân vẫn nhầm lẫn giữa hai tên gọi y tá và điều dưỡng.
Danh từ “nurse” được gọi là y tá (ở miền Bắc) và điều dưỡng ở miền Nam (từ trước 4/1975). Trong giai đoạn 1990 - 2004, Bộ Y tế quy định cụm từ kép “y tá - điều dưỡng” được sử dụng ở hai miền Nam, Bắc. Tuy nhiên, các văn bản quy phạm pháp luật từ năm 2005 trở lại đây quy định chỉ còn một tên gọi điều dưỡng, không còn tên gọi y tá.
Toàn cảnh Hội thảo do Công đoàn Y tế Việt Nam, Hội Điều dưỡng Việt Nam, Hội Nữ hộ sinh Việt Nam tổ chức mới đây |
Theo ThS. Phạm Đức Mục - Chủ tịch Hội Điều dưỡng Việt Nam: Chức năng nghề nghiệp chủ yếu của y tá là thực hiện y lệnh của bác sĩ. Hệ đào tạo y tá là sơ cấp, trung cấp. Còn điều dưỡng có chức năng phối hợp chặt chẽ với các nghề khác trong hệ thống y tế nhằm nâng cao sức khỏe, phòng bệnh, chăm sóc phục hồi chức năng cho người ốm và người khuyết tật ở mọi lứa tuổi tại các cơ sở y tế. Điều dưỡng viên cũng có chức năng chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Điều dưỡng viên phải tốt nghiệp chương trình đào tạo điều dưỡng và có chứng chỉ hành nghề do cơ quan có thẩm quyền cấp. Ở Việt Nam, điều dưỡng viên được đào tạo và thực hành ở 4 cấp độ: trung cấp (2 năm), cao đẳng (3 năm), đại học (4 năm) và sau đại học (chuyên khoa I, thạc sĩ, tiến sĩ điều dưỡng).
Có những điều dưỡng của Việt Nam sau khi nghỉ hưu theo chế độ của Nhà nước đã tiếp tục học tập và được cấp bằng tiến sĩ điều dưỡng của các nước tiên tiến trong khu vực.
Việc không phân biệt rõ tên gọi y tá và điều dưỡng trong xưng hô giao tiếp, trong lĩnh vực khám chữa bệnh và cả phương diện truyền thông khiến điều dưỡng không có “chính danh”. Điều này vô tình gây sự mơ hồ cho người bệnh, người hành nghề, người học nghề. Nhất là đối với những người tham gia chương trình xuất khẩu lao động, sự mơ hồ về chức danh y tá và điều dưỡng sẽ gây hiểu lầm tai hại do không đúng quy định pháp luật, không phản ánh đúng trình độ học vấn và phạm vi chuyên môn và sẽ không nhận được chế độ lương tương xứng.
Theo ThS Nguyễn Bích Lưu - Chủ tịch chi hội Giáo viên Điều dưỡng (Hội Điều dưỡng Việt Nam): Xu thế đào tạo điều dưỡng ngày nay hướng tới đáp ứng yêu cầu, chuẩn mực thực hành; cung ứng nhân lực cho thị trường; đáp ứng đổi mới công nghệ, cung cấp dịch vụ an toàn, chất lượng và thực hành dựa vào bằng chứng.
Nữ điều dưỡng Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cơ sở 2. Ảnh: NVCC |
Chương trình đào tạo điều dưỡng cũng theo xu hướng đa ngành (đa khoa, chuyên khoa) với nhiều cấp độ đào tạo, cao nhất là trình độ giáo sư. Ở nhiều nước như Mỹ, Đài Loan, Úc, Thái Lan, Nhật Bản… còn đào tạo điều dưỡng - thầy thuốc ít nhất là có trình độ thạc sĩ điều dưỡng và được đào tạo chuyên khoa bao gồm cả kê đơn trong phạm vi hành nghề theo quy định của pháp luật.
Hiện nay, Tổ chức Y tế Thế giới cũng thống nhất tên gọi “điều dưỡng” và ban hành Tiêu chuẩn toàn cầu về giáo dục điều dưỡng, hộ sinh (năm 2009) và Chuẩn năng lực cơ bản giáo viên điều dưỡng (năm 2016).
Như vậy, việc nhầm lẫn giữa tên gọi y tá và điều dưỡng không chỉ nhầm lẫn về mặt danh xưng mà còn gây khó khăn về mặt “cơ hội” cho những người đang hành nghề, học tập để trở thành điều dưỡng.
Covid-19: Cập nhật thông tin mới nhất ngày 27/5 Đến 7h sáng ngày 27/5, số người nhiễm Covid-19 trên toàn cầu đã lên tới hơn 5,67 triệu người với hơn 351 nghìn người đã ... |
Bộ Tài chính và bảo hiểm xe máy Cuối cùng thì Bộ Tài chính vừa ra văn bản hỏa tốc kiểm tra nơi mà vì một tờ giấy của họ, dân tình đang ... |
Giáo viên không được giảng dạy nếu không đạt chuẩn nghề nghiệp Theo dự thảo mới của Bộ GD&ĐT, giáo viên nếu chưa đáp ứng về trình độ chuẩn, không đạt chuẩn nghề nghiệp trong 2 năm ... |
Tin cùng chuyên mục
Hoạt động Công đoàn - 10/01/2025 06:43
Đảm bảo tất cả đoàn viên, người lao động ở Huế đều có Tết
Hiện nay, khi tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 ngày càng cận kề, các cấp công đoàn thành phố Huế đang tập trung tối đa nguồn lực để chăm lo Tết cho đoàn viên, người lao động với phương châm “Tất cả đoàn viên, người lao động đều có Tết” nhằm mang đến một mùa Xuân trọn vẹn, ấm áp.
Diễn đàn Lao động - Công đoàn - 10/01/2025 06:34
Người thuộc nhóm 62 bệnh hiểm nghèo, nếu mắc bệnh khác, BHYT có thanh toán không?
Chỉ những bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo mà cơ sở khám chữa bệnh cấp dưới không triển khai điều trị được thì mới được lên thẳng cấp chuyên sâu.
Công đoàn - 09/01/2025 18:35
Công đoàn Xây dựng Việt Nam: Đồng hành cùng người lao động vượt khó năm 2024
Năm 2024, đối mặt với nhiều thách thức, Công đoàn ngành Xây dựng Việt Nam đã không ngừng đổi mới phương thức hoạt động, tập trung chăm lo và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động (NLĐ). Bên cạnh đó, công tác an toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ) được chú trọng với nhiều chương trình thiết thực.
Công đoàn - 09/01/2025 15:25
Nơi yêu thương chạm đến từng đoàn viên
Công đoàn Trung tâm Giáo dục Nghề nghiệp - Giáo dục Thường xuyên (GDNN-GDTX) Thạnh Phú (Bến Tre) đã ghi dấu ấn bằng những hoạt động thiết thực, giàu tính nhân văn và đầy tâm huyết.
Hoạt động Công đoàn - 09/01/2025 10:58
Chuỗi hoạt động chăm lo cho đoàn viên, người lao động tại Long An
Hướng đến Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh Long An tổ chức chuỗi hoạt động ý nghĩa trong khuôn khổ chương trình “Tết sum vầy – Xuân ơn Đảng”, tập trung chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho đoàn viên (ĐV) và người lao động (NLĐ).
Diễn đàn Lao động - Công đoàn - 09/01/2025 06:27
Sẽ giảm kinh phí công đoàn cho các doanh nghiệp gặp khó khăn từ 1/7/2025?
Luật Công đoàn 2024 bổ sung quy định mới về các trường hợp doanh nghiệp được miễn, giảm, tạm dừng đóng kinh phí công đoàn. Trường hợp doanh nghiệp gặp khó khăn phải tạm dừng sản xuất, kinh doanh sẽ được xem xét tạm dừng đóng kinh phí công đoàn không quá 12 tháng.
- Đảm bảo tất cả đoàn viên, người lao động ở Huế đều có Tết
- Người thuộc nhóm 62 bệnh hiểm nghèo, nếu mắc bệnh khác, BHYT có thanh toán không?
- Công đoàn Xây dựng Việt Nam: Đồng hành cùng người lao động vượt khó năm 2024
- "Độc lạ" Vĩnh Phúc: xe máy kéo ô tô, có vi phạm quy định an toàn khi tham giao thông?
- Hà Nội: Mức thưởng Tết cao nhất 311 triệu đồng