Đồng chí Ngọ Duy Hiểu |
Việc thực hiện Nghị quyết Đại hội XII Công đoàn Việt Nam, nhiệm kỳ 2018 - 2023 diễn ra trong bối cảnh Việt Nam chính thức gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và xem xét phê chuẩn một số hiệp định thương mại thế hệ mới. Điều đó sẽ mang lại nhiều việc làm mới cho NLĐ với mức thu nhập cao hơn; cùng với đó là những vấn đề phát sinh, trong đó có vấn đề về ATVSLĐ.
Nhân dịp Năm mới Kỷ Hợi 2019, PV Tạp chí Tạp chí LĐ&CĐ đã phỏng vấn đồng chí Ngọ Duy Hiểu, đại biểu Quốc hội, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam về vai trò của tổ chức Công đoàn đối với vấn đề ATVSLSĐ trong giai đoạn mới. Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc!
PV: Xin đồng chí cho biết những kết quả nổi bật trong công tác bảo đảm an toàn, bảo vệ sức khỏe cho NLĐ mà các cấp công đoàn thực hiện năm 2018?
Đồng chí Ngọ Duy Hiểu: Năm 2018, năm diễn ra đại hội công đoàn các cấp và Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ XII. Với phương châm tất cả vì quyền lợi của NLĐ, các cấp công đoàn đã có nhiều hoạt động trong công tác ATVSLĐ nhằm bảo vệ tốt nhất tính mạng, sức khỏe, an toàn cho NLĐ.
Trong công tác tham gia xây dựng chính sách, pháp luật về ATVSLĐ:
Xác định đây là nội dung quan trọng, thể hiện rõ vai trò đại diện, bảo vệ tính mạng, sức khỏe NLĐ từ xa và trên diện rộng, Tổng Liên đoàn và các cấp công đoàn đã chủ động tập hợp ý kiến từ CĐCS, NLĐ về các vướng mắc, bất cập trong quá trình thực hiện các quy định của Bộ luật Lao động, Luật ATVSLĐ, các nghị định, thông tư hướng dẫn thực hiện, các Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật ATVSLĐ. Trên cơ sở đó đưa ra đối thoại tại Hội đồng quốc gia về ATVSLĐ và đề xuất với Chính phủ, Bộ LĐ-TB&XH, Bộ Y tế sửa đổi, ban hành mới các chính sách, chế độ, văn bản pháp luật, tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật ATVSLĐ cho phù hợp.
Năm 2018, đã tham gia ý kiến vào 5 dự thảo thông tư, 3 tiêu chuẩn và 3 quy chuẩn kỹ thuật ATVSLĐ, 1 hướng dẫn của Ban Chỉ đạo Tháng Hành động về ATVSLĐ Trung ương. Đang tham gia soạn thảo 01 nghị định của Chính phủ về bảo hiểm tai nạn lao động (TNLĐ), bệnh nghề nghiệp. Đã gửi 01 văn bản tới Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội nêu quan điểm của Tổng LĐLĐ Việt Nam về việc đề nghị dừng sử dụng Amiăng trắng có lộ trình tại Việt Nam; đang nghiên cứu đề xuất tham gia ý kiến vào Bộ luật Lao động (sửa đổi) trong đó có các quy định liên quan đến bảo đảm ATVSLĐ cho NLĐ; Đoàn Chủ tịch, BCH Tổng Liên đoàn khóa XII đã có Kế hoạch sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị số 29-CT/TW ngày 18/9/2013 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về đẩy mạnh công tác ATVSLĐ trong thời kỳ CNH, HĐH và hội nhập quốc tế và đánh giá 3 năm thi hành Luật ATVSLĐ năm 2015 trong hệ thống công đoàn.
Năm 2018, công tác tham gia với các cơ quan chức năng kiểm tra, thanh tra, giám sát về ATVSLĐ được đẩy mạnh. Chỉ tính riêng trong Tháng Hành động về ATVSLĐ đã có 3.335 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành và liên ngành về ATVSLĐ tại 3.998 doanh nghiệp, đã phát hiện 1.917 hành vi vi phạm, từ đó kiến nghị, yêu cầu người sử dụng lao động thực hiện các biện pháp để bảo đảm an toàn, sức khỏe cho NLĐ. CĐCS phối hợp với người sử dụng lao động tổ chức gần 10.000 cuộc tự kiểm tra về ATVSLĐ, đã rà soát, phát hiện được trên 10.000 nguy cơ rủi ro và 4.897 nội quy, quy trình làm việc an toàn được bổ sung hoặc ban hành mới.
Đối với các vụ TNLĐ, các cấp công đoàn cử đại diện công đoàn tham gia điều tra TNLĐ theo quy định, thăm hỏi, động viên các gia đình và người bị nạn. Với những vụ nghiêm trọng làm nhiều người chết hoặc bị thương hoặc những loại vụ việc xảy ra có tính chất tái diễn, Tổng Liên đoàn kịp thời có văn bản kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền và chỉ đạo LĐLĐ địa phương làm việc với các cơ quan chức năng địa phương để có các biện pháp xử lý, ngăn ngừa tai nạn, bảo vệ quyền, lợi ích cho NLĐ bị TNLĐ.
Công tác thông tin, tuyên truyền, tập huấn về ATVSLĐ cho NLĐ được các cấp công đoàn quan tâm thực hiện. Các cấp công đoàn đã tổ chức thành công nhiều hoạt động thiết thực, hiệu quả hưởng ứng Tháng Hành động về ATVSLĐ như: Biên soạn, phát hành 215.000 tranh, tờ rơi, 41.000 băng rôn, khẩu hiệu, áp phích và 50.000 ấn phẩm thông tin khác về ATVSLĐ phát tới các cơ sở và NLĐ. Đã có 6.159 bản tin, phóng sự, tọa đàm, phỏng vấn, các tin bài về ATVSLĐ được đăng tải, phát sóng trên các báo, tạp chí, truyền hình của Trung ương và địa phương. Tổ chức 508 cuộc thi tìm hiểu về ATVSLĐ và 110 Hội thi an toàn vệ sinh viên giỏi cấp tỉnh, ngành, cấp trên trực tiếp cơ sở. Các cấp công đoàn đã phối hợp với các cơ quan chức năng, người sử dụng lao động tổ chức gần 5.000 lớp tập huấn, huấn luyện về ATVSLĐ cho trên 605.000 NLĐ.
Về công tác nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ về ATVSLĐ, năm 2018, Viện Khoa học ATVSLĐ (Tổng LĐLĐ Việt Nam) đã chủ trì thực hiện 01 đề tài cấp quốc gia, đang phối hợp thực hiện 36 đề tài cấp Tổng Liên đoàn và cấp Bộ; đo quan trắc môi trường lao động tại 85 cơ sở sản xuất; khám sức khỏe định kỳ, khám sức khỏe nghề nghiệp cho trên 126.000 lượt người tại 250 doanh nghiệp. Theo đề nghị của Tổng LĐLĐ Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ đã chấp thuận đưa Chương trình “Nghiên cứu khoa học công nghệ kiểm soát rủi ro ATVSLĐ nhằm bảo vệ sức khỏe NLĐ” vào Chiến lược khoa học công nghệ quốc gia giai đoạn 2020 - 2025, tầm nhìn 2030.
PV: Tư duy đột phá, đổi mới về bảo vệ quyền lợi NLĐ trong công tác ATVSLĐ được Đại hội XII Công đoàn Việt Nam đặt ra như thế nào, thưa đồng chí?
Đồng chí Ngọ Duy Hiểu: Làm tốt hơn công tác chăm lo lợi ích đoàn viên, đại diện, bảo vệ NLĐ là một trong những nội dung đột phá, ưu tiên hàng đầu trong Nghị quyết Đại hội hội XII Công đoàn Việt Nam. Trong đó công tác ATVSLĐ là nội dung quan trọng, tất cả vì tính mạng, sức khỏe và an toàn tuyệt đối của NLĐ. Vấn đề này được đặt ra trong bối cảnh có nhiều thách thức, đó là:
1. Nhận thức, ý thức của cả người sử dụng lao động và NLđ về công tác ATVSLĐ còn nhiều hạn chế, tình trạng vi phạm các quy định về ATVSLĐ đang diễn biến phức tạp.
2. Trong quan hệ lao động thì NLĐ luôn ở thế yếu, do vậy nhiều trường hợp họ phải chấp nhận làm công việc có điều kiện làm việc không tốt, không đảm bảo ATVSLĐ.
3. Các quy định pháp luật, các tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật về ATVSLĐ chưa đầy đủ
4. Hoạt động của CĐCS nhiều nơi chưa hiệu quả, tiếng nói chưa mạnh mẽ
5. Tác động từ cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và sự hình thành của tổ chức đại diện NLĐ tại cơ sở khi Việt Nam tham gia và thực hiện các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.
Từ những vấn đề lớn và các thách thức đặt ra nêu trên, đòi hỏi các cấp công đoàn phải có những đột phá, đổi mới mạnh mẽ việc bảo vệ quyền lợi NLĐ nói chung, trong công tác ATVSLĐ nói riêng. Các cấp công đoàn cần tập trung nguồn lực và tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả việc thực hiện nhiệm vụ đại diện, bảo vệ NLĐ trong công tác ATVSLĐ.
Trước hết phải tập trung nâng cao nhận thức cho các cấp công đoàn về nhiệm vụ quan trọng này, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, không được phép lơi là; kiện toàn và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của đội ngũ an toàn vệ sinh viên; chủ động và tích cực tham gia thanh tra, kiểm tra, giám sát công tác ATVSLĐ; thể hiện tiếng nói mạnh mẽ của CĐCS và NLĐ trong công tác này, nhất là trong các hoạt động thương lượng và đối thoại.
Để triển khai tinh thần này, ngay sau khi Đại hội XII thành công, BCH Tổng Liên đoàn đã ban hành Chương trình “Nâng cao hiệu quả việc thực hiện các nhiệm vụ đại diện cho NLĐ, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của NLĐ, giai đoạn 2018-2023”, Chương trình giao Đoàn Chủ tịch ban hành Kế hoạch “Công đoàn tham gia cải thiện điều kiện và môi trường làm việc, giảm thiểu TNLĐ và bệnh nghề nghiệp, giai đoạn 2018 - 2023”.
Đến nay Kế hoạch cũng đã được soạn thảo, chờ xin ý kiến Thường trực và Đoàn Chủ tịch, trong đó nêu rõ chỉ tiêu, giải pháp để cả hệ thống vào cuộc, tạo chuyển biến mạnh, nâng cao hiệu quả công tác ATVSLĐ trong tình hình mới.
PV: Là Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn, đồng thời là một đại biểu Quốc hội, chắc chắn đồng chí có nhiều cơ hội để khẳng định tiếng nói của Công đoàn Việt Nam tại các diễn đàn về công tác ATVSLĐ, thưa đồng chí?
Đồng chí Ngọ Duy Hiểu: Là một đại biểu Quốc hội hoạt động không chuyên trách, được Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn giao phụ trách công tác chính sách - pháp luật, thi đua - khen thưởng và quan hệ lao động, trong đó có công tác ATVSLĐ, tôi chú trọng dành nhiều thời gian đi tiếp xúc thực tế, nắm bắt tình hình điều kiện làm việc, tình hình công tác ATVSLĐ ở các cơ sở sản xuất.
Lắng nghe, thu thập những ý kiến phản ánh, kiến nghị, tâm tư, nguyện vọng của NLđ và người sử dụng lao động và tìm hiểu những bất cập, vướng mắc trong các quy định pháp luật về ATVSLĐ. Từ đó đưa ra đối thoại tại Hội đồng Quốc gia về ATVSLĐ; kiến nghị tại các buổi Thủ tướng Chính phủ làm việc với Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn hàng năm; phát biểu thảo luận tại Tổ hoặc phiên họp toàn thể của Quốc hội khi tôi đề cập đến đời sống, việc làm của công nhân, trong đó có vấn đề ATVSLĐ.
Đồng thời, chỉ đạo Ban chuyên môn của Tổng Liên đoàn tổng hợp ý kiến từ NLĐ và các cấp công đoàn chủ động trao đổi hoặc gửi văn bản tới các các cơ quan chức năng kiến nghị, đề xuất sửa đổi, bổ sung, ban hành các quy định, tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật về ATVSLĐ cho phù hợp với thực tiễn và giải quyết kịp thời những khiếu nại, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, NLĐ về ATVSLĐ.
Nhân dịp năm mới Kỷ Hợi sắp đến, tôi mong muốn tất cả các cấp công đoàn có tư duy mới và những giải pháp mạnh trong công tác ATVSLĐ, mỗi NLĐ phải luôn thường trực ý thức tự bảo vệ mình để luôn an toàn trong sản xuất và đời sống, người sử dụng lao động chấp hành thật nghiêm pháp luật về ATVSLĐ. Có như vậy, mọi người, mọi nhà sẽ hạnh phúc, an vui, mọi doanh nghiệp sẽ có cơ hội phát triển bền vững.
PV: Xin cảm ơn đồng chí!