Luật BHXH 2024: Một “cú chạm” – một thông điệp

Giờ đây, người lao động, đặc biệt là công nhân có thể “chạm” vào quyền lợi an sinh bằng chính điện thoại của mình, nhờ quy định mới trong Luật BHXH 2024 cho phép giao dịch điện tử, đơn giản hóa hồ sơ, thủ tục thực hiện BHXH.

Luật BHXH 2024 bổ sung quy định cho phép người lao động thực hiện các thủ tục liên quan đến BHXH thông qua giao dịch điện tử và đơn giản hóa hồ sơ được đánh giá là một cuộc cải cách sâu sắc.

Không chỉ là cải cách về mặt kỹ thuật, quy định này là cuộc dịch chuyển sâu sắc và đầy nhân văn, khi an sinh không còn ở xa, mà đã về gần ngay trong lòng bàn tay.

Chị Lan, một công nhân may tại khu công nghiệp Tân Tạo kể rằng chị từng hai lần bỏ hồ sơ xin trợ cấp thai sản chỉ vì không đủ kiên nhẫn để hoàn thành thủ tục. Một lần thiếu dấu công ty, một lần thiếu giấy chứng sinh, về sửa thì quá hạn. Nghĩ thôi, mất mấy triệu còn hơn là xin nghỉ làm để “chạy tới, chạy lui”.

Không ít người giống chị Lan, biết mình có quyền nhưng không đủ sức đi đến cuối con đường giấy tờ. Với công nhân, mỗi ngày nghỉ là một ngày mất lương. Họ không dư dả thời gian, cũng không rành các thủ tục hành chính. Mỗi lần làm hồ sơ là một lần căng thẳng, lo sợ sai sót.

Tuy nhiên, khi Luật BHXH 2024 cho phép thực hiện toàn bộ quy trình BHXH bằng giao dịch điện tử thì mọi chuyện sẽ thay đổi. Hồ sơ được nộp ngay trên điện thoại. Không cần ra ngoài, không cần chờ đợi. Hệ thống sẽ kiểm tra tự động, hướng dẫn điền thông tin, gửi thông báo khi hoàn tất. Mọi thứ trở nên dễ dàng, rõ ràng, minh bạch.

Công nhân không còn thấy BHXH là “phiền phức”, mà thấy đó là một điểm tựa vững chắc, dễ tiếp cận, thân thiện, và gần gũi. Trước đây, người nào giỏi hồ sơ thì hưởng đủ. Người nào “ngại thủ tục” thì bỏ lỡ quyền lợi. Cách làm đó vô tình tạo nên một khoảng cách bất công chính giữa những người lao động đang cùng làm việc dưới một mái xưởng.

Đây không chỉ là vấn đề kỹ thuật, mà là chuyển đổi cách tiếp cận an sinh theo hướng lấy người thụ hưởng làm trung tâm.

Giờ đây, giao dịch điện tử làm phẳng mọi ranh giới. Dù là công nhân trẻ hay lớn tuổi, dù trình độ học vấn hay nơi cư trú khác nhau thì ai cũng có thể dễ dàng tiếp cận chính sách, nếu có sự hỗ trợ và hướng dẫn ban đầu.

Công bằng không chỉ là được ghi trong luật. Công bằng là khi mọi người đều có thể tiếp cận luật theo cách dễ nhất, phù hợp với cuộc sống thực tế của họ. Giao dịch điện tử trong BHXH chính là biểu hiện sinh động và gần gũi nhất của điều đó.

Ở nhiều nơi, không phải công nhân nào cũng rành rẽ công nghệ. Đó là lý do vì sao công đoàn cơ sở trở thành điểm tựa quan trọng nhất để người lao động tiếp cận giao dịch điện tử.

Từ vai trò truyền thống bảo vệ quyền lợi, giờ đây công đoàn trở thành người dẫn đường công nghệ, giúp người lao động đứng vững giữa làn sóng chuyển đổi số, để không ai bị bỏ lại phía sau. Đó cũng là lúc công đoàn thực sự gần hơn với đời sống từng đoàn viên, không chỉ bằng tinh thần, mà bằng hành động thiết thực.

Bởi, cũng thật buồn khi nghe một công nhân chia sẻ: “Em phải nhờ người quen làm BHXH cho lẹ, chứ tự làm sợ bị rối, trễ mất quyền lợi”. Suy nghĩ ấy từng rất phổ biến, phản ánh một thực tế người lao động thường phải nhún nhường, xin xỏ, chịu đựng, ngay cả với chính quyền lợi của mình.

Giờ đây, với hệ thống giao dịch điện tử, quyền lợi của người lao động được xác lập bằng thao tác rõ ràng, minh bạch, không cần phụ thuộc vào ai. Không còn tình trạng “quen thì nhanh, lạ thì chậm” hay “có người hướng dẫn thì được, không thì thôi”.

Luật BHXH 2024 bổ sung quy định giao dịch điện tử trong lĩnh vực BHXH như một luồng “sinh khí” mới thổi vào "giấc mơ" an sinh của người lao động.

Như vậy, chỉ cần một “cú chạm” là cả một thông điệp về sự bình đẳng, sự tôn trọng, và giá trị của mỗi người lao động. Đằng sau “cú chạm” là bao nhiêu đổi thay. Một người mẹ trẻ không còn phải ôm con đi giữa trưa nắng để xin xác nhận.

Một anh công nhân không phải mất ngày công, trừ lương chỉ để hỏi thủ tục. Một người vợ ở quê biết chồng mình đóng BHXH bao nhiêu năm, còn thiếu bao nhiêu để đủ điều kiện hưu trí.

Đằng sau sự đơn giản hóa là những nỗi lo được gỡ bỏ. Những quyền lợi được bảo toàn. Những người lao động được nhìn nhận như trung tâm của chính sách, chứ không phải là người đứng ngoài chờ đợi.

Để giao dịch điện tử BHXH không chỉ tồn tại trên văn bản, mà đi vào từng xưởng máy, từng khu trọ, tổ chức công đoàn đề xuất cần có chính sách hỗ trợ thiết bị, kết nối internet cho người lao động vùng sâu, vùng xa.

Tổ chức các chương trình đào tạo kỹ năng số miễn phí cho công nhân. Hợp tác với doanh nghiệp để dành thời gian trong giờ làm cho công nhân học sử dụng ứng dụng BHXH.

Từ nay, người lao động có thể đăng ký, theo dõi quá trình đóng – hưởng BHXH, thậm chí làm thủ tục hưởng chế độ ngay trên điện thoại thông minh hoặc máy tính.

Phát triển các phiên bản ứng dụng BHXH đơn giản, có ngôn ngữ thân thiện, thậm chí có biểu tượng trực quan dành cho người không biết chữ. Tăng cường truyền thông trên các nền tảng công nhân thường dùng: Zalo, TikTok, Facebook… bằng ngôn ngữ gần gũi.

Khi người công nhân có thể theo dõi quyền lợi BHXH của mình trên điện thoại, khi họ không còn phải nghỉ làm để chạy thủ tục, khi họ có thể hỏi tổ công đoàn thay vì “nghe ngóng truyền miệng” thì đó chính là lúc chính sách đã thật sự “chạm vào đời sống”.

Luật BHXH 2024, với điểm nhấn là giao dịch điện tử và cải cách thủ tục thực hiện BHXH không chỉ là câu chuyện của một điều khoản mới. Đó là hành trình chính sách đi tìm người dân, chứ không bắt người dân đi tìm chính sách.

Và người công nhân, vốn quen gắn với máy móc, tăng ca, nỗi lo bữa ăn ngày mai giờ đây đã có thể “chạm” vào quyền lợi bằng chính tay mình, hiểu rõ tương lai an sinh của mình, và cảm nhận rằng mình không bị bỏ lại trong cuộc cải cách.

Một chính sách thành công không chỉ khi nó đúng, mà khi nó gần gũi, dễ hiểu, dễ thực hiện – nhất là với những người vốn ít được lắng nghe.

Và lần này, có lẽ chúng ta đã làm được điều đó.

Giảm thời gian tối thiểu đóng BHXH: Một chính sách, nhiều niềm tin Với việc Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 chính thức giảm thời gian tối thiểu đóng BHXH để hưởng lương hưu từ 20 ...

Luật BHXH năm 2024: Người lao động không phải "bán tương lai" để “cứu hôm nay" Trong bối cảnh hàng triệu công nhân đang đối mặt với khó khăn sau đại dịch, mất việc, thiếu ổn định thu nhập, luật mới ...

Luật BHXH năm 2024: "Mở lối" an sinh cho người lao động Chính sách bổ sung trợ cấp hàng tháng trong Luật BHXH năm 2024 không chỉ là một cải cách về pháp lý, mà còn là ...