Chênh lệch mức lương, lao động đi xuất khẩu khó tái hòa nhập trong nước

Ông Nguyễn Bá Hoan, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (phải) và ông Balboutin - Phó Giám đốc Quỹ châu Á (trái) điều hành Hội thảo. Ảnh: THÙY HƯƠNG

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội vừa phối hợp với Quỹ Châu Á (TAF) tổ chức Hội thảo đánh giá kết quả nghiên cứu quốc gia của Việt Nam về Tái hòa nhập việc làm cho lao động di cư về nước trong khu vực ASEAN.

Hội thảo nhằm trình bày và trao đổi về dự thảo báo cáo Nghiên cứu Quốc gia của Việt Nam “Tái hòa nhập thị trường lao động cho lao động di cư trở về trong khu vực ASEAN” để hiểu rõ hơn những thách thức, cơ hội mà lao động di cư trở về gặp phải trong việc tái hòa nhập vào cộng đồng và nơi làm việc. Trên cơ sở đó, Hội thảo sẽ thảo luận về một số khuyến nghị chính sách, giải pháp nhằm hỗ trợ hơn nữa cho người lao động.

Mở rộng các thị trường lao động chất lượng cao

Tại hội thảo, ông Nguyễn Bá Hoan, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, thời gian qua, công tác đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài đã có bước phát triển mạnh mẽ cả về chất và lượng; thị trường lao động được mở rộng, đặc biệt là các thị trường có mức thu nhập và điều kiện lao động tốt như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan…

Bên cạnh đó, nhiều thị trường mới đã được mở ra như Australia, New Zealand, Cộng hòa liên bang Đức, Cộng hòa Séc, Slovakia, Rumani... Số lượng người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài tăng ổn định, từ năm 2014 đã vượt qua con số 100.000 người/năm. Đặc biệt, giai đoạn từ 2013 đến 2021, Việt Nam đã đưa được gần 1 triệu lao động đi làm việc ở nước ngoài.

Ông Nguyễn Bá Hoan, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: THÙY HƯƠNG

Lao động đi làm việc ở nước ngoài có thu nhập cao hơn so với cùng công việc trong nước; đóng góp đáng kể vào nguồn ngoại tệ của đất nước, tăng tích lũy và cải thiện đời sống người lao động và gia đình. Lực lượng lao động này sau khi về nước trở thành nguồn lực cho phát triển kinh tế, xã hội trong nước và là nhân tố quan trọng giúp lan tỏa tác phong công nghiệp, kỷ luật lao động và là cầu nối văn hóa giữa Việt Nam và quốc tế.

Do vậy, người lao động đi làm việc ở nước ngoài trở về nước cần được huy động và sử dụng có hiệu quả vì mục tiêu thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Kết quả Báo cáo quốc gia của Việt Nam về Tái hòa nhập thị trường lao động cho người lao động di cư được chia sẻ tại Hội thảo cũng chỉ ra rằng, xét về kỹ năng của người lao động sau khi hồi hương, phần lớn họ được công nhận là đã quay trở lại Việt Nam với trình độ cao hơn về kỹ năng và tính chuyên nghiệp cũng như trình độ ngoại ngữ.

Lao động di cư quay trở về có một số lợi thế so với những lao động khác, đặc biệt là về các kỹ năng mềm, bao gồm kinh nghiệm làm việc quốc tế của người lao động, “phong cách làm việc công nghiệp” và “kỷ luật làm việc tốt”, sở hữu cả hai yếu tố ý thức “làm việc nhóm” cũng như khả năng làm việc cá nhân, tính kỷ luật và “khả năng chịu áp lực công việc”, trình độ ngoại ngữ và hiểu biết về truyền thống và phong tục của đất nước mà họ đã làm việc.

Mức lương cao gấp nhiều lần so với trong nước

Trong Báo cáo quốc gia của Việt Nam về việc làm cho lao động di cư về nước được chuyên gia trình bày tại Hội thảo nêu rõ: Theo Báo cáo tóm tắt hàng quý mới nhất của Dự án TRIANGLE trong ASEAN công bố năm 2022, có hơn 560.000 người lao động Việt Nam đang làm việc ở nước ngoài. Nhật Bản là quốc gia tiếp nhận lao động Việt Nam nhập cư nhiều nhất trong giai đoạn 2018 - 2021.

Ông Balboutin - Phó Giám đốc Quỹ châu Á phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: THÙY HƯƠNG

Nhìn chung, tiền lương của người di cư và các trợ cấp khác kiếm được ở nước ngoài cao hơn đáng kể so với mức lương trung bình trong nước. Hồ sơ Di cư Việt Nam năm 2016 của Tổ chức Di cư Quốc tế cho thấy, người lao động đến Đài Loan có thể mong đợi kiếm được khoảng gấp 4 lần mức lương trung bình mà họ kiếm được ở Việt Nam; lao động di cư sang Nhật Bản có thể kiếm được gấp 7 - 8 lần.

Sự gia tăng đáng kể thu nhập này cho phép người lao động di cư gửi những khoản tiền lớn về nhà cho gia đình của họ. Ngay trong năm thứ hai của đại dịch Covid-19, 18 tỷ USD đã đổ vào Việt Nam năm 2021, chiếm khoảng 4,9% GDP. Khi hoạt động kinh tế trở lại bình thường, dòng tiền gửi về dự kiến sẽ tăng 4,4% vào năm 2022 và 3,6 - 4,5% vào năm 2023.

Báo cáo quốc gia của Việt Nam về việc làm cho lao động di cư về nước cũng cho thấy, người di cư Việt Nam có thể kiếm được mức lương cao hơn ít nhất hai hoặc ba lần so với những người ở quê nhà.

Lao động khó hòa nhập khi hồi hương

Sau khi về nước, người lao động gặp những khó khăn khi tái hòa nhập vào thị trường lao động. Đặc biệt, trong trường hợp người di cư quay trở lại vào năm 2020 và 2021, đại dịch Covid-19 đã tác động đến hầu hết mọi lĩnh vực của nền kinh tế, thị trường lao động và xã hội.

Một trong số những thách thức phổ biến nhất và người sử dụng lao động, người lao động di cư, đặc biệt là lao động trẻ luôn gặp khó khăn đó là việc chấp nhận mức lương thấp hơn được đưa ra trên thị trường lao động Việt Nam, những công việc được coi là có nhiệm vụ và vai trò tương tự hoặc tương đương họ đã thực hiện ở nước ngoài, ngay cả đối với cùng một công ty mẹ.

Khi về nước, lao động đi xuất khẩu khó hòa nhập với thị trường lao động trong nước. Ảnh: THÙY HƯƠNG

Vấn đề phổ biến khác mà người lao động di cư quay trở về gặp phải là sự không phù hợp về kỹ năng giữa những gì họ có và những gì doanh nghiệp cần, dẫn đến khó khăn cho cả người lao động và người sử dụng lao động. Cụ thể, đối với người lao động là trong việc tìm kiếm việc làm phù hợp trong nước, còn đối với người sử dụng lao động là khi cần tuyển người vào các vị trí tuyển dụng khẩn cấp.

Trước những vấn đề trên, Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan cho rằng, những lao động đi làm việc ở nước ngoài trở về nước cần được huy động và sử dụng có hiệu quả vì mục tiêu thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Đây là một chủ trương được Đảng và Nhà nước quan tâm, khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động về nước đầu tư sản xuất kinh doanh, tạo việc làm cho mình và cho người khác.

Bày tỏ sự ủng hộ đối với dự án tài hòa nhập việc làm cho lao động di cư, bà Katherine Loh, Tư vấn quốc tế nêu ý kiến: “Lao động di cư quay về cần được hỗ trợ an sinh. Những người lao động đi làm việc ở nước ngoài trở về đều nói rằng các kinh nghiệm, kiến thức họ có được trong quá trình làm việc thật sự có giá trị. Nếu được hỗ trợ, khi trở về thì những người lao động này sẽ đóng góp đáng kể cho sự phát triển kinh tế, xã hội bằng những kinh nghiệm họ có được trong thời gian làm việc ở nước ngoài”.

Trước thực tế tái hòa nhập của lao động di cư ở Việt Nam thời gian qua khi trở về vẫn còn nhiều thách thức, các đại biểu tham dự Hội thảo đã có những trao đổi và đưa ra những khuyến nghị. Qua đó để hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài quay trở về một cách hiệu quả cũng như kết nối giữa thị trường việc làm trong nước và khu vực.

Quảng Ngãi: Hơn 10.500 cơ hội việc làm cho người lao động sau Tết Quý Mão 2023 Nhằm tạo điều kiện cho người lao động có cơ hội tìm kiếm việc làm sau tết Nguyên đán Quý Mão 2023, ngày 4/2, Sở ...

Thừa Thiên Huế: Gần 4.000 vị trí việc làm cho người lao động vào dịp đầu năm mới Phiên giao dịch việc làm đầu Xuân Quý Mão 2023 đã được tổ chức với 28 doanh nghiệp tham gia tuyển dụng trực tiếp và ...

Cần Thơ: Nhu cầu tuyển dụng sau Tết giảm Theo Trung tâm Dịch vụ việc làm TP Cần Thơ, nhu cầu tuyển dụng sau Tết tại địa phương này đã giảm so với thời ...