Lực lượng Công an giao thông. |
Cảnh sát giao thông (CSGT) là lực lượng chủ chốt trong công tác bảo đảm an toàn giao thông và xử phạt các vi phạm liên quan đến giao thông đường bộ. CSGT có thẩm quyền xử phạt tất cả các hành vi vi phạm giao thông, từ những lỗi nhỏ như vi phạm tốc độ, không đội mũ bảo hiểm cho đến các vi phạm nghiêm trọng như lái xe trong tình trạng say rượu, gây tai nạn giao thông.
CSGT có quyền dừng xe, kiểm tra giấy tờ và phương tiện khi có dấu hiệu vi phạm giao thông. Khi phát hiện vi phạm, họ có quyền lập biên bản vi phạm hành chính, xử phạt ngay tại hiện trường hoặc yêu cầu người vi phạm đến trụ sở để xử lý. Mức xử phạt có thể là cảnh cáo, phạt tiền, hoặc tước giấy phép lái xe tùy thuộc vào mức độ vi phạm.
Bên cạnh CSGT, thanh tra giao thông (TTGT) cũng có thẩm quyền xử lý vi phạm giao thông. Thanh tra giao thông thường làm nhiệm vụ kiểm tra, giám sát các phương tiện và công tác vận tải hành khách, hàng hóa. Thanh tra giao thông có thể xử phạt các lỗi vi phạm về đăng ký xe, đăng kiểm phương tiện, quy định về tải trọng, việc điều khiển xe không đảm bảo an toàn kỹ thuật…
Thanh tra giao thông có quyền xử phạt đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực giao thông đường bộ, đặc biệt là đối với các phương tiện vận tải công cộng và phương tiện vận chuyển hàng hóa. Khi phát hiện các vi phạm, thanh tra giao thông có thể yêu cầu dừng xe, kiểm tra giấy tờ và xử phạt hành chính theo quy định.
Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã, huyện, thành phố có thẩm quyền xử phạt các vi phạm giao thông trong phạm vi thẩm quyền của mình. Các vi phạm giao thông trong phạm vi xử lý của UBND thường là các vi phạm nhỏ, không gây nguy hiểm trực tiếp đến an toàn giao thông. Ví dụ, vi phạm đỗ xe sai quy định, không thực hiện biển báo giao thông… Các UBND cấp xã hoặc huyện có thể xử phạt các hành vi này theo mức phạt quy định trong Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông.
Ngoài các cơ quan trên, một số cơ quan, tổ chức khác cũng có thể tham gia xử phạt vi phạm giao thông trong một số trường hợp cụ thể. Ví dụ, trong trường hợp vi phạm liên quan đến các phương tiện đặc biệt như xe quân sự, xe của các cơ quan nhà nước, thẩm quyền xử lý có thể thuộc các cơ quan chức năng của quân đội hoặc các cơ quan đặc thù khác.
Khi một hành vi vi phạm giao thông được phát hiện, cơ quan có thẩm quyền (CSGT, thanh tra giao thông, hoặc UBND) sẽ lập biên bản vi phạm hành chính. Sau đó, người vi phạm sẽ bị xử lý hành chính theo quy định của pháp luật, có thể là phạt tiền, tước giấy phép lái xe, hoặc bị tạm giữ phương tiện. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, đặc biệt là trong các vụ tai nạn giao thông gây hậu quả nghiêm trọng.
Cơ quan xử phạt sẽ căn cứ vào mức độ vi phạm và các quy định của pháp luật để đưa ra hình thức xử lý thích hợp. Người vi phạm có quyền khiếu nại hoặc tố cáo quyết định xử phạt nếu cảm thấy quyết định đó là không hợp lý hoặc sai sót.
Việc xử phạt vi phạm giao thông đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì trật tự an toàn giao thông và đảm bảo quyền lợi của người tham gia giao thông. Các cơ quan có thẩm quyền xử phạt như CSGT, thanh tra giao thông, UBND các cấp đóng vai trò quan trọng trong việc thực thi pháp luật và bảo vệ an toàn cho cộng đồng. Do đó, mỗi người tham gia giao thông cần tuân thủ đầy đủ các quy định về giao thông để tránh những hình thức xử phạt không đáng có.