Giám sát an toàn thực phẩm các chợ đầu mối. |
Hà Nội hiện có 454 chợ các loại, trong đó có 2 chợ đầu mối (chợ đầu mối phía Nam, chợ đầu mối Minh Khai); 4 chợ hoạt động mang tính chất đầu mối (chợ Long Biên, chợ gia cầm Hà Vỹ, chợ cá Yên Sở, chợ đêm Văn Quán). Các chợ trên hàng ngày cung cấp 70% nhu cầu tiêu dùng của người dân. Tuy nhiên, thời gian qua, công tác quản lý về truy xuất nguồn gốc, xuất xứ, và an toàn thực phẩm tại các chợ đầu mối còn nhiều bất cập, gây lo lắng cho người dân.
5h sáng, chúng tôi có mặt tại chợ gia cầm Hà Vỹ (Thường Tín, Hà Nội), nhưng chợ đã tấp nập người mua, kẻ bán. Chị Hoàng Thị Xuân (thị trấn Thường Tín) cho biết: mỗi ngày, tại chợ bày bán hàng trăm tấn gia cầm các loại. Gia cầm từ khắp các nơi được các tư thương thu gom đem đến chợ, sau đó bán lại cho các tư thương khác để đem về bán ở các chợ trên địa bàn Hà Nội, Hà Nam… Với quy mô lớn như vậy, nhưng tại chợ đầu mối gia cầm này, có rất nhiều hộ buôn bán theo kiểu tự phát, không đăng ký kinh doanh, cũng không qua kiểm dịch gia cầm. Có những ngày cao điểm, số lượng gia cầm tăng cao, ngoài các ki ốt trong chợ, số lượng lớn gà, vịt được bày bán la liệt bên ngoài cổng chợ, lấp hết các khoảng trống, gần như không có lối đi vào…
Chị Đỗ Thị Dịu (Nam Trực, Nam Định) trọ gần chợ Hà Vỹ cho biết, có lần chị mua thịt gà giá rẻ chỉ 75.000 đồng/kg nhưng khi luộc lên mới biết là không phải thịt gà tươi mà có thể đã làm trước đó từ vài ngày. Dù nguy cơ mua phải hàng kém chất lượng, không rõ xuất xứ nhưng so với các chợ cóc gần nhà, chị vẫn muốn đến đây để mua vì giá quá rẻ, lại tiện trên đường tập thể dục về nhà.
Tại chợ đầu mối nông sản Minh Khai (quận Bắc Từ Liêm), hằng ngày trung bình có 700 hộ kinh doanh tại chợ. Qua kiểm tra của Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản Hà Nội, sản phẩm động vật của các hộ kinh doanh tại chợ đều được mua từ các nơi khác mang về bán, nhất là sản phẩm đã qua chế biến đều không có tem nhãn sản phẩm. Các hộ kinh doanh không cung cấp được hóa đơn, hợp đồng… để chứng minh nguồn gốc sản phẩm. Tại khu vực kinh doanh rau, củ, quả, phần lớn bày bán trên bạt hoặc vỏ bao, bì, thùng, mẹt để trên sàn chợ, không đảm bảo yêu cầu vệ sinh thực phẩm. Bà Nguyễn Thu Hồng, một chủ kinh doanh mặt hàng rau cho biết, hàng ngày, sáng sớm bà ra chợ mua từng bó rau lớn rồi về chia thành từng mớ nhỏ để bán, mỗi ngày cũng bán được 200 đến 300 mớ. Nói về nguồn gốc của rau, bà vô tư cho biết: Mình chỉ biết các bà bán buôn nói là rau sạch chứ thực chất sạch ở mức độ nào mình cũng không thể nhận biết bằng mắt thường…
Chợ gia cầm Hà Vĩ bày bán la liệt các loại gia cầm nhưng không rõ nguồn gốc, xuất xứ |
Theo ông Trần Mạnh Giang, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản Hà Nội, việc kiểm soát chất lượng nông sản, thực phẩm bán tại chợ đầu mối là rất khó khăn, vì hiện nay hơn 70% người tiêu dùng vẫn mua thực phẩm từ các chợ đầu mối, chợ dân sinh và chợ cóc, chợ tạm; chỉ có 30% số người tiêu dùng giao dịch tại siêu thị. Công tác quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm tại các chợ trên còn mang tính hình thức, thiếu chặt chẽ, chưa có hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ.
Theo ông Tạ Văn Tường, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội, Bộ NN&PTNT sớm ban hành bộ quy định tiêu chí cụ thể cho các chợ đầu mối, chợ bán buôn hàng hóa nông sản và đội liên ngành thanh tra, quản lý thị trường, quản lý chất lượng thanh kiểm tra, kiểm soát chất lượng, thống kê đầu vào - ra, nguồn hàng của các tỉnh, thành phố nhập về các chợ đầu mối. Qua đó, sẽ truy xuất được nguồn gốc nông sản thực phẩm an toàn phục vụ người tiêu dùng thủ đô.
Theo Chuyên gia kinh tế Bộ Công thương Nguyễn Tuấn Hải, “Để giải quyết vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm chợ đầu mối, cần tăng cường phát triển liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, liên kết người sản xuất với các chuỗi bán lẻ lớn; bảo đảm cân đối cung cầu, có thể truy xuất nguồn gốc, kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm theo chuỗi. Đồng thời, tăng cường quản lý thị trường, kiểm soát giá thành và giá bán các sản phẩm nông sản”.