Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ kiểm tra công đoàn để làm mới công tác giám sát

Thực trạng đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra công đoàn

Theo báo cáo của Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam, đến 31/12/2024, tổng số cán bộ làm công tác kiểm tra công đoàn trên toàn quốc là 225.997 người, tăng 25.552 người so với số liệu thống kê cuối năm 2014.

Số ủy viên UBKT Tổng LĐLĐ Việt Nam là 17 người, tăng 02 người so với số liệu thống kê cuối năm 2014 (ủy viên UBKT chuyên trách công đoàn 09 người, chiếm 52,9 %; ủy viên UBKT kiêm nhiệm 08 người, chiếm 47,1%).

Số ủy viên UBKT công đoàn cấp tỉnh, thành phố, công đoàn ngành trung ương và tương đương là 720 người, tăng 196 người so với số liệu thống kê cuối năm 2014 (ủy viên UBKT chuyên trách công đoàn 281 người, chiếm 39%; ủy viên UBKT kiêm nhiệm 420 người, chiếm 58%; cán bộ công đoàn chuyên trách làm công tác kiểm tra, giám sát 19 người, chiếm 3%).

Các đại biểu chủ trì hội nghị Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 06b và 05 năm thực hiện Kết luận số 01 về nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động UBKT công đoàn. Ảnh: Văn Quân.

Số ủy viên UBKT công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở là 9.845 người, tăng 1.992 người so với số liệu thống kê cuối năm 2014 (ủy viên UBKT chuyên trách công đoàn 612 người, chiếm 6,22%; ủy viên UBKT kiêm nhiệm 9.233 người, chiếm 93,78%).

Số ủy viên UBKT công đoàn cơ sở là 215.395 người, tăng 23.372 người so với số liệu thống kê cuối năm 2014 (ủy viên UBKT chuyên trách công đoàn 38 người, chiếm 0,18%; ủy viên UBKT kiêm nhiệm 215.357 người, chiếm 98,02%).

Tính đến năm 2024, số ủy viên UBKT có trình độ chuyên môn, chuyên ngành luật là 17.963 người, chiếm 9,25%; chuyên ngành tài chính, kế toán, kinh tế là 12.053 người, chiếm 7,3%; chuyên ngành công đoàn là 2.736 người, chiếm 1,6%; chuyên ngành khác 133.347 người, chiếm 80,3%.

Có thể thấy, tình trạng thiếu cán bộ UBKT đạt chuẩn đang diễn ra phổ biến, nhất là tại cấp cơ sở và cấp trên trực tiếp cơ sở. Nhiều địa phương không đảm bảo đủ số lượng cán bộ chuyên trách như quy định, khó khăn trong việc bố trí tối thiểu 03 cán bộ tại LĐLĐ tỉnh/thành, và 02 cán bộ tại công đoàn ngành trung ương hoặc tương đương​.

Đồng chí Nguyễn Việt Hoài - Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra LĐLĐ tỉnh Đồng Nai nêu quan điểm, phải nhìn nhận một thực tế rằng, hiện nay, cán bộ làm công tác kiểm tra đều kiêm nhiệm, thường xuyên thay đổi (đặc biệt là cán bộ UBKT tại công đoàn cơ sở ngoài khu vực nhà nước), nên việc triển khai thực hiện nhiệm vụ đôi lúc thiếu chủ động, trình độ, chưa được đào tạo bài bản, nghiệp vụ kiểm tra còn yếu, còn biểu hiện ngại va chạm, né tránh, nể nang trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát.

Đồng chí Nguyễn Việt Hoài - Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra LĐLĐ tỉnh Đồng Nai. Ảnh: Văn Quân.

Có thể nhận định, những hạn chế đó sẽ ảnh hưởng đến chất lượng kiểm tra, nhiều cuộc kiểm tra chỉ mang tính hình thức, chưa phát hiện kịp thời sai phạm; công tác kiểm tra tài chính cùng cấp ở một số đơn vị còn mang tính đối phó. Việc xử lý các dấu hiệu vi phạm hoặc giải quyết đơn thư tố cáo chưa được tiến hành kịp thời, làm giảm niềm tin của đoàn viên và người lao động vào hệ thống công đoàn​.

Nỗ lực và chuyển động

Trước tình hình đó, thời gian qua, Tổng LĐLĐ Việt Nam và các cấp công đoàn đã có những bước đi cụ thể nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ kiểm tra như: Thường xuyên tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm tra, giám sát; nội dung tập trung vào quy trình kiểm tra tài chính, giải quyết đơn thư, điều lệ công đoàn, quy định của pháp luật liên quan​; Ban hành phương hướng, kế hoạch nhân sự cụ thể, quy định rõ về quy hoạch ủy viên UBKT các cấp trước mỗi kỳ đại hội, bổ sung nhân sự còn thiếu kịp thời​.

Các cấp công đoàn đã mở các lớp đào tạo bồi dưỡng, cử cán bộ làm công tác kiểm tra tham gia các lớp đào tạo, bồi dưỡng về nghiệp vụ thanh tra, kiểm tra để từng bước đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ.

Tuy vậy, nỗ lực này vẫn chưa đồng bộ. Việc đào tạo mới chỉ dừng ở bồi dưỡng ngắn hạn, thiếu các chương trình chuyên sâu, bài bản theo chuyên ngành như kiểm toán, luật, tài chính công đoàn. Ngoài ra, chính sách hỗ trợ cán bộ làm công tác kiểm tra chưa tương xứng với áp lực và vai trò của họ.

Ông Đỗ Xuân Học, nguyên Chủ nhiệm UBKT Tổng LĐLĐ Việt Nam. Ảnh: Văn Quân.

Đánh giá về khả năng thích ứng với thời đại mới của đội ngũ cán bộ kiểm tra công đoàn hiện nay, ông Đỗ Xuân Học, nguyên Chủ nhiệm UBKT Tổng LĐLĐ Việt Nam cho biết: “So với 10 năm trước, đội ngũ cán bộ UBKT công đoàn đã được củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng hơn. Một số đồng chí được đào tạo, bồi dưỡng về mặt nghiệp vụ, có chuyên môn sâu. Tuy nhiên, hạn chế vẫn còn tồn tại ở một số nơi, theo một số hình thức khác nhau. Do vậy, công tác kiểm tra phải tiến hành chủ động, khách quan, dân chủ, công khai, thận trọng và chặt chẽ hơn, thì sẽ đặt được kết quả như ta mong muốn”.

Cũng theo ông Đỗ Xuân Học, việc đặt mục tiêu về trình độ chuyên môn của cán bộ kiểm tra sẽ không là áp lực, mà có thể trở thành hiện thực nếu các cấp công đoàn và UBKT các cấp tổ chức thực hiện nghiêm túc, tích cực hơn.

Việc xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra liêm khiết, công minh, chính trực, có bản lĩnh, dũng khí đấu tranh, gương mẫu, kỷ cương, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ, tận tụy, trách nhiệm, là một trong những giải pháp được Tổng LĐLĐ đặt ra trong thời gian tới về tổ chức, hoạt động UBKT công đoàn các cấp.

Bên cạnh đó, thực hiện luân chuyển cán bộ làm công tác kiểm tra các cấp để đào tạo, rèn luyện cán bộ; Ban hành tài liệu về công tác kiểm tra, giám sát trong hệ thống công đoàn đảm bảo thống nhất, đồng bộ.

Đồng chí Nguyễn Đình Khang - Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam cho biết, Tổng Liên đoàn sẽ xem xét ban hành văn bản chỉ đạo tiếp tục thực hiện Nghị quyết 06b trên cơ sở những bài học kinh nghiệm sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 06b và Kết luận số 01/KL-BCH để đưa ra các giải pháp, chỉ tiêu phù hợp trong tình hình mới.

Trong tiến trình xây dựng một tổ chức công đoàn thực chất, đủ sức bảo vệ người lao động trước bối cảnh hội nhập và chuyển đổi số, thì năng lực của đội ngũ cán bộ kiểm tra chính là “hàng rào an toàn” cuối cùng để giữ vững kỷ cương nội bộ.

Việc nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ kiểm tra công đoàn không thể là việc “làm thêm” hay “làm cho có”, mà cần được xem là nhiệm vụ chiến lược, lâu dài và cấp thiết. Đó không chỉ là nâng chất một bộ phận – mà là “làm mới” toàn bộ hệ sinh thái công đoàn bằng nền móng kỷ cương, minh bạch và hiệu quả.

Kiểm tra công đoàn thời chuyển đổi: Gác cổng kỷ cương – Kiến tạo niềm tin Trong bối cảnh tổ chức Công đoàn Việt Nam đang đẩy mạnh đổi mới tổ chức và hoạt động, công tác kiểm tra càng đóng ...

10 năm kiểm tra đồng hành cùng người lao động: Minh bạch, trách nhiệm và kiên định Mười năm trước, Nghị quyết 06b/NQ-TLĐ được ban hành như một cột mốc đánh dấu bước ngoặt mới trong hoạt động kiểm tra, giám sát ...

Giữ nguyên mô hình 3 cấp của Ủy ban kiểm tra: Lựa chọn cần thiết trong bối cảnh mới Trong bối cảnh tổ chức lại bộ máy công đoàn theo hướng tinh gọn, hiệu quả, việc giữ nguyên mô hình ba cấp của Ủy ...