Bạn có biết rằng, hôm nay là Ngày Quốc tế Vui chơi?

Một sáng kiến ý nghĩa có công sức của Việt Nam

Ngày 25/3 năm nay, phiên họp Đại hội đồng Liên hợp quốc (LHQ) đã nhất trí thông qua dự thảo nghị quyết do Việt Nam đề xuất, lấy ngày 11/6 hàng năm làm Ngày Quốc tế Vui chơi.

Phiên họp có sự tham dự của ông Ngô Văn Tuấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Kiểm toán Nhà nước, và Đại sứ Đặng Hoàng Giang, Trưởng Phái đoàn Thường trực Việt Nam tại LHQ.

Trong bối cảnh vui chơi là một nhu cầu thiết yếu của con người ở mọi lứa tuổi và có ý nghĩa đặc biệt đối với sự phát triển toàn diện của trẻ em, nhưng chưa được nhìn nhận và quan tâm đúng mực trước những tác động của các xu hướng và thay đổi lớn của xã hội, sáng kiến này của Việt Nam đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi.

Toàn bộ 138 nước từ tất cả các khu vực đã tham gia đồng bảo trợ nghị quyết, trong đó có Bulgaria, El Salvador, Jamaica, Kenya, và Luxembourg là đồng tác giả cùng Việt Nam.

Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF) và Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa LHQ (UNESCO) đã hoan nghênh Ngày Quốc tế Vui chơi, đồng thời khẳng định sẽ tích cực tham gia đóng góp cho các hoạt động kỷ niệm theo tinh thần của nghị quyết này.

Cần biết rằng cho tới trước đó, LHQ không có một ngày quốc tế vui chơi riêng biệt được tổ chức trên phạm vi toàn cầu như Ngày Quốc tế Vui chơi do Hội Bảo vệ Quyền được Chơi Quốc tế (IPA) sáng lập (diễn ra vào ngày 28/5 hàng năm).

Tuy nhiên, LHQ rất coi trọng quyền vui chơi của trẻ em và đã nhấn mạnh điều này trong nhiều văn kiện quan trọng. Ví dụ như Công ước về Quyền trẻ em, được LHQ thông qua vào năm 1989, với Điều 31 công nhận quyền của trẻ em được vui chơi và tham gia vào các hoạt động giải trí phù hợp với lứa tuổi của mình.

Điều này cũng yêu cầu các quốc gia thành viên công nhận quyền của trẻ em được tham gia vào đời sống văn hóa và nghệ thuật, và đảm bảo rằng các hoạt động vui chơi và giải trí được tổ chức trong một môi trường an toàn và lành mạnh.

LHQ còn có Ngày Thiếu nhi Thế giới (20/11), được tạo ra để thúc đẩy quyền trẻ em và cải thiện phúc lợi của trẻ em trên toàn thế giới. Ngày này cũng là dịp để các quốc gia và tổ chức thành viên LHQ kỷ niệm và tổ chức các hoạt động vui chơi và giáo dục nhằm nâng cao nhận thức về quyền và phúc lợi của trẻ em.

Bên cạnh đó, các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) của LHQ, đặc biệt là mục tiêu 4 về giáo dục và mục tiêu 3 về sức khỏe và phúc lợi, cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của các hoạt động giáo dục và vui chơi nhằm đảm bảo sự phát triển toàn diện cho trẻ em.

Cuối cùng, LHQ có UNICEF hay Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc. UNICEF thường xuyên tổ chức các chương trình và chiến dịch nhằm thúc đẩy quyền vui chơi và giải trí của trẻ em, đồng thời cung cấp tài liệu và hướng dẫn để hỗ trợ các cộng đồng và chính phủ trong việc tổ chức các hoạt động vui chơi an toàn và lành mạnh.

Trẻ em phải có cơ hội được vui chơi

Như vậy, có thể thấy rằng LHQ rất coi trọng và thúc đẩy quyền vui chơi của trẻ em. Ngày Thiếu nhi Thế giới và các hoạt động của UNICEF đã đóng vai trò là những dịp quan trọng để nâng cao nhận thức và thúc đẩy quyền vui chơi của trẻ em trên toàn cầu. Ngay hoạt động đó càng được đẩy mạnh khi LHQ đã có Ngày Quốc tế Vui chơi.

Từ góc độ khoa học, vui chơi có vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ em, mang lại nhiều lợi ích về thể chất, tinh thần và xã hội.

Trước tiên, vui chơi, đặc biệt là các hoạt động thể chất, giúp trẻ em phát triển cơ bắp, xương, các kỹ năng vận động, cải thiện sức khỏe tim mạch và tăng cường hệ miễn dịch.

Ví dụ, các hoạt động như chạy, nhảy, leo trèo và đạp xe giúp phát triển các nhóm cơ lớn, tăng cường sự linh hoạt và phối hợp của cơ thể. Trong khi đó, các trò chơi như xếp hình, vẽ tranh và chơi với đồ chơi nhỏ giúp phát triển sự khéo léo và kiểm soát các cử động nhỏ của bàn tay và ngón tay.

Các hoạt động vui chơi đòi hỏi sự vận động liên tục như chơi bóng, bơi lội và nhảy dây giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, tăng cường tuần hoàn máu và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch sau này. Các trò chơi yêu cầu sự cân bằng như đi xe đạp, chơi cầu lông và leo trèo giúp trẻ phát triển khả năng cân bằng và phối hợp các cử động cơ thể, từ đó giảm nguy cơ chấn thương và tai nạn.

Các hoạt động thể chất, giúp trẻ em phát triển cơ bắp, xương, các kỹ năng vận động, cải thiện sức khỏe tim mạch và tăng cường hệ miễn dịch. Ảnh minh họa, nguồn: schools.h-farm.com.

Khi chơi những hoạt động diễn ra liên tục và kéo dài như chạy bộ, đá bóng và bơi lội, trẻ sẽ tăng sức bền và khả năng chịu đựng. Các em cũng giảm nguy cơ béo phì và mắc các bệnh liên quan đến lối sống tĩnh.

Thứ hai, vui chơi giúp trẻ phát triển tinh thần và trí tuệ. Thông qua các trò chơi, trẻ em học cách giải quyết vấn đề, phát triển tư duy sáng tạo và khả năng tư duy phản biện.

Hãy hình dung rằng trẻ em thường phải nghĩ ra các cách mới để chơi, đặc biệt là khi gặp những thử thách trong trò chơi. Ví dụ, khi xây dựng các cấu trúc bằng đồ chơi LEGO, trẻ học cách thử nghiệm và điều chỉnh các phương pháp khác nhau để đạt được mục tiêu. Quá trình chơi này sẽ khuyến khích sự sáng tạo và tư duy linh hoạt của trẻ.

Các trò chơi như xếp hình, giải đố và cờ vua yêu cầu trẻ phải suy nghĩ một cách có logic, lên kế hoạch và dự đoán các bước tiếp theo để đạt được kết quả mong muốn, qua đó phát triển kỹ năng tư duy logic và phân tích.

Khi chơi, trẻ thường gặp phải các trở ngại hoặc thách thức. Việc tìm cách vượt qua những khó khăn này giúp trẻ học được cách phân tích vấn đề, tìm kiếm giải pháp và thực hiện chúng một cách hiệu quả. Đồng thời, trải nghiệm giúp trẻ quen dần với việc đối mặt và vượt qua thử thách.

Trong các trò chơi nhóm, trẻ học cách làm việc cùng nhau để đạt được mục tiêu chung. Điều này bao gồm việc lắng nghe ý kiến của trẻ khác, thỏa hiệp và tìm ra giải pháp chung khi có xung đột.

Từ đây, trẻ nhận ra rằng nên hợp tác và giải quyết xung đột thay vì đối đầu nhau.

Trong quá trình chơi, trẻ phải liên tục đưa ra các quyết định, từ việc chọn trò chơi, lựa chọn cách thức chơi cho đến quyết định các hành động cụ thể trong trò chơi. Điều này giúp trẻ rèn luyện khả năng ra quyết định một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Khi chơi, trẻ không phải lúc nào cũng thành công ngay lập tức. Trẻ học cách chấp nhận thất bại, rút ra bài học từ những sai lầm và thử lại với cách tiếp cận mới. Điều này giúp trẻ phát triển tính kiên trì và khả năng học hỏi từ kinh nghiệm.

Nhiều trò chơi yêu cầu trẻ phải lên kế hoạch trước, sắp xếp các bước thực hiện và tổ chức các nguồn lực cần thiết để đạt được mục tiêu. Ví dụ, khi chơi trò xây dựng hoặc lập nhóm, trẻ học cách lập kế hoạch chi tiết và tổ chức các hoạt động.

Thứ ba, vui chơi giúp trẻ phát triển kỹ năng xã hội như cách giao tiếp, hợp tác và giải quyết xung đột, cách chia sẻ, lắng nghe và tôn trọng người khác thông qua các hoạt động chung. Các trò chơi giả lập và đóng vai giúp trẻ hiểu và thực hành các vai trò xã hội khác nhau, từ đó phát triển khả năng thích ứng và hòa nhập.

Vui chơi giúp trẻ em thể hiện và kiểm soát cảm xúc của mình. Thông qua các trò chơi, trẻ em có thể khám phá và hiểu về cảm xúc của bản thân cũng như của người khác. Vui chơi cũng giúp giảm căng thẳng và lo âu, tạo ra niềm vui và sự hài lòng, góp phần nâng cao tinh thần và sức khỏe tâm lý của trẻ em.

Trẻ em khám phá và hiểu biết về thế giới xung quanh thông qua việc chơi. Trẻ học hỏi về các hiện tượng tự nhiên, văn hóa và xã hội, từ đó phát triển sự tò mò và niềm đam mê học hỏi. Vui chơi cũng giúp trẻ em nhận ra và phát triển sở thích, tài năng và đam mê cá nhân, từ đó xây dựng lòng tự trọng và tự tin.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng trẻ em có cơ hội vui chơi thường xuyên sẽ học hỏi nhanh hơn và hiệu quả hơn. Vui chơi giúp kết nối các kiến thức học được với thực tế cuộc sống, làm cho việc học trở nên thú vị và ý nghĩa hơn.

Với tất cả những lợi ích này, vui chơi không chỉ là một phần quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của trẻ em, mà còn là một quyền lợi thiết yếu được công nhận trong Công ước về Quyền trẻ em của LHQ. Việc đảm bảo cho trẻ em có cơ hội vui chơi an toàn và lành mạnh là trách nhiệm của gia đình, nhà trường và xã hội.