Ngay sau khi nhiều quốc gia thông báo về việc nhập khẩu, sản xuất và tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19 thì “hộ chiếu vaccine” cũng là cụm từ nóng được nhiều báo giới và người dân tìm kiếm.

“Hộ chiếu vaccine” hiểu đơn giản là một dạng giấy cho phép hành khách thông hành tự do qua các cửa khẩu, với lý do hành khách đó đã trong diện “kháng thể với Covid-19” vì đã được tiêm phòng vaccine ngừa dịch bệnh.

Qantas yêu cầu hành khách trước khi lên máy bay phải trình giấy chứng nhận đã tiêm vaccine ngừa Covid-19. Ảnh: ABC News

Tuy nhiên, một tờ giấy chứng nhận khi khoác trên mình nhiều “quyền uy” ấy lại gây ra nhiều tranh cãi và tiếp tục trở thành đề tài nóng gây xôn xao dư luận. Đặc biệt, nó có thể dẫn đến chia rẽ, mâu thuẫn giữa các quốc gia giàu, nghèo. Bởi lẽ, tính đến thời điểm hiện tại, trên thế giới vẫn còn khá nhiều quốc gia chưa được tiếp cận với các liều vaccine ngừa dịch bệnh này.

Đại dịch Covid-19 có tác động mạnh tới ngành du lịch, lữ hành. Nguy cơ lây nhiễm và “nhập khẩu Covid-19” về nước là rất cao. Giữa lúc ngành du lịch và hàng không đang thực sự gặp khủng hoảng vì gặp nhiều khó khăn, thì tấm "hộ chiếu vaccine" được đề xuất ra đời.

Các hành khách nhập cảnh tại sân bay Charles de Gaulle (Pháp) đang làm xét nghiệm Covid-19 ngay tại sân bay. Ảnh: EPA.

“Vị cứu tinh” này như mang đến một hy vọng khởi sắc cho các hãng du lịch. Từ đây, tất cả những hành khách đều có thể tự do thông thương nếu cầm trên tay tấm "hộ chiếu vaccine". Thế nhưng, lối thoát ấy lại không dành cho tất cả các ngành nghề và quốc gia, khi mà tính đến nay mới chỉ có một tỷ lệ rất nhỏ dân số thế giới được tiêm chủng. Hơn hết, không một nhà nghiên cứu hay chuyên gia y tế nào dám tuyên bố: “Tôi chắc chắn 100% vào mức độ ngừa bệnh của loại vaccine này”.

Trong bối cảnh trên, không ít các nhà phân tích chỉ ra rằng, nếu hộ chiếu được phát hành thì các nước giàu sẽ được chiếm ưu thế hơn trong việc phục hồi và phát triển kinh tế, trong khi các nước chưa phát triển vẫn đang “lăn lộn” với quá trình nghiên cứu, sản xuất và tìm ra nguồn cung ứng vaccine cho toàn dân mình. Vô tình, bất bình đẳng và phân biệt giàu, nghèo sẽ nảy sinh mâu thuẫn.

Cuộc “lăn lộn” giành vaccine chính thức nóng lên kể từ đầu tháng 1 năm nay. Việt Nam cũng đã may mắn ký kết và nhập khẩu được hơn 117.000 liều vaccine AstraZeneca từ Hàn Quốc. Việc dẫn đầu trong cuộc đua giúp Việt Nam nói riêng và các nước được tiếp cận với vaccine ngừa Covid-19 nói chung hình thành lên ý tưởng cho ra đời cuốn “hộ chiếu vaccine” này.

Tuy nhiên, giải pháp tháo gỡ cho việc tự do đi lại quốc tế thời đại dịch vẫn còn nhiều bất cập. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhận định rằng: "Đây chưa phải thời điểm thích hợp để cấp giấy thông hành đi lại giữa các quốc gia. Chúng ta vẫn đang trong quá trình chờ kết quả tiêm chủng từ các nguồn khác nhau. Hơn nữa, nguồn cung ứng vaccine đến nay vẫn còn vô cùng hạn chế".