Trải qua 91 năm lịch sử, Tạp chí Lao động và Công đoàn đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình. Ghi nhận những đóng góp to lớn của Tạp chí, Đảng, Nhà nước, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã trao tặng nhiều phần thưởng cao quý. Tuy nhiên, con đường phía trước của Tạp chí còn rất nhiều khó khăn.

***

Tầm nhìn chiến lược

Cuối thập kỷ 20 của thế kỷ XX, phong trào công nhân nước ta có sự phát triển nhanh chóng. Ngày 28/7/1929, Tổng Công hội Đỏ Bắc Kỳ được thành lập, do đồng chí Nguyễn Đức Cảnh phụ trách. Trong bối cảnh cực kỳ khó khăn vì hoạt động bí mật, bị địch khủng bố trắng và truy đuổi gắt gao; đồng chí Nguyễn Đức Cảnh vẫn chỉ đạo và tự mình gấp rút cho xuất bản Tạp chí Công hội Đỏ (tiền thân của Tạp chí Lao động và Công đoàn ngày nay). Số đầu tiên ra mắt ngày 01/10/1929. Tôn chỉ mục đích của Tạp chí được xác định ngay từ đầu là “Cơ quan truyền bá lý luận của Công hội Đỏ trong giai cấp công nhân Việt Nam”.

Mặc dù chỉ xuất bản trong thời gian ngắn (hiện mới chỉ tìm thấy hai số đầu), song Tạp chí Công hội Đỏ đã khẳng định là cơ quan lý luận, thông tin, nghiệp vụ của tổ chức Công hội. Đối tượng phục vụ là giai cấp công nhân và cán bộ công hội, như bản tuyên cáo đăng trên trang nhất Tạp chí Công hội Đỏ số 1: “Vô - Sản - giai - cấp phải có báo chí của Vô - Sản - giai - cấp”.

Trải qua thời gian dài, vì nhiều lý do, Tạp chí không được tiếp tục xuất bản. Năm 1969, với tư duy nhạy bén, sắc sảo, đồng chí Hoàng Quốc Việt, Chủ tịch Tổng Công đoàn khi ấy nhận thấy tổ chức Công đoàn cần thiết phải có một tờ tạp chí lý luận của mình để đi sâu nghiên cứu và bồi dưỡng lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin về công nhân và công đoàn, đồng thời hướng dẫn, trao đổi nghiệp vụ công tác công đoàn. Đồng chí đã thuyết phục Đảng đoàn, Ban Thư ký Tổng Công đoàn cho xuất bản cuốn tạp chí tiếp nối Tạp chí Công hội Đỏ. Tôn chỉ, mục đích của Tạp chí được xác định là “Cơ quan nghiên cứu và hướng dẫn công tác của Tổng Công đoàn”. Đầu năm 1970, Tạp chí Công đoàn (tên gọi của Tạp chí Lao động và Công đoàn thời kỳ ấy) chính thức được ra mắt và phát triển ổn định, liên tục từ đó đến nay.

Đánh giá vai trò, vị trí và những đóng góp của Tạp chí Lao động và Công đoàn trong 90 năm qua, đồng chí Trần Thanh Hải, Phó Chủ tịch Thường trực Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam khẳng định: “Tạp chí Công hội Đỏ mà ngày nay là Tạp chí Lao động và Công đoàn có niềm tự hào rất lớn... Trải qua nhiều giai đoạn phát triển, về cơ bản các thế hệ lãnh đạo, phóng viên, biên tập viên của Tạp chí đã có nhiều nỗ lực xây dựng và phát triển Tạp chí, giữ vững mục tiêu xuyên suốt của tạp chí ngay từ lúc ra đời cho đến ngày hôm nay”.

Nhớ lại thời điểm ra đời, tái lập của Tạp chí Công hội Đỏ và Tạp chí Công đoàn, chúng ta càng nhận rõ tầm nhìn chiến lược vượt thời gian của các nhà lãnh đạo tiền bối. Trong hoàn cảnh hoạt động bí mật năm 1929, trong lúc cả nước đang dồn toàn lực cho công cuộc giải phóng miền Nam, bảo vệ và xây dựng miền Bắc, các đồng chí Nguyễn Đức Cảnh, Hoàng Quốc Việt vẫn đề cao tầm quan trọng của công tác nghiên cứu lý luận, thông tin hướng dẫn nghiệp vụ công đoàn. Vai trò đó phải do một tờ tạp chí của tổ chức Công đoàn đảm nhiệm; chính các đồng chí đồng thời giữ vai trò chủ bút và lãnh đạo Tạp chí.

Tạp chí điện tử Cuocsongantoan.vn

Kênh thông tin mới cho giai đoạn phát triển mới

Với sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, phương thức làm báo truyền thống, báo giấy ngày càng tỏ ra thất thế, đuối sức trước sự cạnh tranh gay gắt của các phương tiện nghe nhìn điện tử. Trong đó, các tạp chí, nhất là tạp chí lý luận (vốn kén người đọc) hoạt động càng khó khăn hơn. Xu hướng cơ quan báo chí đa phương tiện, tích hợp các loại hình xuất bản ngày càng trở nên rõ ràng trong hoạt động báo chí.

Lãnh đạo Tạp chí Lao động và Công đoàn đã sớm nắm bắt xu thế trên và luôn trăn trở, mong muốn ra một tờ báo điện tử của mình. Song, để hiện thực hóa ý tưởng vào đời sống gặp rất nhiều trở ngại, trong đó có trở ngại về cơ chế, chính sách, trang thiết bị, kinh phí và nhất là sự thiếu hụt nhân sự cho một tờ báo điện tử, hiện đại.

Sau thời gian dài ấp, ủ, Đề án xuất bản tạp chí điện tử của Tạp chí Lao động và Công đoàn dần được hoàn thiện. Với sự quan tâm, ủng hộ, tạo điều kiện của Thường trực Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam; sự nỗ lực, quyết tâm của ban lãnh đạo Tạp chí, nhất là của đồng chí Tổng Biên tập, tháng 5/2019, Tạp chí điện tử mang tên Cuocsongantoan.vn của Tạp chí Lao động và Công đoàn chính thức được Bộ Thông tin và Truyền thông cấp phép, đi vào hoạt động.

Quá trình thử nghiệm Tạp chí diễn ra vài tháng. Những nhân sự kỹ thuật, máy móc, trang thiết bị mới được tuyển dụng, mua sắm; những phóng viên, biên tập viên vốn chỉ quen tác nghiệp báo giấy cũng say mê học tác nghiệp điện tử, làm chủ phương tiện, trang bị điện tử. Hàng loạt thách thức đặt ra với tập thể ban lãnh đạo Tạp chí cũng như từng cán bộ, phóng viên, biên tập viên được xử lý thỏa đáng.

Một số chương trình tọa đàm trực tuyến do Tạp chí điện tử Cuocsongantoan.vn tổ chức.

Ngày 02/9/2019, Tạp chí Cuocsongantoan.vn được hòa mạng báo chí điện tử cả nước. Toàn thể cán bộ Tạp chí sung sướng, hồi hộp theo dõi từng tác phẩm báo chí đến với người đọc, vui với mỗi lượt tương tác của người đọc. Ngày 01/10/2019, sau một tháng hoạt động, Tạp chí chỉnh sửa lại giao diện, nội dung và ngày này được coi là ngày xuất bản chính thức của Tạp chí Cuocsongantoan.vn.

Qua một năm hoạt động, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn gay gắt, nhất là tác động của đại dịch Covid-19 từ đầu năm đến nay, song Tạp chí Cuocsongantoan.vn đã từng bước hoạt động ổn định, đạt số lượng bạn đọc tiếp cận lên tới hàng chục nghìn người mỗi ngày. Tạp chí đang dần trở thành kênh thông tin chính xác, kịp thời, tin cậy, nhân văn, được cán bộ công đoàn cả nước, công nhân, viên chức, người lao động, nhất là công nhân, lao động các khu công nghiệp, khu chế xuất tìm đọc.

Một số đề xuất, kiến nghị

Trong bối cảnh Tạp chí đang bước trên lộ trình tự chủ, cùng với đó là tác động của đại dịch Covid-19, những khó khăn phía trước của Tạp chí còn rất lớn. Để hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao, Tạp chí xin có một số đề xuất, kiến nghị sau:

Thứ nhất, đề nghị Tổng Liên đoàn cho phép Tạp chí tiến hành tự chủ ngay từ năm 2021, sớm hai năm so với lộ trình. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam chuyển từ cơ chế cấp phát kinh phí sang cơ chế đặt hàng dịch vụ công. Theo đó, Tạp chí sẽ thực hiện sản xuất tác phẩm báo chí là những thông tin thiết yếu phục vụ nhiệm vụ chính trị do Tổng Liên đoàn đặt và chuyển tới đoàn viên, công nhân, viên chức, lao động trên các kênh tạp chí hiện có.

Thứ hai, đề nghị Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đặt mua các ấn phẩm của Tạp chí cấp phát cho công nhân, lao động tại các khu công nghiệp, khu chế xuất và các doanh nghiệp có từ 1.000 lao động trở lên.

Thứ ba, tạo điều kiện mọi mặt để Tạp chí trở thành một thành viên tích cực, hoạt động có hiệu quả theo Chương trình Đẩy mạnh công tác truyền thông Công đoàn Việt Nam đến năm 2023, góp phần thực hiện thắng lợi một trong ba khâu đột phá của Đại hội XII Công đoàn Việt Nam.

Bài: Lưu Hiện

Đồ họa: Hoàng Hà