Những vấn đề cần quan tâm

Đồng chí Trần Quang Huy, Chủ tịch Công đoàn Công thương Việt Nam phát biểu tại buổi tập huấn “Kỹ năng thương lượng, đàm phán, ký kết thỏa ước lao động tập thể”. Ảnh: CĐCT.

Đặc thù hoạt động và nhiệm vụ chính trị của công đoàn ngành, nghề

Hiện nay, hệ thống tổ chức Công đoàn Việt Nam có 20 công đoàn ngành Trung ương, Công đoàn tổng công ty trực thuộc bao gồm: Công đoàn ngành Khối ngành kinh tế (Công đoàn Công thương Việt Nam, Công đoàn Xây dựng Việt Nam, Công đoàn Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, Công đoàn Giao thông vận tải Việt Nam, Công đoàn Thông tin và Truyền thông Việt Nam, Công đoàn Ngân hàng Việt Nam); Công đoàn ngành Khối hành chính sự nghiệp (Công đoàn Y tế Việt Nam, Công đoàn Giáo dục Việt Nam, Công đoàn Viên chức Việt Nam); Công đoàn ngành Khối lực lượng vũ trang (Ban Công đoàn Quốc phòng, Công đoàn Công an Nhân dân Việt Nam); Công đoàn các tập đoàn, tổng công ty trực thuộc (Công đoàn Dầu khí Việt Nam, Công đoàn Điện lực Việt Nam, Công đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam, Công đoàn Dệt May Việt Nam, Công đoàn Đường sắt Việt Nam, Công đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam, Công đoàn Cao su Việt Nam, Công đoàn Tổng Công ty Hàng không Việt Nam, Công đoàn Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam).

Các công đoàn ngành, tổng công ty trực thuộc Tổng Liên đoàn trực tiếp quản lý chỉ đạo 194 công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở, 6.656 CĐCS, với 1.424.863 đoàn viên/1.585.013 lao động. Phối hợp quản lý 280 công đoàn ngành địa phương với số lượng đoàn viên là 2.606.655, địa bàn hoạt động trải dài khắp các tỉnh, thành trong cả nước.

Trong bối cảnh mới, Đảng, Nhà nước ta đang tiếp tục đổi mới, hoàn thiện cơ cấu tổ chức của Chính phủ, các bộ, ngành theo hướng tinh gọn. Sự thay đổi này khiến mối quan hệ giữa các công đoàn ngành với các cơ quan quản lý Nhà nước theo ngành và các đơn vị, doanh nghiệp trong ngành có sự thay đổi căn bản.

Đối tượng tập hợp đoàn viên của công đoàn ngành từ trước đến nay chủ yếu là đoàn viên, NLĐ trong cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp Nhà nước thuộc ngành. Cùng với việc tiếp tục thực hiện chủ trương tái cơ cấu, sắp xếp, thoái vốn tại các doanh nghiệp Nhà nước, quá trình tự do hóa thương mại và cạnh tranh khiến nhiều doanh nghiệp phải thu hẹp sản xuất, giải thể, phá sản. Từ đó dẫn đến một bộ phận NLĐ bị mất việc hoặc thiếu việc làm, cuộc sống không đảm bảo. Hoạt động CĐCS rất khó khăn, số lượng đoàn viên, NLĐ ở các công đoàn ngành có xu hướng sụt giảm nhanh. Trong khi đó, một số lượng rất lớn đoàn viên, NLĐ trong các đơn vị, doanh nghiệp khu vực ngoài Nhà nước ở các ngành chưa được tổ chức, tập hợp theo ngành. Do đó, cần phải mở rộng đối tượng tập hợp của các công đoàn ngành sang cả khu vực ngoài Nhà nước.

Công đoàn Công thương Việt Nam ký kết thương lượng thỏa thuận phúc lợi đoàn viên. Ảnh: CĐCT.

Các bộ, ngành giảm dần vai trò quản lý trực tiếp đối với các doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp, làm xuất hiện nhiều vấn đề liên quan đến quan hệ lao động (QHLĐ), bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đoàn viên, NLĐ trong các ngành thuộc thẩm quyền quản lý của địa phương. Điều đó đòi hỏi phải có sự trao đổi, phối hợp, phân công trách nhiệm giữa các công đoàn ngành và các LĐLĐ địa phương trong việc thực hiện nhiệm vụ của tổ chức Công đoàn.

Trong tất cả các ngành hiện nay, với sự phát triển của khoa học công nghệ và kinh tế số làm xuất hiện rất nhiều loại hình lao động phi tập trung và nhu cầu tổ chức, tập hợp NLĐ tự do trong các ngành. Đây vừa là cơ hội, vừa là thách thức để các công đoàn ngành có cách tổ chức phù hợp cho đối tượng lao động này giúp mở rộng hoạt động của các công đoàn ngành sang cả khu vực phi chính thức.

Việc thực thi các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (FTA) thực hiện các công ước quốc tế về lao động cho phép các tổ chức đại diện NLĐ được thành lập ở cơ sở và tiến tới liên kết theo ngành nghề. Hệ thống pháp luật ở Việt Nam tiếp tục được hoàn thiện, tác động đến tổ chức, hoạt động công đoàn nói chung và công đoàn các ngành, nghề nói riêng. Khi đó, các công đoàn ngành sẽ phải cạnh tranh để thu hút NLĐ.

Những nội dung các công đoàn ngành, nghề cần quan tâm trong bối cảnh mới

Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng với nhiều chủ trương, định hướng mới về xây dựng giai cấp công nhân, lãnh đạo tổ chức Công đoàn; Nghị quyết 02-NQ/TW ngày 12/6/2021 của Bộ Chính trị về “Đổi với tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới” với các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp rất cụ thể, thúc đẩy đổi mới mạnh mẽ tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của đoàn viên, NLĐ.

Đoàn đại biểu Công đoàn Công thương Việt Nam tham dự Lễ tuyên dương chương trình “75 nghìn sáng kiến vượt khó - phát triển”. Ảnh: CĐCT.

Là bộ phận quan trọng trong hệ thống Công đoàn Việt Nam, quản lý đội ngũ đoàn viên công đoàn là CCVC, NLĐ các cơ quan quản lý Nhà nước, những ngành, nghề, doanh nghiệp kinh tế trọng điểm đất nước, các công đoàn ngành cần thiết phải được điều chỉnh cho phù hợp với tình hình mới. Từ thực tiễn hoạt động, nhằm phát huy hơn nữa vai trò của các công đoàn ngành, nghề trong hệ thống tổ chức Công đoàn Việt Nam, các công đoàn ngành, nghề cần tiếp tục quan tâm một số vấn đề sau:

Không ngừng củng cố tổ chức các công đoàn đơn vị trực thuộc, nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của Tổng Liên đoàn về quản lý, chỉ đạo hoạt động đối với các CĐCS trong các bộ, ngành Trung ương sau khi tái cơ cấu Nhà nước không có cổ phần hoặc không nắm giữ cổ phần chi phối. Phối hợp với LĐLĐ các tỉnh, thành phố đang quản lý các CĐCS trong các đơn vị, doanh nghiệp trực thuộc các bộ, ngành Trung ương chuyển giao CĐCS cho công đoàn ngành Trung ương quản lý, chỉ đạo hoạt động. Về lâu dài cần kiến nghị được tổ chức Công đoàn theo ngành, nghề một cách thống nhất ở mọi cấp công đoàn.

Giảm tải nhiệm vụ ít liên quan trực tiếp đến chức năng, nhiệm vụ của công đoàn, ngoài QHLĐ, tập trung thực hiện nhiệm vụ đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, NLĐ. Thực hiện tốt việc tham gia xây dựng chính sách, pháp luật; nâng cao hiệu quả công tác đối thoại và thương lượng tập thể theo ngành; tăng cường công tác tuyên truyền, tư vấn pháp luật, tham gia tố tụng bảo vệ quyền lợi cho đoàn viên và NLĐ trong các ngành. Tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt trong tổ chức các phong trào thi đua phù hợp với từng loại hình và từng đối tượng, động viên đoàn viên, NLĐ phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, đẩy mạnh thi đua phục hồi sản xuất, đặc biệt trong giai đoạn dịch bệnh vừa qua, góp phần bảo đảm việc làm, thu nhập cho NLĐ.

Thu hút, tập hợp đoàn viên, NLĐ là nhiệm vụ sống còn. Các công đoàn ngành cần chủ động thông tin, giới thiệu một cách thuyết phục đến NLĐ về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ, những lợi ích khi tham gia Công đoàn Việt Nam. Mở rộng đối tượng tập hợp và đổi mới phương thức tập hợp, vận động đoàn viên, NLĐ trong các ngành phù hợp với yêu cầu của tình hình mới, nhất là trong khu vực ngoài Nhà nước. Phương thức tập hợp, vận động được tiến hành đa dạng, linh hoạt, hiện đại để không ngừng gia tăng số lượng thành viên và sức mạnh cho các công đoàn ngành.

Công đoàn Công thương tổ chức “Hội thi nấu ăn nâng cao chất lượng bữa ăn ca cho người lao động cân bằng dinh dưỡng, an toàn thực phẩm”. Ảnh: CĐCT.

Đổi mới công tác chỉ đạo điều hành, tác phong, lề lối làm việc, tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với kiểm tra, giám sát. Nâng cao chất lượng công tác thông tin báo cáo trong hệ thống công đoàn, đề cao trách nhiệm cá nhân và chế độ thực hiện thông tin báo cáo của lãnh đạo công đoàn các cấp trong hệ thống công đoàn ngành. Từng bước đơn giản hóa, giảm thiểu các thủ tục hành chính. Mở rộng, nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại công đoàn theo đường lối của Đảng và Nhà nước, phù hợp với điều kiện của từng công đoàn ngành, nghề; đẩy mạnh công tác nghiên cứu, tiếp thu chọn lọc kinh nghiệm hoạt động công đoàn quốc tế; tăng cường ứng phó linh hoạt, hiệu quả với các vấn đề phát sinh trong hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế.

Đẩy mạnh công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn về giai cấp công nhân và hoạt động công đoàn trong nền kinh tế thị trường; rút ra những bài học kinh nghiệm về hoạt động công đoàn trong các loại hình cơ sở. Thường xuyên nghiên cứu, xây dựng các hoạt động mang tính đặc thù ngành nghề để gắn kết đoàn viên, NLĐ trong cùng ngành nghề, tạo nên sức mạnh tổng hợp xuyên suốt từ cấp cơ sở lên đến cấp ngành.

Quan tâm quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ công đoàn có phẩm chất, năng lực và kỹ năng hoạt động. Tăng cường tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công đoàn. Không ngừng phát huy tính chủ động, sáng tạo của đội ngũ cán bộ công đoàn, góp phần xây dựng, bổ sung hoàn thiện nội dung hoạt động công đoàn các ngành, các cấp ngày càng phong phú, thiết thực, làm đa dạng phương pháp hoạt động công đoàn.

Tập trung các nguồn lực, nhất là nguồn lực tài chính. Có những giải pháp để thu đúng, thu đủ và kịp thời, chống thất thu kinh phí, đoàn phí công đoàn. Thường xuyên kiểm tra, giám sát các nội dung chi tại các cấp công đoàn, chú trọng đến việc chi các nội dung thiết thực cho đoàn viên, NLĐ; tập trung nguồn lực tài chính phục vụ nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết của tổ chức Công đoàn, ưu tiên cho nhiệm vụ chăm lo, đại diện bảo vệ quyền lợi NLĐ, phát triển đoàn viên và thành lập CĐCS. Nâng cao hiệu quả sử dụng tài chính công đoàn tích lũy tại mỗi cấp công đoàn để đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ; phục vụ tốt hơn nhu cầu chính đáng của đoàn viên, NLĐ.

“Công tác an toàn, vệ sinh lao động được đặc biệt quan tâm” Năm 2021, bằng sự chủ động, linh hoạt, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (sau đây gọi tắt là Tập đoàn) và các đơn vị ...

Tăng tiền lương, giảm tiền điện, nước – Những vấn đề công nhân quan tâm, kiến nghị Nhiều người lao động (NLĐ) Nghệ An lựa chọn làm việc tại quê hương để có những điều kiện thuận lợi nhưng nhìn chung cuộc ...

Đại biểu Quốc hội quan tâm vấn đề khuyến khích đầu tư và chính sách tiền lương của người lao động Một số Đại biểu Quốc hội đề nghị Chính phủ khuyến khích các doanh nghiệp mở rộng kinh doanh vào các lĩnh vực chế tạo ...