Thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam vừa kết thúc một tháng 5 tương đối thành công khi chỉ số VN-Index tăng tới 12,39% (95,36 điểm) lên mức 864,47 điểm. Như vậy từ vùng đáy hồi cuối tháng 3, VN-Index đã tăng hơn 30% sau 2 tháng, tuy nhiên vẫn thấp hơn 10% so với đầu năm và 12,4% so với thời điểm dịch Covid-19 bắt đầu bùng phát.

Cùng với sự đi lên của thị trường chung, hàng loạt Bluechips cũng có mức phục hồi ấn tượng trong đó nhóm cổ phiếu hàng không điển hình như Vietnam Airlines (mã HVN), Vietjet Air (VJC) hay Cảng hàng không (ACV),… cũng không nằm ngoài xu hướng này.

Đồng loạt đảo chiều đi lên theo hình chữ “V”, HVN, VJC, hay ACV đều tăng mạnh trong giai đoạn giãn cách xã hội bất chấp việc tạm dừng hoạt động vận tải hành khách. Tuy nhiên sau đó, các cổ phiếu này đều có dấu hiệu chững lại từ cuối tháng 4 và gần như đi ngang trong phần lớn thời gian của tháng 5 dù đã được khai thác trở lại các đường bay nội địa với tần suất hạn chế từ 23/4.

Thời điểm kết thúc tháng 5, HVN, VJC và ACV ghi nhận mức tăng lần lượt 54,5%, 16,3% và 39,8% so với đáy, tương đối khả quan so với mức phục hồi 30,5% của chỉ số VN-Index.

Tuy nhiên, nếu tính từ đầu năm 2020, nhóm cổ phiếu này đều giảm mạnh hơn nhiều so với VN-Index.

Trên thực tế, hàng không là một trong những ngành chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch Covid-19. Không bất ngờ khi các cổ phiếu hàng không đều đồng loạt lao dốc mạnh sau sự bùng phát của dịch bệnh và các quyết định cắt giảm các chuyến bay qua đó xuống đáy nhiều năm hồi cuối tháng 3. Đây là nguyên nhân chính khiến nhóm cổ phiếu này diễn biến kém khả quan hơn thị trường chung sau 5 tháng đầu năm.

Dù vậy, với nền tảng tích lũy trong tháng 5, không loại trừ khả năng nhóm cổ phiếu hàng không sẽ lại “dậy sóng” nếu có thêm thông tin hỗ trợ tích cực đặc biệt trong bối cảnh kỳ vọng vào sự phục hồi của nhu cầu đi lại và du lịch sau dịch sẽ nhanh và mạnh hơn.

Ngành Hàng không toàn cầu đang phải đối mặt với khó khăn chưa từng có, doanh thu cả năm có thể giảm đến 55%, còn số lượng khách đi lại giảm 48% so với năm 2019.

Hãng hàng không Thai Airways phải nộp đơn xin bảo hộ phá sản vào giữa tháng 5/2020.

Tại Trung Quốc, tháng 2 hàng năm tương ứng với thời gian nghỉ Tết Nguyên đán sẽ là khoảng thời gian “cực thịnh” của các hãng hàng không nhưng năm nay, tình hình đảo ngược hoàn toàn.

Trong tháng 2/2020, cứ mỗi ngày Trung Quốc có 10.000 chuyến bay bị hủy, tương đương 2/3 tổng số các chuyến bay bình thường. Kết quả, các hãng hàng không Trung Quốc công bố lỗ 20,96 tỷ Nhân dân tệ (3 tỷ USD). Số lượng hành khách sụt giảm 84,5% (8,34 triệu hành khách). Cũng trong tháng 2/2020, khối lượng vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không giảm 21%.

Câu chuyện kinh doanh khó khăn không chỉ diễn ra trong ngành Hàng không Trung Quốc mà còn diễn ra ở rất nhiều nền kinh tế lớn trên thế giới như Mỹ hay các nước thuộc Liên minh châu Âu (EU).

Đặc biệt, thời điểm tháng 3/2020 trở thành một khoảng thời gian "đen tối" nhất trong nhiều năm của ngành Hàng không thế giới, khi mà các biện pháp phong tỏa và giãn cách xã hội được áp dụng ở nhiều quốc gia nhằm ngăn chặn sự lây lan của đại dịch Covid-19.

Hiệp hội Vận tải hàng không Quốc tế (International Air Transport Association – IATA) công bố nhu cầu đi lại bằng máy bay trên toàn thế giới giảm đến 52,9% so với cùng kỳ năm trước - mức sụt giảm cao chưa từng có trong lịch sử.

Ông Alexandre de Juniac - Tổng Giám đốc IATA nhận xét rằng, tháng 3/2020 có thể coi là một tháng bi quan kỷ lục đối với ngành Hàng không. Các hãng hàng không chịu tác động nặng nề từ các biện pháp đóng cửa biên giới và hạn chế đi lại mà Chính phủ nhiều nước đưa ra, kể cả tại ngay chính thị trường nội địa của họ. Nhu cầu đi lại bằng đường hàng không trở lại ngưỡng của năm 2006, tuy nhiên quy mô đội tàu bay và nhân viên ngành Hàng không giờ đã tăng gấp đôi.

IATA cho biết doanh thu cả năm của ngành Hàng không thế giới có thể giảm đến 55%, còn số lượng khách đi lại giảm 48% so với năm 2019.

Trong bối cảnh như vậy, Hãng Hàng không Quốc gia Thai Airways phải nộp đơn xin bảo hộ phá sản vào giữa tháng 5/2020. Vốn dĩ trước đó, tình hình kinh doanh của Thai Airways cũng đã chật vật trong nhiều năm. Hãng này liên tục thua lỗ từ năm 2013 và đến cuối năm 2019 thì tổng nợ là 245 tỷ bath, trong khi tổng tài sản chỉ là 257 tỷ bath.

Mặc dù dịch bệnh đã được khống chế nhưng việc tự đảm bảo an toàn cho bản thân vẫn được các hành khách đặc biệt chú trọng. Tại sân bay Nội Bài ngày 3/6, anh Trần Quốc Việt – hành khách của hãng VietJet chia sẻ: “Khi đi máy bay, mình thường xuyên trang bị khẩu trang, nước rửa tay cho chính mình. Hành khách hạn chế nói chuyện. Tiếp viên giữ khoảng cách an toàn khi giao tiếp với hành khách”.

Để đảm bảo an toàn khi đi máy bay, tiếp viên hàng không khuyến khích hành khách mang theo những vật dụng khử trùng, miễn là chúng không có thành phần bị cấm và không quá giới hạn thể tích chất lỏng. Ghế ngồi, chỗ để tay, khay ăn… đều rất nhiều vi khuẩn, tiếp viên hàng không không thể lau giúp tất cả các khách trên máy bay. Nếu bạn có thể chủ động, việc đó hoàn toàn có ích cho cả đôi bên.

Khi cộng đồng lo lắng về sự an toàn của mình thì những tiếp viên hàng không của Đoàn Tiếp viên (Vietnam Airlines) đã không ngại dấn thân để thực hiện chuyến bay đón công dân Việt Nam hồi hương tránh dịch. Những cô gái, chàng trai rất trẻ, giấu gia đình để đến tâm dịch đón đồng bào. Họ đã không sợ hãi trước rủi ro rình rập, sẵn sàng cách ly vì cộng đồng.

Là “thủ lĩnh”, ông Phan Ngọc Linh - Đoàn trưởng Đoàn Tiếp viên Vietnam Airlines nhớ tính cách của từng tiếp viên trong đoàn. Trong đó, Lê Thị Quyên - một tiếp viên nhiễm Covid-19 là một cô bé cá tính, quyết liệt, yêu nghề và đầy trách nhiệm. Quyên còn trẻ nhưng quả quyết xung phong bay vào nơi nguy hiểm. Khi cùng phi hành đoàn thực hiện chuyến bay mang số hiệu VN0054 từ Anh về Việt Nam vào rạng sáng ngày 2/3/2020, Lê Thị Quyên đã bị nhiễm Covid-19 và trở thành bệnh nhân số 59.