Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng (Đại hội XIII của Đảng) xác định phát triển nguồn nhân lực là một trong ba đột phá chiến lược và là khâu quan trọng nhất, có vai trò chi phối việc thực hiện các đột phá khác. Thực hiện tốt đột phá này sẽ làm tăng sức mạnh mềm của quốc gia, tạo ra sức mạnh tổng hợp, có ảnh hưởng quyết định đến việc xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ ngày càng cao trong điều kiện hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng.

Công đoàn tham gia thực hiện khâu đột phá chiến lược

Đại hội XIII của Đảng cũng nhấn mạnh xây dựng đội ngũ cán bộ, viên chức có tính chuyên nghiệp cao, có năng lực sáng tạo dựa trên cơ chế cạnh tranh và tuyển dụng, chế độ đãi ngộ và đề bạt; phẩm chất đạo đức tốt và bản lĩnh chính trị vững vàng… là một trong những phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp để phát triển kinh tế - xã hội. Do đó, trong những năm tới, chúng ta cần phải coi trọng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, phục vụ tái cấu trúc nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, ưu tiên phát triển nguồn nhân lực cho công tác lãnh đạo, quản lý đặc biệt coi trọng phát triển đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý giỏi, đội ngũ chuyên gia, quản trị doanh nghiệp giỏi, lao động lành nghề và cán bộ khoa học, công nghệ đầu đàn… Điểm nhấn mới trong khâu đột phá này là đặt việc tiếp tục phát triển toàn diện nguồn nhân lực, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo gắn với khơi dậy khát vọng, lòng tự hào dân tộc, ý chí tự cường và phát huy giá trị văn hóa, con người Việt Nam. Điều này thể hiện tính hướng đích của sự phát triển kinh tế - xã hội, khoa học, công nghệ, và bản sắc Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế hiện nay.

Công đoàn Việt Nam là tổ chức chính trị - xă hội rộng lớn của giai cấp công nhân, đội ngũ trí thức và những người lao động tự nguyện lập ra nhằm mục đích tập hợp, đoàn kết lực lượng, xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam lớn mạnh về mọi mặt; đại diện và bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, phấn đấu xây dựng nước Việt Nam độc lập, thống nhất đi lên CNXH. Công đoàn Việt Nam là thành viên của hệ thống chính trị và là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, là sợi dây nối liền giữa Đảng với giai cấp công nhân, với toàn thể người lao động. Để công đoàn thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ của mình cũng như quán triệt tinh thần “đột phá” của Đại hội XIII của Đảng về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, quản lý thì Công đoàn Việt Nam cần phải nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công đoàn.

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Muốn tổ chức và phát triển lực lượng xây dựng to lớn của giai cấp công nhân thì cần có công đoàn mạnh và cán bộ công đoàn tốt”⁽¹⁾. Cán bộ công đoàn tốt là người hiểu biết sản xuất, đời sống, nguyện vọng của công nhân, viên chức, phải hiểu chính sách của Đảng, phải hiểu quản lý kinh tế, khoa học kỹ thuật..., và trong công tác phải cùng ăn, cùng ở, cùng làm việc và bàn bạc với công nhân. Nếu cán bộ công đoàn thiếu đi sự quan tâm, gần gũi, sâu sát với cơ sở, đoàn viên, người lao động thì nơi đó hoạt động công đoàn sẽ thiếu, yếu, thậm chí kém hiệu quả. Và ngược lại, nếu ở đâu cán bộ công đoàn làm việc bằng chính cái tâm, sự nhiệt huyết, vì đoàn viên, người lao động thì hoạt động công đoàn đạt được hiệu quả cao.

Trong những năm qua, cùng với sự phát triển của đất nước, tổ chức Công đoàn có những bước phát triển mạnh mẽ, đa số cán bộ công đoàn có trình độ chuyên môn và lý luận chính trị, có lập trường quan điểm chính trị vững vàng, nhiệt tình, tâm huyết, gắn bó với tổ chức Công đoàn, gần gũi với người lao động, có tiếng nói, có uy tín đối với cấp ủy, lãnh đạo và tập thể đoàn viên, đóng vai trò then chốt, thúc đẩy các hoạt động công đoàn, thể hiện được vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho đoàn viên công đoàn, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong cơ quan, đơn vị, xí nghiệp.

Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân cả chủ quan lẫn khách quan, hoạt động của cán bộ công đoàn thời gian qua còn tồn tại những hạn chế nhất định: Cán bộ công đoàn ở các đơn vị sự nghiệp, hành chính thường không chuyên trách, kiêm nhiệm, do vậy tính chuyên sâu trong hoạt động công đoàn còn hạn chế, công việc phải làm lại nhiều hơn các công chức, viên chức khác nhưng việc ghi nhận, đánh giá chưa đầy đủ nên có cán bộ công đoàn không hào hứng với công tác này; hay trong các đơn vị sự nghiệp, hành chính vẫn có nhận thức chưa đúng về vai trò, vị trí của cán bộ công đoàn, mang nặng tư duy “công đoàn Nhà nước”, công chức hóa, hành chính hóa các hoạt động công đoàn; trong các nhà máy, xí nghiệp có vốn nước ngoài, nhiều công đoàn cơ sở hoạt động yếu kém, lẽ ra phải bảo vệ quyền lợi chính đáng cho công nhân thì lại đại diện cho giới chủ vỗ về công nhân khi có những khiếu nại đòi hỏi về quyền lợi...

Tổ chức Công đoàn những năm qua có những bước phát triển mạnh mẽ, đa số cán bộ công đoàn có trình độ chuyên môn và lý luận chính trị, nhiệt tình, tâm huyết. Ảnh: congnghieptauthuyvietnam.vn

Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng cán bộ công đoàn

Trước tình hình thực trạng đội ngũ cán bộ công đoàn và hoạt động công đoàn tại các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập, nhà máy, xí nghiệp và những khó khăn, bất cập trong công tác cán bộ nêu trên, theo chúng tôi, cần phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công đoàn, như sau:

Một là, nâng cao nhận thức xã hội về vị trí, vai trò và nhiệm vụ của cán bộ công đoàn, công đoàn các cấp. Theo đó, toàn thể cán bộ cần nhận thức đầy đủ, đúng đắn về tầm quan trọng của cán bộ công đoàn đối với các phong trào thi đua và hoạt động công đoàn; các cấp ủy, lãnh đạo cần chú trọng việc xây dựng, thực hiện chiến lược cán bộ công đoàn, nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn đáp ứng được yêu cầu trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, góp phần tích cực vào việc thực hiện chiến lược cán bộ của Đảng trong tình hình mới. Khi nhận thức xã hội về tầm quan trọng của người cán bộ công đoàn được nâng lên cũng là lúc chúng ta đã tạo ra được một môi trường xã hội thuận lợi, là động lực to lớn thúc đẩy hoạt động công đoàn đạt hiệu quả cao.

Hai là, đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo về xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn. Đổi mới phương thức lãnh đạo về công tác cán bộ, gắn với phát huy trách nhiệm của tổ chức Công đoàn và người đứng đầu tổ chức Công đoàn trong công tác cán bộ; tránh bao biện, làm thay, can thiệp quá sâu vào công tác tổ chức cán bộ của công đoàn; cần quy định rõ điều kiện, tiêu chuẩn về trình độ chuyên môn, kiến thức nghiệp vụ của cán bộ công đoàn cơ sở; xây dựng bộ tiêu chí đánh giá cụ thể đối với từng chức danh, từng đối tượng cán bộ công đoàn; tiếp tục đổi mới công tác quy hoạch, bồi dưỡng cán bộ; tạo điều kiện và cơ chế để cán bộ công đoàn được toàn tâm, toàn ý vào công tác của mình;...

Vai trò của tổ chức Công đoàn là đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người lao động. Ảnh: CĐKCN Yên Bái

Ba là, tiếp tục nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ công đoàn. Đổi mới nội dung, phương thức bồi dưỡng nghiệp vụ, kỹ năng công tác công đoàn cho cán bộ công đoàn; xây dựng được đội ngũ cán bộ công đoàn có bản lĩnh chính trị, có kiến thức, có kỹ năng truyền cảm, thuyết phục, nhất là năng lực đối thoại và thương lượng tập thể của đội ngũ cán bộ chủ chốt công đoàn cơ sở; đổi mới nội dung, chương trình, tài liệu đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ công đoàn về chính trị, nghiệp vụ phù hợp với yêu cầu, tình hình mới.

Bốn là, bổ sung, hoàn thiện chế độ, chính sách động viên, khuyến khích và bảo vệ cán bộ công đoàn. Xây dựng các chế độ, chính sách tiền lương, phụ cấp góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần đối với cán bộ công đoàn cơ sở.

Quán triệt tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng trong đột phá chiến lược về phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao; ưu tiên phát triển nguồn nhân lực cho công tác lãnh đạo, quản lý và thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Cán bộ là gốc của mọi việc”, “Muôn việc thành công hay thất bại, đều do cán bộ tốt hay kém”, Công đoàn Việt Nam cần thực hiện tốt việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công đoàn để đáp ứng được yêu cầu trong thời kỳ mới.

Đại học Công đoàn là một trong những trường đại học đào tạo đội ngũ cán bộ công đoàn. Ảnh: toplist.vn

Tài liệu tham khảo:

1. Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Báo Nhân dân điện tử, ngày 26/02/2021.

2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, NXB CTQG, HN, 2011.

3. Giải pháp đổi mới nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công đoàn tại các cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập, trang tin điện tử Công đoàn Viên chức Việt Nam, 12/8/2019.

4. Hồ Hương: Đẩy mạnh thực hiện 3 đột phá trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2020, quochoi.vn, 22/10/2018.

Chú thích:

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, NXB CTQG, HN, 2011, tập 13, trang 432.